نوار مغزی یا الکتروانسفالوگرافی (EEG) چیست

نوار مغزی یا الکتروانسفالوگرافی (EEG) چیست

ElectroEncephaloGram

inoutrefreshprint version

الکتروانسفالوگرافی یا EEG، در واقع آزمایش نوار مغز است. الکتروانسفالوگرافی یک آزمایش مفید برای کمک به تشخیص صرع و سایر تشنج ها است. این آزمایش فعالیت الکتریکی مغز را ثبت می کند. اگرچه، نتیجه طبیعی، رد کننده صرع نیست.

نوار مغزی یا الکتروانسفالوگرافی (EEG)

الکتروانسفالوگرام یا نوار مغز چیست؟

مغز به طور معمول سیگنال های الکتریکی کوچکی را تولید می کنند که از سلول های مغز و اعصابی می آیند که پیام ها را به یکدیگر ارسال می کنند. این سیگنال های الکتریکی را می توان توسط دستگاه الکتروانسفالوگرام (نوار مغز) شناسایی و ثبت کرد. آزمایش نوار مغزی (EEG) بدون درد و بی ضرر است. (دستگاه EEG سیگنال های الکتریکی که از مغز شما می آیند را ثبت می کند– این دستگاه  هیچ الکتریسیته ای به مغز یا بدن شما وارد نمی کند).

اگر شما علائمی دارید که ممکن است به علت صرع باشد، یک نوار مغز (EEG) به شما توصیه  شود. تست EEG در تشخیص اختلالاتی مانند صرع مفید است.

نوار مغزی (الکتروانسفالوگرافی) چگونه انجام می شود؟

اپراتور (آزمایش گیرنده) چند وصله کوچک (الکترود) به پوست سر شما وصل می کند. سیم هایی از الکترودها به دستگاه نوار مغز (EEG) متصل می شوند. دستگاه سیگنال های الکتریکی را تشخیص داده و تقویت می کند و آن ها را روی یک کاغذ و یا کامپیوتر ثبت می کند. آزمایش حدود 20 تا 30 دقیقه طول می کشد. در پایان آزمایش، الکترودها برداشته می شوند.

در طول آزمایش ممکن است از شما خواسته شود روی یک صندلی بنشینید  یا بر روی یک تخت دراز بکشید. در برخی مواقع از شما خواسته می شود تعداد زیادی چشمک بزنید و یا به طور عمیق نفس بکشید. این ها گاهی اوقات می توانند باعث شروع الگوهای فعالیت الکتریکی در مغز شوند که با انواع خاصی از صرع مرتبط می باشند.

نوار مغزی چه چیزی را می تواند نشان دهد؟

نوار مغزی با نتیجه طبیعی (منفی)

این نتیجه یک الگوی نمونه ای (تیپیک) از فعالیت الکتریکی مغز را نشان می دهد. اکثر مردم بدون صرع، و بسیاری از افراد مبتلا به صرع، یک نتیجه طبیعی دارند. دلیل این است که الکتروانسفالوگرافی (EEG) تنها فعالیت الکتریکی مغز را در زمانی که آزمایش انجام می شود،  نشان می دهد. در بسیاری از انواع صرع، شما فقط در طول یک تشنج فعالیت الکتریکی غیر طبیعی دارید و در بقیه زمان ها، الگو طبیعی است.

نوار مغزی با نتیجه غیر طبیعی (مثبت)

این نتیجه الگوهای غیر طبیعی از فعالیت الکتریکی مغز را نشان می دهد. برخی از افراد با انواع خاصی از صرع  نه تنها زمانی که تشنج می کنند بلکه در همه زمان ها الگوهای غیر طبیعی دارند. (اگر چه، در طول تشنج فعالیت، بیشتر غیر طبیعی است.) به عنوان مثال، کودکانی با حملات تشنجی ابسنس (صرع کوچک) اغلب یک الگوی نوار مغزی (EEG) مشخصه دارند که به تایید این نوع صرع کمک می کند.

با این حال، تعداد کمی از مردم که هرگز تشنج نداشته، و صرع ندارد، برخی از الگوهای غیر طبیعی از فعالیت الکتریکی مغز را دارند.

بنابراین، اگر شما علایمی دارید که مشکوک به صرع می باشد و نوار مغزی شما غیر طبیعی گزارش شود، تشخیص صرع برای شما مطرح می شود. با این حال، یک نتیجه طبیعی، صرع را رد نمی کند و یک نتیجه غیر طبیعی نیز لزوما به این معنی نیست که شما به صرع مبتلا هستید و جواب نوار مغزی حتما باید با علائم و سابقه پزشکی شما مطابقت داده شود و تصمیم مناسب بسته به وضعیت شما گرفته شود.

نوار مغزی کودکان (الکتروانسفالوگرافی کودکان)

تفسیر نوار مغزی (EEG) یک کودک مشکل تر است. دلیل این است که EEG در طی دوران کودکی تا سن 15 سالگی تغییر می کند و الگوی کاملا مشخصی ندارد. از آنجا که الگوی EEG در نوزادان و کودکان بطور قابل توجهی می تواند تغییر کند، نیاز به تفسیر دقیق آزمایش می باشد.

انواع نوار مغزی و تست الکتروانسفالوگرام تخصصی

آزمایش Strobe lighting یا آزمایش نور چشمک زن (نوار مغزی با تحریک نور)

در برخی موارد، ممکن است در طول آزمایش نوار مغزی از تحریک با نور استفاده شود. هدف، تشخیص این است که آیا این نور باعث تغییر الگوی الکتریکی در مغز می شود. (معمولا این گونه نیست. با این حال، تعداد کمی از مردم تشنج هایی دارند که با نور چشمک زن یا خیره کننده شروع می شوند و بنابراین این کار ممکن است به شناسایی این افراد کمک کند).

نوار مغزی حین خواب Sleep EEG

در این حالت، زمانی که شما خواب هستید مورد الکتروانسفالوگرافی (EEG) قرار می گیرید. این تست معمولا زمانی که شما در بیمارستان هستید انجام می شود. اگر تشنج های شما زمانی که خواب هستید و یا زمانی که شما خسته هستید رخ می دهند، ممکن است نیاز به یکی از این تست ها داشته باشید.

نوار مغزی با محرومیت از خواب Sleep deprived EEG

ممکن است پس از یک دوره زمانی که شما از خواب محروم بوده اید شانس بیشتری برای تشخیص فعالیت غیر طبیعی مغز وجود داشته باشد. بنابراین، گاهی اوقات آزمون نوار معزی (EEG) پس از بیدار نگه داشتن شما در کل شب و یا بیشتر ساعات شب انجام می شود. این تست به همان روش های قبلی انجام می شود، اما با این تفاوت که شما نخوابیده اید و به شدت خسته اید و پس از آن به خواب می روید.

نوار مغز سیار

این تست ممکن است در مواردی که تشخیص خیلی قطعی نیست توصیه شود. این تست از یک دستگاه قابل حمل نوار مغز استفاده می کند که فعالیت الکتریکی مغز را در تمام طول روز و وقتی که به فعالیت های روزمره خود مشغول هستید، ثبت می کند. الکترود ها معمولا زیر موهای شما پنهان می شوند و سیم ها به یک دستگاه کوچک که شما  بر روی یک کمربند (کمی شبیه پوشیدن پخش یک کننده MP3) پوشیده اید، متصل می شوند. ممکن است از شما خواسته شود که یادداشتی از زمان غذا خوردن، به خواب رفتن، و هر گونه علائمی که ممکن است یک تشنج باشد، تهیه کنید. در این صورت اگر شما تنها در برخی از ساعت های روز یا فقط به مدت چند لحظه دچار تشنج می شوید، این دستگاه تمامی موارد را ضبط کرده و به تشخیص قطعی بیماری بسیار کمک می کند.

نوار مغزی همراه با ویدیو تله متری

مواردی وجود دارد که در مورد افتراق صرع با تشنج های دیگر، تشخیص بسیار مشکوک است. در این موارد ویدیو تله متری می تواند مفید باشد. در این آزمایش از یک دوربین فیلمبرداری متصل به دستگاه نوار مغزی (EEG) استفاده می شود. دوربین بصورت بصری حرکات شما را ضبط خواهد کرد، در همان زمان، دستگاه EEG الگوی موج مغز شما را ثبت می کند. ویدئو و EEG در یک کامپیوتر ذخیره می شوند به طوری که بلافاصله بعد از آزمایش می توانند بررسی شوند. پزشک قادر به دیدن هر تشنجی که شما داشته اید، و در عین حال هر گونه تغییری در EEG شما در آن زمان، خواهد بود. این آزمایش اغلب برای چند روز، انجام می شود تا حداقل یکی از تشنج های شما را ثبت کند.

البته بسیاری از پزشکان توصیه می کنند که بهتر است به اطرافیان خود توضیح دهید که در صورت وقوع تشنج از شما فیلم برداری کنند تا بعدا ویدئو مربوطه را به پزشک نشان دهید. حرکات شما در حین تشنج، در تشخیص نوع تشنج بسیار به پزشک کمک می کند.

جهت آماده شدن برای الکتروانسفالوگرام باید چه کار کنم؟

پزشک باید دستورالعمل های لازم در مورد آنچه باید برای آماده شدن برای نوار مغزی (EEG) انجام دهید را به شما بدهد. معمولا نیاز به هیچ آمادگی نیست. شما نباید مصرف هیچ نوع داروی تشنجی را متوقف کنید مگر به توصیه پزشک تان.