برفک‌های دهانی
برفک دهان بسیار حساس است به گونه ای که رعایت بهداشت عمومی دهان و دندان به صورت منظم غیر ممکن خواهد شد. می توانید از یک مسواک بسیار نرم استفاده کنید. استفاده از یک دهانشویه رقیق شده از پراکسید هیدروژن نیز می تواند مفید باشد.
از دکتر داروساز بخواهید که دهان شویه مناسب وضعیت شما را به شما معرفی کند.
به طور کلی اگر عامل ایجاد کننده ی برفک دهان تحت کنترل در بیاید، به احتمال زیاد عفونت پس از چند روز مصرف قارچ کش برطرف می شود.
درمان در بزرگسالان[ویرایش]
- درمان در بالغین از ترکیبات استروئیدی و فلوکونازول استفاده میشود. داروهایی مانند نیستاتین، میکونازول، آموفوتریسین بی.
- مصرف محلول دهانشویه نیستاتین در کم کردن برفک دهانی موثر است. نیستاتین دهانشویه مورد استفاده از دسته پلی‌ان‌ها و در حقیقت یک ترکیب آنتی‌بیوتیک ضد قارچی تتراماکرولیدی می‌باشد. مصرف بصورت ۴ بار در روز است.[۵][پیوند مرده]
- مصرف دهانشویه کلرهگزیدین بدون الکل نیز در کم کردن برفک دهانی موثر است. مصرف این دهانشویه بصورت دو بار در روز است. دهانشویه کلرهگزیدین، یک دهانشویه آنتی‌سپتیک است که توسط بسیاری از مطالعات بالینی و آزمایشگاهی، به عنوان یک داروی موضعی ضد باکتری و قارچی کاندیدا معرفی شده‌است.[۶]از دارو ها و فراورده های گیاهی نیز در درمان بیماری های دهان استفاده میشود، بر اساس تحقیقی در سال ۲۰۱۴ که در مجله Integrative Medicine Research مربوط به مرکز جهانی طب مکمل به چاپ رسید، مشخص شد گیاه گلنار فارسی نیز دارای تاثیر بسزایی در درمان آفت دهان می‌باشد. شاهین گوانجی در این تحقیق اثر عصاره الکلی و
- آبی گیاه گلنار فارسی را بر روی آفت‌های مینور مورد بررسی قرار داد که نتایج مطلوبی دریافت کرد.[۷]
-
علائم:
اولین نشانه برفک در دهان عبارت است از:
حس طعم یا مزه بد دهان و این که حس چشایی و حس طعم مزه غذا کاهش می‌یابد. برفک دهان به صورت یک سری تکه‌هایی مثل تکه وصله‌هایی که به پارچه‌های کهنه و مندرس می‌دوزند نمایان میشود که این وصله‌ها در کناره زبان در گوشه دهان و کام و پشت زبان دیده میشود.
اگر سعی کنید این لایه و یا وصله سفید را از روی زبان خود یا از ناحیه‌ای که در دهان هست جدا کنید، در آن منطقه وصله سفید رنگی خواهید دید که قرمز و ملتهب شده و ممکن است دچار خونریزی شود.
گاهی این پلاک‌های برفکی در دهان، دردناک می‌شوند به خصوص باعث بی‌قراری کودکان و نوجوانان میشود.
تشخیص:
فراموش نکنیم، چنانچه این علائم در دهان فردی دیده شد، حتماً به دندان پزشک مراجعه کند تا با تشخیص صحیح درمان مناسب هم برای وی صورت گیرد.
جالب است بدانیم در بسیاری از موارد دندان پزشکان از همین طریق پی به وجود دیابت در فرد پی می‌برند. یعنی اگر فردی مکرر بدون علت مشخص و مشهودی دچار عفونت برفک دهان شود. پزشک یا دندان پزشک از جمله عللی که در تشخیص افتراقی خود در نظر می‌گیرد عبارت است از:
دیابت، سرطان، عفونت HIV
در این گونه موارد، تست‌های خونی و دیگر پروسه‌های تشخیصی لازم است. همچنین به دنبال مصرف داروهایی که میزان بزاق را کاهش می‌دهند برفک دهان ایجاد میشود.
درمان:
شامل داروهای گروه ضد قارچ است که میزان و نوع دارو و طریقه مصرف را دندان پزشکتان به شما توصیه می‌کند.
چناچه بنا به تشخیص دندان پزشکتان، علت برفک دهان، مصرف داروهایی است که باعث کم شدن بزاق شده، در این صورت باید با نظر و مشورت پزشک معالجتان نوع دارویی که باعث خشکی دهان شده را تغییر دهید؛البته گاهی نمی‌توان این گروه داروها را تغییر داد که در این صورت فرد باید از مرطوب کننده‌ها یا بزاق مصنوعی به عنوان جایگزین استفاده کند.
قارچ دهان (برفک) را هیچ گاه دست کم نگیرید، چرا که در افراد ضعیف و افراد با نقص سیستم ایمنی عفونت‌های آن تا مری و دستگاه گوارش نیز منتشر میشود.
-
علت برفک چیست؟
در حالت طبیعی مقدار کمی از قارچ کاندیدا در دهان، دستگاه گوارش و پوست بسیاری از افراد سالم وجود دارد برخی بیماریها مانند ( دیابت کنترل نشده، عفونت HIV، سرطان، خشکی دهان یا بارداری )، استرس، داروهایی مانند ( کورتیکواستروئیدها مخصوصاً نوع استنشاقی، مصرف آنتی بیوتیک در مدت طولانی و قرص های ضد بارداری، پس از کم خونی شدید در اثر ( کمبود آهن، فولات یا ویتامین B12 )، سیگار کشیدن و داشتن دندانهای مصنوعی می تواند تعادل را به هم زده و سبب رشد خارج از کنترل قارچ کاندیدا شده و برفک ایجاد می شود. داشتن یک دهان خشک به علت کمبود بزاق که ممکن است ناشی از عوارض جانبی برخی داروها ( مانند داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد روان پریشی، شیمی درمانی ) یا پس از پرتور درمانی به سر و یا گردن و یا به عنوان نشانه ای از سندرم شوگرن باشد می تواند سبب برفک دهان شود در نوزادان تازه متولد شده در هنگام عبور اگر مهبل (واژن) مادر آلوده می تواند از مادر به نوزاد انتقال یابد همچنین می تواند از طریق تغذیه با شیر مادر منتقل می شود. در نوزادان بیشتر برفک دهان وجود دارد.
علایم برفک چه هستند؟
برفک معمولا به طور ناگهانی ایجاد می شود ولی ممکن است مزمن و طی یک دوره طولانی از زمان باشد. علامت شایع برفک وجود ( ضایعات کرم سفید و اندکی برجسته در دهان است که معمولا بر روی زبان و یا گونه های داخلی وجود دارد اما گاهی اوقات ضایعات بر روی سقف دهان، لثه ها، لوزه ها و یا پشت حلق دیده می شود که حالت پنیری دارد و می تواند دردناک باشد ممکن است با خراش و یا مسواک زدن دندانها کمی خونریزی پیدا کند ضایعات ممکن است به مری گسترش یابد و سبب درد یا اشکال در بلع غذا شود و فرد احساس می کند که مواد غذایی در گلو و یا اواسط قفسه سینه مانده است در صورتی که عفونت فراتر از مری گسترش یابد تب نیز ایجاد می شود برفک ممکن است به سایر نقاط بدن از جمله ریه ها، کبد و پوست منتقل شود. این اتفاق اغلب در افراد مبتلا به سرطان، HIV یا دیگر شرایط که سبب تضعیف سیستم ایمنی بدن می شود بوجود می آید.
چگونه برفک تشخیص داده ؟
دندانپزشک یا پزشک شما می تواند با بررسی دهان برفک را تشخیص دهد. برفک ضایعات مشخص سفید در دهان، زبان یا گونه ها هستند که با مسواک زدن آرام ( حساس به لمس، قرمز ) شده که ممکن است کمی خونریزی کند. آزمایش میکروسکوپی از ضایعه می تواند تشخیص را تایید کند. برای برفکی که به مری گسترش پیدا کرده ممکن است برای تشخیص به تست های دیگری نیاز باشد. این تست ممکن است شامل گرفتن یک کشت گلو که با سواپ پنبه ای استریل از محل گرفته و با مطالعه میکروارگانیسم ها در زیر میکروسکوپ مشخص می شود و با انجام آندوسکوپی از مری، معده و روده کوچک یا گرفتن اشعه X از مری تشخیص مشخص می شود
چگونه برفک درمان می شود؟
در حالی که برفک کودکان سالم و بزرگسالان را می توان به طور موثر درمان کرد مدیریت علایم در افراد با نقص سیستم ایمنی ممکن است شدید و دشوارتر باشد داروهای ضد قارچ که معمولا برای 10 تا 14 روز برای درمان برفک مصرف شود این داروها اغلب به صورت قرص، ژل، کرم یا مایعات شستشو در دسترس هستند. پزشک یک روش درمان خاص برای شما بر اساس سن شما و علت عفونت طراحی می کند از آنجایی که حضور عفونت کاندیدایی می تواند یک نشانه از دیگر مشکلات پزشکی باشد، دندانپزشک شما ممکن است شما برای مراقبت و درمان به پزشک ارجاع دهد. برای برفک دهان خفیف، درمان معمول این است که برای اولین بار ژل دهان میکونازول برای هفت روز است. گاهی اوقات یک دوره دو هفته ای مورد نیاز است. در صورتیکه به علت حساسیت نمی توانید از ژل میکونازول استفاده کنید یکی دیگر از گزینه ها درمان با قطره نیستاتین است. که طبق دستور به صورت ژل و قطره استفاده شود مقدار کمی از ژل را با انگشت تمیز چهار بار در روز به مناطق آسیب دیده بمالید. اگر از قطره استفاده می کنید با استفاده از قطره چکان روی مناطق آسیب در داخل دهان چهار بار در روز بچکانید در حالت ایده آل، شما باید از خوردن و نوشیدن به مدت 30 دقیقه بعد از استفاده از ژل یا قطره اجتناب کنید. از قرص فلوکونازول در مواردی که فرد دارای نقص ایمنی بوده و برفک شدیدی دارد برای مدت یک هفته استفاده می شود. اگر شما در حال مصرف داروهای مانند ( استروئیدها و یا آنتی بیوتیک ها ) که ممکن است باعث برفک دهان شود باشید پزشک شما ممکن است برای کمک به درمان برفک، دارو را تغییر یا کاهش دوز دهد. اگر اقدامات فوق برای پاک کردن عفونت برفک دهان موثر نبود و یا اگر شما عفونت شدید و یا سایر مشکلات بهداشتی ( به عنوان مثال، شما تحت شیمی درمانی و یا در حال مصرف داروهای تضعیف سیستم ایمنی هستید پزشک شما ممکن است شما را به یک متخصص ارجاع دهد متخصص ممکن است از داروهای دیگری مانند ( ایتراکونازول ، کتوکونازول یا آمفوتریسین ) استفاده کند.
-
دکتر عبدالحمید ظفرمند، متخصص دندانپزشکی در گفتگو با خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبرنگاران افزود: متاسفانه برفک دهان در بزرگسالان به ویژه در صورت بی‌توجهی به درمان آن سناریوی دردناک، متفاوت تر و پیچیده‌تری دارد که مصرف داروهای کورتونی همچون دگزامتازون، انواع ترشیجات، آلوچه‌های ترش، عصاره‌ها و میوه‌های ترش و اسیدی با تحریک شدید مخاط دهان، رشد "قارچ کاندیدا آلبیکاس" که عامل برفک دهان است را گسترش می‌دهد، به گونه‌ای که در صورت بی توجهی یا کم توجهی به آن این عارضه می‌تواند تا دستگاه گوارشی نیز رشد کرده و آن را احاطه کند که در چنین شرایطی درمان بسیار سخت و دردناک است.وی اذعان داشت: برفک دهان در بزرگسالان معمولا به فاصله 7 الی 14 روز پس از مصرف محرک و یا تنها ساعاتی پس از استفاده، بروز می‌کند که بسیار دردناک است و می‌تواند تا انتهای حلق را نیز فراگیرد؛ در این میان مصرف بی رویه آنتی بیوتیک‌ها، داشتن سابقه کم خونی زیاد و اشعه درمانی در ابتلا به برفک دهان بی‌تقصیر نیستند.این متخصص دندانپزشکی با اشاره به درمان‌های مشترک برفک دهان در کودکان و بزرگسالان تصریح کرد: مصرف داروهای موضعی ضد قارچ به صورت ژل و یا مایع‌های محلول از جمله‌ی این درمان‌هاست که البته میزان و دوز دارویی بسته به علت تشکیل برفک متغیر است.
"برفک دهان" یک بیماری عفونی است که عامل آن قارچ کاندیدا آلبیکنز است این قارچ در دهان تمام افراد وجود دارد که در بعضی فعال است و "برفک دهان" را به وجود می آورد و در بعضی غیر فعال است.
دکتر آرش منصوریان، مدیر گروه بیماری های دهان دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفتگو با خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبرنگاران؛ در مورد علت بیماری برفک دهان گفت: عامل این بیماری یک قارچ به نام کاندیدا آلبیکنر است که در دهان تمام افراد وجود دارد و هنگامی که فعال شد، باعث بروز علائم این بیماری می شود.
وی در رابطه با علائم این بیماری تصریح کرد: از علائم این بیماری می توان به لکه های سفید در دهان، مزه ی آهن و در بعضی موارد سوزش اشاره کرد.
دکتر منصوریان افزود: در بعضی موارد، مصرف طولانی مدت آنتی بیوتیک ها نیز می تواند باعث فعال شدن این قارچ در دهان گردد.
وی در رابطه با درمان این بیماری گفت: به دلیل اینکه عامل این بیماری قارچ است باید تحت نظر پزشک از داروهای ضد قارچ استفاده کرد.
برفک دهان زدید
با جوشانده ریحان دهانشویه کنیدیکی از مفیدترین داروهای گیاهی برای درمان و تسکین برفک دهان استفاده از دهانشویه تهیه شده از ریحان است. برای تهیه این دهانشویه می توانید یک مشت ریحان خشک شده را درون ۲ لیوان آب جوش بریزید و آن را روی حرارت قرار دهید تا یک لیوان آن باقی بماند. سپس با یک لیوان باقی مانده دهانتان را روزی سه بار شستشو دهید تا برفک برطرف شود. علاوه بر این افرادی که ریحان را به طور روزمره در برنامه غذایی خود دارند یا آن را به همراه سالاد میل می کنند می توانند از ابتلا به خستگی مفرط، بی خوابی و سردردهای ناشی از فصل های سرد پیشگیری کنند.
– مزمزه کردن آب لیمو برفک دهان را از بین می‌برد.
– برای برفک و تورم دهان با آب زغال اخته دهان را بشوئید.
– برای رفع برفک دهان آب هندوانه میل شود.
– برای معالجه برفک و تاولهای دهان خاکستر پوست هندوانه را مزمزه کنید و بیرون بریزید.
