راهنمای ثبت اختراع

ضمائم مورد نیاز  ثبت یک پرونده اختراع

عنوان اختراع: که باید کوتاه و جامع بوده به نحوی که بیانگر اصل موضوع ابداع شـده باشـد به طوری که تکنیک و ماهیت کار شما را به طور صریح معرفی میکند و مشتمل بر کلماتی مثل «بهتر»«جدید» «نو» و... نبوده و ترجیحاً بین 3 تا 10 کلمه باشد..

- خلاصه اختراع:

ماده 13 آئین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386 درخصوص نحوه تنظیم خلاصه اختراع مقرر می دارد:

بیان کلیتی از طرح مسئله و فرآیندهای انجام گرفته برای خلق اثر خواهد بود

زمینه فنی اختراع: باید گویای شاخهای از علم باشد که اثر در آن شـکوفا شـده اسـت تـا در جستجوی سوابق اختراع ادعایی مورد استفاده قرار گیرد.

 خلاصه توصیف فقط برای بیان اطلاعـات اختـراع بـه کـار مـیرود و نمیتواند مبنای تفسیر برای تعیین حدود ادعا باشد.

در خلاصه اختراع نکات زیر باید در نظر گرفته شود:

1- با عنوان اختراع شروع شود و مشتمل بر 70 تا 200 کلمه باشد؛

2- مشکل فنی، اساس راه حل ارائه شده برای آن و کاربرد یا کاربردهای اصـلی اختـراع را اجمـالاً روشـن نماید؛

3- در صورت لزوم مشتمل بر فرمولهای شیمیایی یا معادلات ریاضی باشد تا بر اساس آنهـا ویژگـیهـای اختراع به بهترین شکل بیان شود؛

4- در صورتی که برای توضیح اختراع ارجاع به نقشه ضرورت داشـته باشـد، پـس از توضـیح خلاصـه هـر قسمت باید نشانههای ارجاع دهنده به هر یک از نقشهها در داخل پرانتز ذکر گردد؛

5- عدم بیان ارزش و مزایای اختراع پیش زمینه اختراع: شرح وضعیت دانش پیشین و سابقه پیشرفتهایی که در رابطه با اختراع ادعایی وجود دارد، به نحوی که برای درک و بررسی جدید بـودن اختـراع کفایـت کنـد.

مزایـا و محاسـن اختراع ادعایی جدید نسبت به اختراعات پیشین باید به صورت واضح و دقیق بیان گـردد، بـه نحـوی کـه ویژگی جدید بودن اختراع و تأثیر فنی آن را روشن سازد

 شرح و توصیف اختراع:

در این بخش باید اثر خلق شده به طور کامل چه از نظر علمی (بیان علمی مسئله) و چه از نظر خلق اختراع شرح داده شود. ذکر صـریح کـاربرد صـنعتی اختـراع و همچنـین هدف اختراع ضروری است. در صورتی که هدف از اختراع حل یک مشکل فنی است، لازم اسـت ارائـه راه حل برای مشکل فنی موجود همراه با شرح دقیق و کافی و یکپارچه اختراع داده شود. توضیح اشکال، نقشه ها، نمودارها در صورت وجود باید به نحوی باشد که یـک متخصـص در آن زمینـه بتواند اختراع را درک و ارتباط اجزاء آن را دریابد. ارجاع به شماره هایی که برای بیان ویژگیهـای اختـراع در نقشه آمده است الزامی است. هدف از تهیه این شکلها، جدولها و نمودارها این است کـه شـرح فنـی اختراع یا توصیف اختراع بیشتر قابل فهم باشد. همچنین ارائه پیشنهاد برای بهبود و تکمیل اختـراع در آینـده و نتیجـه گیـری بـه لحـاظ بیـان تـأثیر اقتصادی اختراع در جوامع مختلف مفید خواهد بود مثالها: مثالهای کمی و کیفی از اختراع یا نتایج استفاده از این اختراع در یک فرآیند شرح داده شود

ماده 10 آئین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386 درخصوص نحوه تنظیم توصیف اختراع مقرر می دارد ؛توصیف اختراع باید صریح و همراه با جزئیات کامل و مشتمل بر نکات زیر باشد:

الف- عنوان اختراع باید به گونه ای مطرح شود که نکته نو آورانه و فن نوآورانه را داشته باشد.

در پیاده سازی و تنظیم توصیف که باید کوتاه و جامع بوده به نحوی که بیانگر اصل موضوع ابداع شـده باشـد به طوری که تکنیک و ماهیت کار شما را به طور صریح معرفی میکند و مشتمل بر کلماتی مثل «بهتر»«جدید» «نو» و... نبوده و ترجیحاً بین 3 تا 10 کلمه باشد..همچنین می بایست عنوان لاتین اختراع در این قسمت نیز ذکر گردد

 

 

 (BACKGROUND OF ART) یا THE INVENTION) FILED OF): ب- زمینه فنی اختراع مربوط

اختراعات اعم از اینکه مربوط به فرآیند یا فرآورده باشد نوآوری تکنیکی و زمینه فنی آن ممکن است یکی از شاخه های علم مانند مکانیک، الکترونیک ،شیمی، متالوژی، برق، سلاحها، فیزیک، بیوتکنولوژی، مواد زیستی، شیمی آلی، فناوری اطلاعات کشاورزی و .... باشند که مخترع باید درابتدا زمینه فنی اختراع مربوط را بیان نماید.

ج- مشکل فنی و بیان اهداف اختراع:

بطورکلی اختراع به معنی ارائه راه حل نوآورانه برای حل یک مشکل فنی در صنعت است که در قالب فرآیند یا فرآورده متجلی می شود و متقاضی در وهله اول باید بیان نماید که پس از تفکر و تدبر به یک مشکل فنی در رشته ای از صنعت پی برده و برای حل آن مشکل فنی راه حل نوآورانه ای ارائه نموده تا به ذهن مخاطب و کارشناس بررسی کننده اختراع این موضوع کلید بخورد که اختراع محقق شده است و موضوع ادعایی درصورت تحقق سایر شرایط می تواند اختراع محسوب شود فلذا متقاضی باید ابتدا مشکل فنی موجود در صنعت و اهداف خود از اختراع موردنظر را بیان کند تا قابلیت اختراعی بودن موضوع محقق شود.

د- شرح وضعیت دانش فنی پیشین :

بطورکلی مخترع شخصی است که از دانشهای مختلفی که در جامعه وارد حوزه قلمرو عمومی مالکیت شده است استفاده نموده و با این دانش پایه زمینه ایجاد و خلق اختراعات و فناوریهای نو را فراهم می آورد بدین ترتیب متقاضی باید دانش فنی پیشین و سابقه پیشرفت هایی که در رابطه با اختراع ادعایی وجود دارد را بیان نماید به نحوی که برای درک و جدید بودن اختراع کفایت کند پرواضح است که بیان عملکردهای مختلف دانش فنی پیشین و ارزیابی و سنجش آن می تواند به نوعی مبین و روشنگر دانش گذشته باشد و با بررسی دانش موجود به نوآور بودن اختراع پی برد و بطورکلی بیان دانش فنی پیشین برای احراز گام ابتکاری الزامی است و گستره دانش فنی پیشین شامل اطلاعات عمومی و اسناد مکتوب و غیرمکتوب به زبانهای مختلف می تواند باشد .متقاضی برای دستیابی به دانش پیشین می تواند در سایت های مربوطه جستجو نموده و یا در سایت روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران (لینک راهنمای جستجو در صفحه اول سایت موجود می باشد) به سابقه یابی تکنیک خود در اختراعات ثبت شده و همچنین برای سابقه یابی در سطح بین المللی لازم است تکنیک کاری یا کلمات کلیدی در خصوص ادعای خود را به انگلیسی در http://www.google.com/patents جستجو کرده و سوابق ثبتی در سطح بین المللی را پیدا کرده و بررسی های به عمل آمده را در این قسمت ذکر نمائید

http://patentscope.wipo.int/search/en/structuredSearch.jsf

2- http://www.uspto.gov/patents/process/search/index.jsp

3- http://worldwide.espacenet.com/

4- http://www.epo.org/searching.html.

ه- ارائه راه حل برای مشکل فنی موجود همراه با شرح دقیق و کافی و یکپارچه اختراع:

در توصیف اختراع مخترع باید به طور روشن و گویا دانش موجود خود را افشا نماید و به گونه ای دانش موجود خود را تشریح کند که هرکس دارای مهارت فنی عادی، بدون ابتکار خاصی، قادر باشد با بازخوانی شرح موجود اختراع مورد نظر را بسازد و این شرح اختراع باید دقیق و کافی و بطور یکپارچه بیان شود تا افشا کافی و مؤثر و شرط ساخت اختراع (ENABLING) به طور کامل محقق شود وبیان دانش موجود وارایه راه حل برای مشکل فنی موجود باید بطور مؤثروکافی تشریح و توصیف شود.

و- توضیح اشکال، نقشه ها، نمودارها درصورت وجود:

به نحوی که یک متخصص در آن زمینه بتواند اختراع را درک و ارتباط اجزای آن را دریابد ارجاع به شماره هایی که برای بیان ویژگی های اختراع در نقشه آمده است الزامی است.

برای درک بهتر اختراع درصورتیکه، اشکال یا نقشه یا نمودارهایی لازم باشد متقاضی باید آنرا بنحوی که یک متخصص در آن زمینه قادر باشد آنرا دریابد ترسیم و تنظیم نماید و تعبیه این بند نیز به نوعی در راستای افشای کامل و مؤثر اختراع است. لازم به ذکر است نقشه ها و نمودار باید توسط نرم افزار های مربوطه ترسیم شوند و فایل آن ها به صورت pdf یا word یا Image ارائه گردد. به عنوان مثال نقشه های مدار با نرم افزار Protel و یا PCB ارائه گردد.

اگر موضوع مورد ادعای اختراع دستگاه یا یک وسیله باشد نقشه می بایست جزئیات فنی آن را به صورت خلاصه و بصری نمایش    استفاده نمایدAutoCAD و 3DMax یا spss می توانید از نرم افزار های نقشه کشی صنعتی همانند دهد

اگر موضوع مورد ادعای اختراع یک فرآیند یا الگوریتم صنعتی باشد مراحل فرآیند را به صورت بلوک دیاگرام به عنوان نقشه ارائه دهید و همچنین اگر موضوع مورد ادعای اختراع سنتز شیمیایی باشد فرمولاسیون (ترکیبات با ذکر نسبت مواد ترکیبی) را به عنوان نقشه ارائه دهید.

ز- بیان واضح و دقیق مزایای اختراع؛

از مقایسه دانش فنی و راه حلهای پیشین برای حل مشکل فنی با دانش و راه حلهای ابداعی موجود مزایای اختراع قابل استخراج و فهم خواهد بود و بیان مزایای اختراع و تشریح آن سرمایه گذاران و تولیدکنندگان و صنعتگران را فرصت خواهد داد تا تکنولوژی مورد ادعا را ارزیابی نموده، و درصد توفیق آن در بازار کسب و کار را بیشتر درک نمایند.

ح- توضیح حداقل یک روش اجرایی برای به کارگیری اختراع؛

در برخی از قوانین ملی کشورها علاوه بر بیان و توصیف کامل اختراع برای افشای مؤثر اختراع متقاضی باید بهترین روش اجرایی اختراع را نیز توصیف نماید و در آئین نامه به جای بهترین روش اجرایی عبارت حداقل یک روش اجرایی برای بکارگیری اختراع بکار رفته است که متقاضی بایدآنراتوضیح دهد.

ت- ذکر صریح کاربرد صنعتی اختراع درصورتیکه ماهیت اختراع گویای این امر نباشد؛

کاربرد یا کاربردهای صنعتی اختراع درصورتیکه ماهیت اختراع گویای این امر نباشد باید ذکر شود و درصورت عدم ذکر صریح کاربرد صنعتی در این قسمت و عدم کفایت و گویا بودن این امر در اختراع می تواند زمینه استفاده یا سوءاستفاده از این حق رادرآینده برای افرادسودجو و رقبا فراهم آورد.

 ادعاهای اختراع:

ماده 11 آئین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386 درخصوص نحوه تنظیم ادعانامه اختراع مقرر می دارد:

 ادعای اختراع باید عناصر اختراعی را که حمایت از آن درخواست شده است؛ در چارچوب مشخصه های فنی تعیین نماید. هر اختراع میتواند مشتمل بر یک یا چنـد ادعـا باشـد. ادعـا ممکن است ناظر بر فرآورده، فرآیند، فرآیند دستیابی به یک فـرآورده و یـا ترکیبـی از فرآینـد و فـرآورده باشد، مشروط بر اینکه راجع به یک مفهوم اختراعی باشد. ادعاها باید صریح و روشن بوده و دارای شرایط زیر باشند: 1- معقول بودن تعداد آنها با توجه به ماهیت اختراع و شماره گذاری ترتیبی آنها در صورت تعدد؛ 2- از اطلاعات افشا شده در توصیف اختراع فراتر نرود و به طور کامل در توصیف اثبات و مدلل شده باشد؛ 3- ویژگیهای فنی قابل حمایت را با استفاده از جملات مثبت بیان نماید؛ 4- جز در موارد غیر قابل اجتناب، از ارجاع به نقشه ها یا توصیف امتناع گردد و تا حـد ممکـن از بـه کـار بردن عباراتی مانند «همان طور که در توصیف آمد یا «همان طـور کـه در نقشـه هـا نشـان داده شـده » خودداری شود. 5- در صورتی که برای فهم ادعا ارجاع به نقشه ضرورت داشته باشد، پس از بیان ادعا شماره صفحه نقشـه و علامت مشخص کننده آن در داخل پرانتز ذکر گردد؛

اختراع معمولا به دو صورت1. روش و فرآیندها و  2.سیستمها و دستگاهها میباشد .در مورد اول که اغلب به صورت فرایندهای شیمیایی و سنتز های آزمایشگاهی  که به تولید یک محصول منجر میشود مراحل فرایندهای آزمایشگاهی (از ماده اولیه تا تولید محصول) با ذکر تک تک مراحل بیان شود و در مورد دوم که سیستمها یا دستگاه هایی که از اجزای مکانیکی یا الکترونیکی تشکیل شده است اجزای ساخت سپس تکنیک اصلی به کاررفته در ساخت سیستم مخصوصا تکنیک قطعه جدید آن قسمت در چهارچوب مشخصه فنی با جملات قابل اثبات بیان شود در ادعانامه از ذکر قابلیت ها ومزایا در ادعانامه جدا خودداری فرمایید.

 

نقشه ها:

ماده 15 آئین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386 درخصوص نحوه تنظیم نقشه اختراع مقرر می دارد:در ترسیم نقشه ها بایـد نکـات زیر رعایت شوند: 1- در یک روی صفحه کاغذ در قطع A4، با خطوط پر رنگ و یکدست مشکی و غیر رنگی کشیده شـده و ترجیحاً در رسم آنها از ابزارهای فنی نقشه کشی یا نرم افزار مناسب استفاده شود و حداکثر حاشیه اوراق به ترتیب از بالا 2/5، از چپ 1/5، از راست 2/5 و از پایین 1 سانتیمتر باشد؛ 2- وضوح و شفافیت نقشهها به نحوی باشد که امکان تصویر یا تصویر برداری آن میسر شود؛ 3- تمام عناصر نقشه یا نمودار دارای مقیاس یکسان باشد، مگر آنکه برای فهـم اختـراع برجسـته نمـودن بخش خاصی از نقشه یا نمودار ضروری باشد؛ 4- تا حد امکان به صورت عمودی در صفحه قرار گیرد؛ 5- اعداد، حروف و نشانه ها به طور روشن ذکر شده و خوانا باشند؛ 6- هیچ توضیحی نباید روی نقشه ها وجود داشته باشد مگر در مورد جداول و نمودارها؛ چنانچه کار شما یک فرآیند میباشد بلوک دیاگرام کار خود را ترسیم نمایید. توجه داشته باشید فایل نهایی را به صورت Image و یا pdf ارسال نمایید.

اگر موضوع مورد ادعای اختراع یک فرآیند یا الگوریتم صنعتی باشد مراحل فرآیند را به صورت بلوک دیاگرام به عنوان نقشه ارائه دهید و همچنین اگر موضوع مورد ادعای اختراع سنتز شیمیایی باشد فرمولاسیون (ترکیبات با ذکر نسبت مواد ترکیبی) را به عنوان نقشه ارائه دهید.

 

توجه:

 نوع و اندازه فونت نگارش:  فونت فارسی مورد استفاده در نگارش متن و عناوین شرح توصیف نازنین، اندازه متن شـرح و توصـیف 14 معمولی (Regular)، اندازه عناوین شرح و توصیف Bold) 16) انتخاب شود. فونـت انگلیسـی مـورد استفاده در نگارش متن و عناوین شرح و توصیف Times New Roman، اندازه متن شـرح و توصـیف 12 معمولی (Regular)، اندازه عناوین شرح و توصیف Bold) 14) انتخاب شود. فاصله بین خطوط متن شرح و توصیف (1.5 Line (Line Spacing انتخاب شود. حاشیه صفحات متن بایـد در بـالا و سـمت راست 3 و در پایین و سمت چپ 2 سانتیمتر باشد.مثال چهار


مثال یک 

مثال دو

مثال سه


مثال چهار