ساکشن دیواری

ساکشن دیواری

 

نسل جدید سیستم ساکشن در دفع عفونتهای بیمارستانی

ساکشن دیواری

معرفی مشخصات فنی

ساکشن دیواری 1000 میلی لیتری

نسل جدید سیستم ساکشن در دفع عفونتهای بیمارستانی

ویژگی ها:

•    بسیار کم حجم

•    عملکرد ایمن

•    نصب واستفاده آسان

•     کارایی بالا

•    حمل آسان

•    ساکشن به همراه کیسه یکبارمصرف جهت افزایش بهداشت و جلوگیری از رشد عفونت

•    حاوی ماده جامدکننده

•    دارای سیستم جلوگیری از سرریز شدن مایعات

•    جایگزین مناسب برای شیشه ها و ساکشن های یکبارمصرف

•    رنگ بندی متنوع (آبی،سبز،صورتی ،زرد)

•    فشار وکیوم 0 تا 60 کیلو پاسکال

•    دقت رگولاتور 10±%

امکانات:

•    کیسه باشیر اطمینان

•    مخزن شفاف و محکم

•    فیلتر محافظت از لوله ها

•    کنترل کننده فشار به همراه قفل

•    کلید روشن /خاموش مستقل مناسب برای استفاده ی مداوم

•    دارای یک پورت اتصال

کاربرد:

مناسب برای اتاق های بیمارستان ها و همچنین مکان های کوچک

ویژگی ها:
•    نصب واستفاده آسان
•    کیسه باشیر اطمینان
•    مخزن شفاف و محکم
•    فیلتر محافظت از لوله ها
•    کنترل کننده فشار به همراه قفل
•    کلید روشن /خاموش مستقل مناسب برای استفاده ی مداوم
•    طراحی خاص جهت جلوگیری از نشت مایعات
•    کارایی بالا
•    سهولت استفاده

http://sairanmed.ir/?part=productcategory2&inc=productcategory2&id=23

---

ساکشن پزشکی مدل Medica-MC10

معرفی
ساکشن قابل حمل MC10 در کلاس ساکشن های فشار متوسط قرار دارد. این دستگاه با ظاهری زیبا و شکیل و کارکرد مطمئن و کاربری آسان طراحی شده است. برای تولید مکش از فن آوری دیافراگم استفاده شده است. این دستگاه قابلیت انتخاب کارکرد بصورت پیوسته (Continuous) و متناوب (Intermittent) را دارد و مجهز به گیج عقربه ای جهت نمایش میزان خلأ در دو واحد bar و mmHg می باشد. حجم و وزن کم  و پرتابل بودن سبب افزایش کاربری دستگاه شده است.
 

ویژگی ها:
•    مجهز به جار محکم از جنس پلی کربنات قابل اتوکلاو در دمای 121 درجه
•    مجهز به فیلتر باکتری
•    ظرفیت مکش متوسط و فلوی کم
•    بی صدا در هنگام کار و مصرف انرژی بسیار کم
•    کارکرد مطمئن در طولانی مدت
•    امکان کار با برق شهر و باتری و قابل استفاده به صورت پرتابل
•    دارای سطح خلا قابل تنظیم
•    ایمنی بالا (Class II)
•    مجهز به گیج خلاء عقربه ای
•    مجهز به مانع سرریز
•    کاربری آسان
•    دارای ترالی جهت جابجایی آسان
•    
کاربردها:
اورژانس و کلیه بخش های مراکز درمانی با قدرت مکش 300mmHg یا 400mbar

لوازم جانبی دستگاه ساکشنMC10:

·         جار 1 لیتری

·         درب جاربه همراه شناور

·         شیلنگ بیمارCH25

·         فیلتر باکتری به همراه شیلنگ رابط و آداپتورسرشیلنگی

·         کابل برق

·         ترالی مخصوص

تجهیزات پزشکی صاایران

1.    اندازه گیری و نمایش امپدانس بین الکترودهای EEG  و پوست چه کاربردی خواهد داشت؟

معمولا دستگاههای EEG دارای امکان اندازه گیری و نمایش امپدانس بین الکترودهای EEG  و پوست برای تک تک لیدها به صورت همزمان هستند. کاهش امپدانس بین الکترودهای EEG  و پوست، بیانگر افزایش کیفیت اتصال هر لید به پوست و در نتیجه افزایش کیفیت سیگنال دریافتی است. در دستگاه EEG  صاایران،  برای مشاهده امپدانس ابتدا باید الکترود زمین (الکترود  Z ) وصل شود؛ سپس الکترود مرجع (الکترود REF) را وصل کنید. بعد ازآن الکترودهای فعال دیگر را قرار دهید. مقادیر امپدانس نشان داده شده باید کمتر از    باشد. اگر امپدانس الکترودهای مرجع و زمین بالا باشد امپدانس تمامی لیدها بالا خواهد بود. امپدانس های بالاتر باعث افزایش نویز درسیگنال های دریافتی خواهد شد؛ لذا میزان امپدانس ها بایستی تاحد امکان کاهش یابد. در صفحه نمایش مقادیر مطلق امپدانس بین پوست و الکترود، مقادیر امپدانس کمتراز   بارنگ سبز وکمتر از   و بیشتر از   با رنگ زرد نمایش داده می‌شود. مقادیر بالاتر،  با رنگ قرمز نشان داده می‌شود. حداکثر مقدار امپدانس قابل نمایش تا   است. هر چه مقادیر امپدانس ها کمتر باشد دقت محاسبه بالاتر است.

2.    مفهوم مونتاژ (Montage) در دستگاههای EEG چیست؟

مونتاژ ابزاری برای انتخاب و یا ترکیب کانالها به منظور نمایش وچاپ است. در دستگاه  EEG صاایران،  درصفحه نمایش، در حالت دریافت سیگنال   و نیز در حالت مرور سیگنالهای ذخیره شده ، لیست مونتاژهای ایجاد شده در دسترس بوده و قابل تغییر و انتخاب است و تعدادکانالهای نمایشی در هرکدام از مونتاژهای تعریف شده، با هر ترکیب دلخواه،  از 8  تا 21 خط سیگنال قابل تغییر بوده و  مشابه آنچه که بر روی صفحه نمایش سیگنال مشاهده می‌شود، بر روی چاپگرهای لیزری وحرارتی قابل چاپ است .

3.    تفاوت بین مونتاژ تک قطبی و دو قطبی چیست؟

درحالت تک قطبی، تمامی کانالها دارای یک مرجع مشترک هستند. در مونتاژ دوقطبی، هرکانال دارای یک الکترود مرجع جداگانه است. در دستگاه NeuroSet هر دونوع مونتاژ  تک قطبی  و یا دو قطبی   قابل تعریف است.

4.    آیا در دستگاههای EEG می توان صرفا با یک بار اخذ سیگنال از بیمار، مونتاژهای مختلف را بدون نیاز به حضور بیمار ایجاد و بررسی کرد؟

در دستگاههای EEG آنالوگ این امکان وجود نداشت اما در دستگاههای EEG دیجیتال که قابلیت ذخیره سیگنال را دارد، امکان مرور سایر مونتاژها وجود دارد. در دستگاه EEG صاایران، معمولاً سیگنال در مدت زمانی کمی و در حالت های متفاوتی از قبیل (چشم بسته و باز، نفس عمیق، تحریک نوری وخواب سبک) ازبیمار دریافت می‌گردد. کافی است تنها در یک مونتاژ سیگنالهای بیمار اخذ شده و ذخیره گردد. دراین صورت تمامی مونتاژها بدون نیاز به حضور بیمار قابل نمایش، انتخاب، تحلیل و یا چاپ است. سیگنال بیمار را می‌توان دریک فایل یا چندین فایل متفاوت ذخیره نمود.

5.    آیا رکوردهای بیماران را می توان به صورت الکترونیکی جابجا کرد؟

معمولا در دستگاههای EEG دیجیتال که امکان ذخیره سازی الکترونیکی رکوردهای بیماران وجود دارد، می توان رکوردها را منتقل نمود. به دلیل حجم محدود فضای حافظه دستگاه و یا هنگام نیاز به رکوردهای یک یا چندین بیمار در محلی دیگر و یا ایجاد نسخه‌های پشتیبان، معمولاً نیاز به انتقال رکوردهای بیماران احساس می‌گردد. در دستگاه EEG صاایران، انتقال داده‌ها از طریق USB و حافظه‌های Flash صورت می‌گیرد. مکان مقصد می‌تواند یک دستگاه دیگر از EEG صاایران و یا یک رایانه باشد. این رکوردها قابلیت جستجو، تحلیل مجدد سیگنال، چاپ و ... را دارد.

6.    قابلیت تحلیلی نگاشت مغزی (Brain map) چه اطلاعاتی به پزشک ارائه می دهد؟

یکی از امکانات پیشرفته تحلیلی دستگاههای EEG قابلیت نگاشت رنگی مغز است. به کمک این تحلیل، فعالیت الکتریکی مغز (ناشی از سیگنالهای EEG) به شکل غالبا دو بعدی مقطع جمجمه سر و به صورت رنگ‌های سرد و گرم نمایش داده می‌شود. این تحلیل، با ایجاد نمای دو بعدی از شدت فعالیت الکتریکی مغز در قسمت‌های مختلف سر و در باندهای مختلف فرکانسی  ، به تشخیص پزشک کمک می‌کند چرا که به این ترتیب دید بهتری نسبت به فعالیت الکتریکی نقاط مختلف سر در باندهای فرکانسی EEG  به دست می‌آید.
به بیان دقیقتر در هر یک از باندهای مختلف  ، طیف توان هر یک از الکترودها برحسب میزان فعالیت در هر یک از  مؤلفه‌های فرکانسی باندهای یاد شده، به رنگی از آبی تا قرمز تیره نگاشت می‌شود که در آن هر مکان واقع بر روی سر، از مجموعه تمامی الکترودها اثرپذیری دارد. با درون یابی این نقاط در هر یک از باندهای فرکانسی سطح رنگی به دست می‌آید.

7.    آیا EEG دیجیتال هم دارای چاپگر حرارتی می باشد؟

معمولا EEG های دیجیتال دارای چاپگر لیزری هستند این در حالی است که یکی از امکانات منحصر به فرد دستگاه EEG صایران در اختیار داشتن دو چاپگر حرارتی و لیزری به صورت همزمان است. استفاده از چاپگر حرارتی با عرض کاغذهای A4 و برگ پیوسته، باعث تجمیع مزیتهای EEG  قلمی یا آنالوگ در کنار مزیت‌های EEG دیجیتال (از قبیل امکان ذخیره سازی، مرور و تحلیل سیگنال) خواهد شد. علاوه برآنکه مشخصات بیمار، مونتاژها و علامتگذاری‌های زمانی نیز بر روی برگ پیوسته (بر خلاف EEG‌های قلمی) قابل چاپ است.

8.    بخشPhotic Stimulator دستگاه EEG دارای چه تنظیماتی می باشد؟

Photic Stimulator برای تحریک نوری به کار می رود. در چنین حالتی پزشک عکس العمل بیمار را مورد بررسی قرار می دهد. در دستگاه EEG صاایران دو انتخاب برای تنظیم پارامترهای تحریک کننده نوری وجود دارد. در قسمت intensity شدت نور تحریک کننده نوری از 1 تا 100 درصد (در گامهای یک درصدی) قابل انتخاب است. در قسمت frequency  نیز فرکانس نور تحریک از Hz 1 تا 50Hz (در گامهای 1 هرتزی) انتخاب می‌گردد.

9.    آیا امکان مشاهده محتوای سیگنال EEG در حوزه فرکانسی وجود دارد؟

مشاهده محتوای سیگنال در حوزه فرکانسی تاثیر فراوانی در تشخیص پزشک دارد. یکی از امکانات تحلیلی دستگاه EEG صاایران، مشاهده محتوای سیگنال در حوزه فرکانسی است که همزمان با دریافت سیگنال (به صورت online) قابل محاسبه و نمایش است.

10.    دستگاه EEG دارای چه فیلترهایی است؟

معمولا یک دستگاه کامل EEG ، دارای فیلتر پایین گذر و بالاگذر است که فرکانس قطع 3db توسط کاربر برای هر فیلتر قابل تنظیم است. در فیلتر پایین گذر، با انتخاب هر کدام از گزینه‌های موجود به عنوان فرکانس قطع، فرکانس‌های بالاتر از سیگنال حذف می‌گردد. در دستگاه EEG  صاایران مقدار پیش فرض بر روی 0.3 Hz تنظیم شده است. در فیلترهای بالاگذر، با انتخاب هر کدام از گزینه‌های موجود به عنوان فرکانس قطع، فرکانس‌های پایین تر (تا ولتاژ DC) حذف می‌گردد. در دستگاه EEG  صاایران مقدار پیش فرض بر روی 0.3 Hz تنظیم شده است.
همچنین دستگاههای EEG  دارای فیلتر برق شهر نیز می باشد درصورتی که نویز بالایی درسیگنال EEG  مشاهده کردید این فیلتر را بر روی فرکانس برق شهر (50Hz یا 60Hz) قراردهید. دلایل ایجاد این نویز ممکن است اتصال بد الکترودها (به ویژه الکترود Z یا REF ) و نیز عدم اتصال کابل زمین و یا وجود میدان مغناطیسی قوی در نزدیک سیمهای متصل به بیمار  باشد.

11.    آیا امکان تغییر فیلترها در حالت offline نیز وجود دارد؟

در دستگاههایی که فیلترینگ به صورت نرم افزاری انجام می شود می توان صرفا با یک بار اخذ سیگنال از بیمار و بدون نیاز به حضور مجدد بیمار، فیلترها را تغییر داد و جنبه های متفاوتی از سیگنال EEG را مشاهده و تفسیر کرد. با توجه به این که EEG صاایران دارای امکان فیلترینگ نرم افزاری است، تغییر فیلترها در حالت offline نیز امکان پذیر است.

12.    طیف توان چه اطلاعاتی به پزشک ارائه می دهد؟

نمودار طیف توان EEG نشان می‌دهد که در هر لحظه، در کانال سیگنال انتخاب شده چه درصدی از توان سیگنال در باندهای مختلف سیگنال EEG    قرار گرفته است.

13.    چه نکاتی را باید در هنگام اتصال الکترودهای EEG به سر رعایت نمود؟

در صورتی که از ژل‌های هادی استفاده می‌کنید، از آن برای تمام کانالها به مقدار یکسان استفاده کنید. کم بودن ژل باعث ایجاد امپدانس نامناسب و زیاد بودن آن احتمال اتصال دو الکترود مجاور را افزایش می‌دهد. در هر صورت تمیز بودن پوست و کوتاهی موی سر به دریافت سیگنالهای بهتر و دقیق تر کمک خواهد کرد.
به دلیل چسبندگی بالای ژل، پس از پایان یافتن مرحله اخذ سیگنال، الکترودها را بوسیله آب و یک برس نرم (مثل یک مسواک) شستشو دهید تا الکترودها از ژل پاک شود. وجود ژل‌های خشک شده بر روی سطح الکترود باعث افزایش امپدانس و در نتیجه کاهش کیفیت سیگنالهای دریافتی خواهد شد.
 

---

محصولات OEM

محصولات OEM
بسیاری از ماژولهای اصلی محصولات ، در صنعت تجهیزات پزشکی صاایران طراحی شده است و پس از طی مراحل تست و صحه گذاری و تطابق با استانداردهای ملی و بین المللی، بر روی محصولات پزشکی تولید صنعت به کار می رود. هم اکنون محصولات زیر به عنوان OEM تولید و قابل ارائه به سایر تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی است:
•    ماژول تقویت کننده ECG وRespiration
•    مادربرد
•    ماژول NIBP
•    رکوردر حرارتی 2 اینچی
•    ماژول تقویت کننده EEG
•    ماژول تله متری و هولتر
•    ماژول IBP&TEMP

در طراحی ماژول ها، بیش از هر چیز قابلیت اعتماد و صحت عملکرد محصول مد نظر قرار گرفته است. این ماژولها در مقایسه با موارد مشابه دارای حجم کم می باشند. همچنین  در انتخاب کانکتورهای ورودی و خروجی دقت فراوانی به عمل آمده تا تولیدکنندگان در مونتاژ و استفاده از آنها دچار مشکل نشوند. مستندات کامل راه اندازی و به کارگیری مطابق با موازین استاندارد در مورد هر ماژول، تدوین شده است.

ماژول تقویت کننده EEG

 

معرفی

EEG Amplifier
•    21 Channels high CMRR EEG amplifier
•    3 channels extra amplifier
•    Inbuilt test signals

---

تله مدیسین

تله مدیسین  (Telemedicine)
تشخیص های پزشکی معمولاً نیازمند اطلاعات دیداری هستند.موارد بسیار زیادی وجود دارد که  بیمار و پزشک در یک مکان نیستند، لذا ابزارهایی برای نمایش اطلاعات بیمار از راه دور مورد نیاز است. امروزه تله مدیسین، اصطلاحاً سرویس های پزشکی از راه دور شناخته می شود و در واقع استفاده از روشها و بسترهای مخابراتی، جهت انتقال اطلاعات پزشکی هنگامی که بین دو گروه خدمات‌دهنده و خدمات‌گیرنده فاصله وجود دارد، می باشد.

اهداف تله مدیسین

• مراقبت و درمان از راه دور
• گسترش بهداشت عمومی و دسترسی به منابع درمانی
• ارائه خدمات پزشکی در کوتاهترین زمان ممکن حتی در دورترین نقاط
• بهبود دسترسی و مراقبت های پزشکی برای نواحی محروم و روستایی
• کاهش نقل و انتقال بیماران به مراکز درمانی
• دسترسی بهتر به پزشکان مجرب جهت مشاوره
• انتقال کلیه داده های مورد نیاز پزشک برای تشخیص و درمان بیمار از راه دور
• کاهش هزینه های بهداشتی ودرمانی

مزایای تله مدیسین

• امکان برقراری ارتباطات صوتی، تصویری و دیتا
• کاهش هزینه بالای تجهیزات پزشکی و درمانی
• تحت نظر بودن بیمار توسط پزشک از خانه، مطب و مراکز درمانی
• امکان ارتباط مراکز آموزشی و درمانی
• کاهش زمان ارائه خدمات درمانی
• امکان خدمت رسانی به مناطق محروم و توسعه نیافته

تله مانیتورینگ
شاخه ای از فناوری تله مدیسین است که انتقال علائم حیاتی بیمار را به عهده دارد و پزشک می تواند سیگنالها و پارامترهای حیاتی بیمار را از راه دور مشاهده کند. این اطلاعات توسط دستگاههای مانیتورینگ متصل به بیمار فراهم می گردد .
صنعت تجهیزات پزشکی صا ایران بعد از بررسی تکنولوژی های موجود در این عرصه و با توجه به نیاز ویژه کشور به این تکنولوژی ، برای اولین بار سیستم جامع تله  مانیتورینگ پزشکی کشوری را طراحی و پیاده سازی کرده است .

اطلاعات دانشگاهی رشته مهندسی پزشکی

ارسال شده توسط:پوریا زیبائی درمهندسی پزشکی بیومواد, مهندسی پزشکی چیست؟, گرایش های مهندسی پزشکی ۱۸ فروردین ۱۳۹۴ ۰ 441 بازدید

تاریخچه‎ی مهندسی پزشکی

ظهور اولیه مهندسی پزشکی قدمتی چند هزار ساله دارد و شواهد تاریخی نشان می­دهد که ایرانیان باستان از جمله اولین مللی بوده­اند که برای معلولین جنگی پاهای مصنوعی می­ساخته­اند. از نظر آکادمیکی، آموزش مهندسی پزشکی به شکل جدی و رسمی در سطح دانشگاهی از دهه­ی ۵۰ قرن بیستم آغاز گشت و علیرغم این قدمت نسبتاً طولانی و برخلاف بسیاری از رشته­های کلاسیک مهندسی که دوران اوج محدودی را سپری نموده­اند، به علت ماهیت چند بعدی این رشته، امروزه مهندسی پزشکی یکی از رو به رشدترین رشته ها در دنیا بوده و روز به روز توجه محققین بیشتری را به خود جلب می نماید، به طوری که در دهه­ی گذشته شمار دانشگاه­هایی که تنها در آمریکا این رشته را ارائه می­دهند از حدود چهل دانشگاه به بیش از یکصد دانشگاه افزایش یافته و در بسیاری از این دانشگاه­ها دانشکده­ای مستقل به مهندسی پزشکی اختصاص یافته و دوره­ های کارشناسی نیز ارائه می­گردد.

فعالیت امروزی این رشته در قرن بیستم با کشف و ثبت سیگنال الکتریکی قلب آغاز شد و فعالیت مؤسسات مهندسی پزشکی و اولین انجمن و کنفرانس خاص این علم در نیمه­ی اول قرن بیستم رخ داد. در ایران نیز این علم در سال ۱۳۶۶ با اجرای پروژه دست سیبرنتیک توسط آقای دکتر هاشمی­ گلپایگانی و تأسیس آزمایشگاه مهندسی پزشکی بنیان نهاده شد و در سال ۱۳۷۱ دانشکده مهندسی پزشکی دانشگاه امیرکبیر با گرایش بیوالکتریک شروع به کار نمود و از سال ۱۳۷۴ اولین دوره دانشجویان کارشناسی (با گرایش بالینی) پذیرفته شدند.

 

مهندسی پزشکی چیست؟

این رشته از نظر کاربردی به کار­گیری مناسب علوم مهندسی در پزشکی است به نحوی که بتوان از آمیزش و تلفیق این دو زمینه به مواردی همچون طراحی، ساخت، نگهداری و بهره­برداری وسایل و تجهیزات پزشکی با روش­های پیشرفته و تکنیک­های مهندسی دست یافـت. مهندسی پزشکی به شکلی وسیع و منسجم از رشته­ های مهندسی دیگری چون الکترونیک، مکانیک و مواد بهره می­جوید. همه کشورها ناچارند از مصنوعات مهندسی پزشکی استفاده کنند. این وسایل و تجهیزات حجم بسیار زیادی از بودجه­ های بیمارستان و درمان (حدود۳۰% از هر تخت) را می­طلبند. البته این رشته­ ی چند زمینه­ ای دارای اثرات کاربردی و ثمردهی دیگری هم هست. مثل ساخت اندام­های مصنوعی و وسایلی که به معلولان، نابینایان، ناشنوایان و معلولان جسمی از پا کمک می کنند.

در مهندسی پزشکی از مدل­سازی سیستم­های بیولوژیکی، شناسایی عملکرد و رفتار این سیستم­ها و نیز شناخت برخی از این رفتارها که از طرق دیگر قابل پیش بینی و اندازه­گیری نیستند، بحث می­شود. در مهندسی پزشکی همچنین می­توان از ابعاد دیگر نظیر اطلاع­ رسانی، سیستم­های کمک درمانی با استفاده از بانک­های اطلاعاتی بیماران و سوابق بیماری آنها و نیز پرستار الکترونیکی نام برد. بنابراین جایگاه مهندسی پزشکی استفاده از علوم و نیروهای متخصص علوم مهندسی است که با فضاهای پزشکی و کلینیکی آشنایی دارند و می­توانند این علوم را در فضای پزشکی به خوبی به کار گیرند.

 

گرایشها
مهندسی پزشکی رشته‌ای متشکل از گرایشهای متعدد مهندسی و علوم پزشکی است. در نتیجه پیدایش گرایشهای جدید این رشته دور از انتظار نخواهد بود. هم اکنون در ایران در مقاطع مختلف آموزش عالی گرایش‌های زیر تدریس می‌گردند:
•    مهندسی پزشکی بالینی
•    بیوالکتریک
•    بیومکانیک
•    بیومواد
•    مهندسی بافت
•    پردازش تصاویر پزشکی
•    مهندسی توانبخشی
•    مهندسی ورزش
•    مدل سازی سیستم‌های فیزیولوژیکی
•    ابزار دقیق در مهندسی پزشکی

بیوالکتریک (Bioelectric): همانطور که از عنوان بیوالکتریک پیداست، حد واسط و حلقه­ی اتصالی است بین فرآیند های الکتریکی و بیولوژیکی. به تعبیر دیگر، سیستم­ها، دستگاه­ها و تکنیک­هائی هستند که دارای ماهیت الکتریکی­اند و می­توانند در حوزه­ی پزشکی به کار گرفته شوند. در این زمینه می­توانیم بسیاری از دستگاه­هایی را نام ببریم که در آزمایشگاه­ها و بیمارستان­ها مورد استفاده قرار می­گیرند. در واقع یک مهندس بیوالکتریک علاوه بر این که به تمام گرایشهای مهندسی برق (به ویژه گرایش الکترونیک در مقطع کارشناسی و گرایشهای کنترل و مخابرات در مقاطع بالاتر) با دیدگاهی از حوزه علم خود نظر دارد، از برخی از شاخه های مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات نیز در حیطه علم مهندسی پزشکی یاری می جوید. در زمینه­ی شاخه­های مطرح در بیو­الکتریک در مجموع می­توان از چهار حوزه­ی تقریباً مشترک ابزار دقیق، کنترل، مدل­سازی و پردازش­سیگنال نام برد که این حوزه­ها خود نیز به زیر­مجموعه­های متعددی تقسیم می­شوند. اهم حوزه هایی که یک مهندس بیوالکتریک در آن فعالیت می کند عبارتند از:

۱- پردازش سیگنال­های حیاتی: پردازش علائم حیاتی یکی از گسترده‌ترین مباحث موجود در فعالیت‌های گرایش بیوالکتریک است. این مبحث در واقع بخشی از مبحث کلّی «پردازش سیگنال» است که مورد بررسی و استفاده بسیاری از گرایش‌های مهندسی، به ویژه مهندسی مخابرات و الکترونیک می‌باشد، امّا بنا به ماهیت خاص سیگنال مورد پردازش در کارهای پزشکی، توجه به نکات خاصی در پردازش سیگنال‌های حیاتی الزامی است که به این مبحث موجودیت خاص و ویژه‌ای داده است. همچنین در تمامی موارد ثبت سیگنال، داده اخذ شده دارای نویزها و آرتیفکت‌های مختلف است که لازم است قبل از هر کاری بر روی سیگنال، این زواید از آن حذف شوند. از این رو مبحث حذف نویز، یا در حالت کلی‌تر، بهبود کیفیت سیگنال از جمله مباحث مهم در پردازش سیگنال است.

۲- پردازش تصاویر پزشکی و سیستم های تصویر برداری: تصاویر پزشکی با توجه به آنکه وضعیت بدن را به صورت دو بعدی و حتی سه بعدی (به­وسیله کامپیوتر) نشان می‌دهند، یکی از مهمترین وسایل تشخیص برای پزشکان هستند که همواره بخش عظیمی از تحقیقات را به خود اختصاص داده‌اند. سیستم­های تصویر برداری را می توان به گروههایی شامل روشهای اشعه ایکس (رادیوگرافی، فلوئورسکوپی و CT)، روش مغناطیسی MRI، پزشکی هسته‌ای و روش‌های ماوراء صوت تقسیم کرد. تصاویر حاصله در روشهای فوق عموماً و به صورت خام قابل استفاده نیستند، لذا پردازشهای وسیع و گسترده‌ای روی آنها صورت می‌گیرد.

۳- پردازش صوت وگفتار و طراحی سیستم های گفتار درمانی و کمک همراه معلولین گفتاری: گفتار یکی از علایم بسیار مهم زیستی است که از هوشمندترین موجود روی زمین، یعنی انسان صادر می‌گردد. با توجه به توسعه وسیع سیستم‌های کامپیوتری و اهمیت روزافزون انواع پردازش‌های صوتی و گفتاری در جهان امروز و ارتباط تنگاتنگی که ویژگی‌های گفتار تولید شده با خصوصیات آناتومیک و عصبی دستگاه تولید گفتار و همچنین چگونگی عملکرد سیستم اعصاب مرکزی او دارد، اهمیت پرداختن به این مقوله پرکاربرد مهندسی در دانشکده مهندسی پزشکی ظاهر می‌گردد. موارد دیگر مربوط به این رشته، طراحی و ساخت وسائل و تجهیزات تشخیصی مثل شنوائی سنجی و ثبت و پردازش سیگنال‌های برانگیخته شنوائی، انجام پردازش های لازم در اعضای مصنوعی شنوائی مثل حلزون مصنوعی گوش و ساخت دستگاه‌هائی است که به کمک افراد لال و یا دارای مشکلات حاد گفتاری بیایند و به صورت دستگاهی کمک همراه معلول و یا کمک درمان او عمل نمایند.

۴- مدلسازی سیستم های بیولوژیک: مطالعه، تحلیل و مدلسازی سیستم‌های بیولوژیکی در عین اینکه راهگشای پیشرفت فنی و علمی در دیگر شاخه های رشته بیوالکتریک می باشد، به صورت ایده بخشی قوی برای انجام ابداعات در شاخه‌های دیگر علوم مهندسی مثل رشته پردازش سیگنال، مخابرات و کنترل عمل می‌کند. اهمیت این شاخه از گرایش بیوالکتریک از زیربنائی بودن آن برای دیگر شاخه‌های این گرایش نشأت می‌گیرد. سیستم های بیولوژیک دارای ساختارهای فیزیولوژیک و کنترلی بسیار پیچیده و کارآ میباشند. تحلیل و مدلسازی کیفی و کمّی آنها در اکثر موارد فاصله فوق‌العاده‌ای نسبت به آنچه که در واقع است، می‌گیرد، ولی حرکت در این جهت علاوه بر اینکه به مدل‌هائی مهندسی منجر می‌شود که قابل استفاده در بخش‌های دیگر مهندسی بیوالکتریک هستند، ایده بخش ابداع روش‌های قوی تر در شاخه‌های دیگر مهندسی نیز میباشد. برای مثال مدل‌های مهندسی مثل شبکه‌های عصبی مصنوعی و بسیاری از پردازشگرها و کنترلرهای هوشمند، ایده اولیه خود را از چگونگی عملکرد سیستم‌های بیولوژیک و زنده اخذ نموده‌ و می‌نمایند. مدلسازی سیستم‌های بیولوژیک محدود به دایره خاصی نیست و از مدلسازی کمّی و کیفی یک سلول تا مدلسازی سیستم اعصاب مرکزی انسان، یعنی مغز، ادامه می‌یابد.

۵- طراحی بخش های الکترونیکی و کنترل اعضاء و اندام مصنوعی و ساخت وسایل توانبخشی: از بخش های مهم و تخصصی رشته مهندسی پزشکی طراحی و ساخت اندام مصنوعی است. در این راه علاوه بر تخصص‌های بیومکانیک جهت طراحی و ساخت بخش‌های مکانیکی اندام مصنوعی و بیومواد جهت سازگار ساختن آنها با ویژگی‌ها و حساسیت‌های اندام طبیعی که در مجاورت آنها قرار می‌گیرند، در مواردی که اندام مصنوعی از نوع فعال هستند، نیازمند مدارات الکتریکی، الکترونیکی و دیجیتالی می­باشند. از این نوع اندام مصنوعی برای مثال می‌توان از دست و پای مصنوعی فرمان‌پذیر، حلزون مصنوعی گوش و چشم مصنوعی نام برد که همگی از فن‌آوری‌های بسیار پیشرفته روز استفاده می‌کنند. طراحی و ساخت این گونه وسایل، یکی از جالب‌ترین و مهم‌ترین بخش‌های فنی و پژوهشی مربوط به گرایش مهندسی بیوالکتریک است.

۶- ثبت سیگنال های حیاتی و طراحی سیستم­های مانیتورینگ بیمارستانی: این بخش مربوط به طراحی و ساخت وسایلی جهت ثبت داده‌ها و علائم حیاتی از بیمار می­شود. با توجه به توانایی‌ها و گسترش روزافزون فن‌آوری دیجیتال، این سخت افزارها غالباً به کامپیوتر متصلند و لذا تولید مدارهای واسط مناسب بوسیله فن‌آوری روز یکی از زیر مجموعه‌های مهم تحقیقاتی در این مقوله محسوب می‌شود. با توجه به حجم بسیار بالای استفاده از تجهیزات مانیتورینگ و ثبت داده در محیط‌های بیمارستانی، از جمله اتاق­های عمل، آی‌سی یو، سی‌سی‌یو و آزمایشگاه‌های ثبت نوارهای قلبی و مغزی، اهمیت اقتصادی تولید چنین تجهیزاتی آشکار می‌گردد و ارزش کار مهندسی و تحقیقاتی بر روی این گونه وسایل را نشان می‌دهد.

۷- طراحی و ساخت سیستم­های درمانی و آزمایشگاهی پزشکی: در این بخش تجهیزات فراوانی وجود دارد که برخلاف موارد بیان شده که در تشخیص کاربرد داشتند، در درمان بیماریها کاربرد دارند و با وجود نیاز فراوان به آنها در نقاط مختلف کشور، تا کنون در کشور ساخته و به صورت عمده عرضه نشده‌اند. محققان و متخصصان بیوالکتریک قادرند به ساخت اینگونه تجهیزات و یا تا حدامکان تولید داخل نمودن آنها اقدام نمایند. مواردی از این دست را می‌توان به شرح زیر ذکر کرد: سنگ شکنهای کلیه، تجهیزات فیزیوتراپی و کایروپراکتیک، تجهیزات رادیوتراپی، لیزرها.

۸- طراحی و ساخت سیستم­های انفورماتیک پزشکی: امکان فعالیت مهندسان بیوالکتریک در حوزه های گسترده ای نظیر طراحی بانکهای اطلاعاتی پزشکی، طراحی سیستم­های مورد نیاز در مانیتورینگ و یا جراحی بیمار از راه دور، ایجاد شبکه های تبادل اطلاعاتی بین مراکز آموزشی- درمانی و بیمارستانهای کشور جهت کنترل بیماریهای مسری، انتقال بیماران و … وجود دارد که نیازمند همکاریهای بین بخشی گسترده ای در سطح کشور می باشد.
گرایش بیومکانیک
بیومکانیک به استفاده از مکانیک کلاسیک در زمینه‌های علوم زیستی می‌پردازد. استفاده از قوانین دینامیک جامدات برای تحلیلهای حرکتی؛ دینامیک سیالات برای ارزیابی جریانهای درون محیطهای زیستی؛ ترمودینامیک و انتقال حرارت برای تحلیل رفتارهای سلولی و انتقال مواد و جرم بین موجود زنده و محیط و رباتیک برای خلق وسایل تشخیصی و درمانی جدید نیازمند درک مسایل محیطهای زنده از زاویهٔ مهندسی است. پیشرفت در این شاخه به ساخت قلب مصنوعی، دریچه‌های قلب، مفاصل مصنوعی، ارتزها و پروتزها، ابزارهای کمکی تشخیصی و جراحی، درک بهتر از عملیات و کارکرد قلب، ریه، شریان‌ها، مویرگ‌ها، استخوان‌ها، غضروف‌ها، تاندون‌ها، دیسکهای بین مهره‌ای و پیوندهای سیستم اسکلتی-عضلانی بدن شده‌است.
گرایش بیومواد
کاربرد این شاخه استفاده از بافت‌های زنده و مواد مصنوعی و کاشت آنها در بدن است. انتخاب مواد صحیح برای کاشت و پیوند در بدن انسان و یکی از حساس‌ترین و مشکل‌ترین عملیات مهندسی پزشکی است. آلیاژهای فلزی، سرامیک‌ها، پلیمرها و کامپوزیت‌ها از مواد مورد استفاده در کاشت بافت‌ها مصنوعی هستند، اینگونه مواد باید غیرسمی، غیرسرطان‌زا و از نظر شیمیایی غیرفعال و بادوام و دارای قدرت مکانیکی کافی باشند. فارغالتحصیلان گرایش بیو مواد با کارگیری مواد مختلف از قبیل پلیمرها وسرامیک هاوکاپوزیت‌ها ومواد فلزی در بدن انسان ودر تجهیزات پزشکی اشنا می‌شوند.
گرایش مهندسی بافت
این گرایش بیشتر در زمینهٔ پزشکی و در گستردهی میکروسکوپیک می‌پردازد. در این شاخه تخصص درآناتومی بیوشیمی و مکانیک سلول‌ها و ساختارهای درون سلولی برای درک بیشتر در فرایند بیماری توانایی داخل شدن به بخشهای ویژه سلول لازم است. هدف این شاخه که در اواخر قرن بیستم پایه‌گذاری شده‌است، مطالعه و تهیه مدل‌های ایده‌آل از ماکرومولکول‌ها و ساختار سلولی است که منجر به درک بهتر پدیده‌های درون یاخته‌ای و همچنین فهم عمیق‌تر مکانیسم تاثیر عملکرد ناصحیح آنها در بروز حالات بیماری می‌شود. به علاوه این مدل‌ها سبب ارزیابی موثرتر فرضیه‌ها و نظریه‌های درمانی مانند طراحی انواع پروتئینها با خصوصیات منحصر به فرد لیگاند-رسپتوری می‌گردد. از جمله اهداف دیگر این شاخه، مطالعه و مدل‌سازی ساختار سلول و فرایند بازیابی جراحات در بافت‌های آسیب‌دیده به منظور ارائه روش‌های درمانی بهینه‌تر جهت تقلیل و رفع ضایعات بافتی و همچنین تولید نمونه‌های مصنوعی برای جایگزینی آنهاست. به این منظور علل و مکانیسم‌های تبدیل سلول‌های بنیادی‎ به بافت‌ها و ارگانهای مختلف بررسی و با استفاده از مدل‌های بدست آمده بافت‌های آسیب دیده ترمیم یا در خارج از بدن به صورت مصنوعی تولید می‌شود. از جمله این بافتها و ارگانها می‌توان به استخوان، غضروف، کبد، پانکراس، پوست و رگ‌های خونی اشاره کرد.‏
گرایش پردازش تصاویر پزشکی
در این رشته اطلاعات جمع‌آوری شده در تغییرات پدیده‌های فیزیکی در بدن را با بهره‌گیری از تکنولوژی تحلیل پردازش الکتریکی و سرعت بالای آن تجزیه و تحلیل می‌کنند و به صورت یک تصویر در می‌آورند و اغلب این تصاویر را می‌توان با اعمال غیر تهاجمی (بدون آسیب) بدست آورد به نحوی که هیچ اثر دردی برای بیمار نداشته باشد. در این گرایش تهیه تصویر از اجزاء ایستای بدن مانند استخوانها و بافتها و ادغام ویژگی‌های منحصر به فرد حالت‌های مختلف تصویربرداری مثل ‏CT‏ و ‏MRI‏ جهت تهیه تصاویر گویاتر مانند تصاویر سه‌بعدی و همچنین ارائه الگوریتم‌های پردازشی برای مدل‌سازی بافت‌های سالم و ضایعات آنها جهت ارائه روش‌های تشخیصی دقیقتر و غیر تهاجمی مورد بررسی قرار می‌گیرد.‏ همچنین بررسی فیزیولوژی و حرکت بافت‌های دینامیک در بدن مانند قلب و عروق از طریق تصویربرداری عملکردی‎(Functional Imaging) ‎‏ و تکنیک‌های ‏بی‌درنگ (Real Time)‏ و همچنین مدل‌سازی این رفتارها در بافت‌های سالم و ناسالم در جهت تشخیص بهتر ناهنجاریها و تصویربرداری مولکولی به منظور مطالعه موقعیت، ساختار و حرکت مولکول‌ها (مانند مولکول‌ها و سلول‌های سرطانی) و توجیه این حرکات بر اساس الگوریتم‌های آماری و همچنین مطالعه و مدل‌سازی مکانیسم‌های مختلف حیات در سطح مولکولی به صورت غیرتهاجمی برای ارائه روش‌های درمانی دقیق‌تر مثل طراحی آنتی‌بادیها و ردیابی آنها برای از بین بردن بهتر مولکول‌ها و سلول‌های مهاجم و تقلیل آسیب به سلولهای سالم بدن مورد نظر است.
گرایش مهندسی توانبخشی
یک شاخه جدید و توسعه یافته مهندسی پزشکی است. متخصصان این رشته به بالا بردن توانایی‌ها وبهبود بخشیدن به کیفیت زندگی افراد کمک می‌کند و با توجه به پیشرفت تکنولوژی به طراحی مح‌های جدید و روشهای نوین برای سکونت ارتباط و… کمک می‌نماید.
گرایش مدل‌سازی سیستم‌های فیزیولوژیکی
در این زمینه سعی می‌شود با استفاده از قوانین موجود در مهندسی و تکنیک‌های پیشرفته و ابزار لازم یک طرح کلی و جامع از ارگان‌های زنده، از باکتری گرفته تا انسان، تهیه می‌کنند. در این رشته برای تحلیل اطلاعات حاصل از آزمایشها و فرمول‌بندی کردن جزئیات فیزیولوژیکی با روابط ریاضی، از مدل‌سازی کامپیوتری استفاده می‌شود. سیستم‌های زنده دارای یک مجموعه بسیار با قاعده به همراه بازخورد برای کنترل خود هستند.ازجمله علومی که با مدل سازی سیستمهای بیولوزیکی دربستره مهندسی پزشکی با یک فرمت جدید می توان تحلیل کرد علوم پزشکی مشرق زمین است فی الجمله طب سنتی ایران وچین که گستره ای از پارامدیک دست نیافته است وشاید به علت قدمتش با پزشکی نوپای غربی همپا نشده وسرشار از رموز واسرار است.
گرایش ابزار دقیق در مهندسی پزشکی
کاربردی است از الکترونیک در تشخیص و برررسی ساختار بیماری‌ها، رایانه‌ها بخش اصلی این گرایش را بر عهده دارند سیستم‌های تصویر پزشکی به وسیله مهندسان این رشته ساخته می‌شوند.

گرایش مدیریت فناوری اطلاعات پزشکی
۱٫ تعریف و هدف
دوره کارشناسی ارشد فناوری اطلاعات پزشکی به عنوان گرایش جدید از رشته مهندسی پزشکی پیشنهاد شده است.ضرورت وجود اطلاع رسانی پزشکی در حوزه پزشکی در دهه های گذشته از عوامل مهم در توجیه فناوری اطلاعات به عنوان یک رشته کاربردی مهم در دهه اخیر بوده است.نظر به گسترش سریع حوزه فناوری اطلاعات مدیریت در این حوزه اهمیت روزافزونی یافته است. فناوری اطلاعات پزشکی هم اکنون از زمینه های مهم فناوری اطلاعات است و طبیعتاْ مدیریت فناوری اطلاعات در این حوزه اهمیت زیادی دارد.
۲٫طول دوره و شکل نظام
حداقل طول این دوره ۴ نیمسال است، بدین معنی که دانشجویانی که ناچار به گرفتن دروس جبرانی نیستند، چنانچه کار درسی و تحقیقاتی خود را بنحو مطلوبی انجام دهند، می توانند دوره را در۴ نیمسال به پایان برسانند.
نظام آموزشی آن واحدی است و مدت تدریس ۱ واحد نظری ۱۷ ساعت می باشد.
۳٫ تعداد واحدهای  درسی
دانشجو برای تکمیل دوره کارشناسی ارشد فناوری اطلاعات و مدیریت بصورت مجازی باید حداقل۳۲ واحد درسی و تحقیقاتی بشرح زیر با موفقیت بگذراند.
اصلی                                                           ۲۷درس
اختیاری                                                          ۴ درس
پروژه تحقیق و یا دروس  معادل                               ۳ واحد
________________________________________
جمع  ۳۲ واحد
علاوه بر موارد فوق، هر دانشجو این دوره که قبلاً در دوره کارشناسی یا لیسانس، دروس جبرانی رانگذرانده باشد، باید با موفقیت آنها را بگذراند، از دروس جبرانی واحدی به دانشجو تعلق نمی گیرد.

تعداد دروس:
۳۲ واحد شامل ۵ درس اصلی و ۴ درس اختیاری و ۶ واحد دروس معادل یا پروژه بنا بر نظر گروه آموزشی. دروس اصلی:
۱) اصول فناوری اطلاعات ۲) کاربرد فناوری اطلاعات در پزشکی ۳) اصول مدیریت و برنامه ریزی استراتژیک ۴) سیستمهای اطلاعات بهداشتی ۵) روش تحقیق
( مجموع :۱۵ واحد)
دروس اختیاری:
۱) روشهای دسته بندی، فشرده سازی و ذخیره سازی اطلاعات پزشکی-بهداشتی
۲) طراحی و مدیریت بانکهای اطلاعات پزشکی
۳) تحلیل سیستمها برای مدیریت اطلاعات بهداشتی-پزشکی
۴) کاربرد سیستمهای هوشمند در پزشکی
۵) اقتصاد بهداشت و درمان
۶) سازمان و مدیریت بیمارستان
۷) مباحث ویژه
تواناییهای فارغ التحصیلان
این رشته به گونه‌ای طراحی شده است که دانش‌آموختگان (فارغ التحصیلان) آن می‌توانند در زمینه‌ی طراحی، بهره‌برداری، نظارت، مدیریت، و نگهداری از سیستمهای مربوط به این رشته وارد شوند. آنها در این راستا وظایف زیر را می‌توانند برعهده گیرند:
الف) نصب و راه‌اندازی دستگاه‌ها، وسایل پزشکی و تجهیزات فنی بیمارستان‌ها.
ب) تعمیر و نگهداری تجهیزات بیمارستانی.
ج) مشاوره‌ی فنی در سفارش و خرید دستگاه‌های پزشکی.
د) کمک در به کارگیری بهینه از دستگاه‌های پزشکی.
هـ) همکاری در طراحی دستگاه‌های پزشکی.
و) همکاری در طرح‌های تحقیقاتی پزشکی.
ز) مسؤولیت فنی و مهندسی بیمارستان.
ح) ساخت وسایل و تجهیزات بیمارستانی.
زمینه‌های تحقیقاتی در رشته مهندسی پزشکی:
برخی از زمینه‌های تحقیقاتی که دانشجویان این رشته می‌توانند در آن فعالیت کنند عبارتند از:
۱ـ پردازش سیگنالهای حیاتی.
۲ـ پردازش تصویر در پزشکی و سیستم‌های آندوسکوپی.
۳ـ کاربرد لیزر در پزشکی.
۴ـ مدل‌سازی و تجزیه و تحلیل (آنالیز) سیستم‌های فیزیولوژیک.
۵ـ به کارگیری رباتیک در طراحی‌های پزشکی.
۶ـ سیستم‌های هوشمند و علوم شناختی.
۷ـ دست سیبرنتیکی و سیستم‌های عصبی ـ عضلانی.
۸ـ مهندسی توان بخشی و اندام‌های مصنوعی.
۹ـ پردازش گفتار و نوشتار.
۱۰ـ بررسی پدیده‌ی خواب و بیهوشی.
۱۱ـ کاربرد فلزات و سایر مواد در بدن.
۱۲ـ رگ‌های مصنوعی و کاربرد لیزر در تولید اجزای زیست سازگار در بدن.
۱۳ـ شبکه‌های عصبی، مدل‌سازی ساختار و توابع عملکرد مغز انسانی، مدل‌سازی درک و تولید گفتار در انسان.
طرحهای تحقیقاتی:
نمونه‌هایی از طرح‌های تحقیقاتی که توسط دانشجویان رشته‌ی مهندسی پزشکی انجام شده است، به شرح زیر است.
۱ـ طرح (پروژه) پای مصنوعی.
۲ـ طراحی و ساخت دستگاه فشارسنج.
۳ـ طراحی و ساخت دستگاه آپتولموسکوپی.
۴ـ طراحی و ساخت دستگاه تنفس مصنوعی.
از طریق بررسی پتانسیل های برانگیخته.MS5-تشخیص بیماری
۶ـ طراحی و ساخت دستگاه دیاترمی.
۷-تفسیر اتوماتیک به منظور تشخیص بیماری های قلبی،عروقی.
۸-آشکارسازی توسط تکنیک های هوشمند.
۹ـ بررسی بیماری‌های پارکینسون توسط تفسیر دست نوشته.
۱۰ـ طراحی و ساخت هوتر مانیتورینگ.
۱۱ـ طراحی و ساخت سنسور فنواکوستیک.
۱۲ـ تجزیه و تحلیل (آنالیز) یک نمونه (مدل) ریاضی برای جریان خون در دریچه‌های قلب با استفاده از معادلات ناویراستوکس.
۱۳ـ طراحی و ساخت دستگاه قالب‌گیری دورانی برای تهیه‌ی لنزهای نرم چشم.
۱۴ـ بررسی روشهای نظری و عملی ساخت وسایل جراحی.
۱۵ـ ساخت دستگاه اندازه‌گیری بیوچسبندگی لایه‌های نرم بدن.
گرایش‌های مقطع لیسانس:
این رشته در خارج از کشور دارای دو گرایش الف) مهندسی زیست پزشکی ب) مهندسی پزشکی بالینی می‌باشد. مهندسی زیست پزشکی بیشتر در زمینه‌ی طراحی و ساخت ابزار پزشکی و ثبت سیگنال‌های حیاتی می‌باشد و ارتباط زیادی با مهندسی برق دارد. مهندسی پزشکی بالینی بیشتر به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی ارتباط دارد. در ایران در مقطع کارشناسی فقط مهندسی پزشکی بالینی یا بیوالکتریک تدریس می‌شود ولی با این حال درس‌های گرایش مهندسی زیست پزشکی هم ارایه می‌شود.
وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر: (کارشناسی ارشد و …) 
امکان ادامه تحصیل در دوره کارشناسی ارشد در رشته مهندسی پزشکی در سه گرایش عمده بیوالکتریک بیومکانیکی و بیومواد فراهم است. همچنین این رشته دارای دکترای تخصصی نیز می‌باشد. دانشجو برای گذراندن دوره کارشناسی ارشد مهندسی پزشکی باید ۳۸ واحد درسی و تحقیقاتی شامل ۲۴ واحد درسهای تخصصی، ۲ واحد سمینار و ۱۲ واحد پروژه را با موفقیت بگذراند.
رشته‌های مشابه و نزدیک به این رشته:
این رشته حدود۸۰%دارای دروس مهندسی الکترونیک است و لذا با مهندسی برق و الکترونیک در رابطه‌ای تنگاتنگ است. البته در این رشته از واحدهای پزشکی قسمت‌های فیزیولوژی و آناتومی هم تدریس می‌شود.

دروس رشته و واحدهای رشته:
حداقل و حداکثر مجاز طول دوره کارشناسی مهندسی پزشکی در سه گرایش مطابق آئین نامه های دوره کارشناسی شورایعالی برنامه ریزی است.
تعداد کل واحد های درسی در طول دوره ۱۴۰ واحد می باشد که شامل دروس عمومی، پایه، اصلی، تخصصی و اختیاری ، به شرح زیر می باشد:
دروس عمومی ۲۰ واحد
دروس پایه ۲۶ واحد
دروس اصلی ۴۷ واحد
دروس تخصصی ۴۷ واحد

جایگاه شغلی رشته در کشور چگونه است؟ ارتباط تئوری و تجربی این رشته در ایران چگونه است؟

در این زمینه باید از نیاز واقعی، امکانات کاربردی در این رشته، جایگاه علمی آن در کشور و نیز وضعیت ارتباط بین بخش دانشگاه و صنعت بگوییم. در حال حاضر بازار کار هیچ رشته ای در حد ایده­آل نیست و این شامل حال رشته مهندسی­پزشکی نیز می­شود اما بدون شک وضعیت فارغ التحصیلان این رشته، نسبت به رشته های مهندسی دیگر، مطلوبتر است. چون ارزش اقتصادی وسایلی که مهندسین پزشکی طراحی، تعمیر، نگهداری یا خریداری می کنند، بسیار بالا است. برای همین مسؤولان بیمارستان­ها بطور نسبی برای حفظ و نگهداری آنها اهمیت بسیاری قائلند. این امر باعث شده تا خیلی از فارغ التحصیلان این رشته و حتی دانشجویان ترم­های آخر جذب بازار کار شوند.

گرایش‌ها و جهت‌گیری‌های کاری رشته مهندسی پزشکی، واقعاً وسیع است و زمینه‌های مختلفی از الکترونیک و پردازش سیگنال و مباحث نرم افزاری گرفته تا طراحی، ساخت، راه­اندازی، نصب و تعمیر دستگاه­ها و قطعات پزشکی یا اندام مصنوعی، همچنین مواد به کار رفته در این وسایل را شامل می‌شود. جدا از این توضیحات، زمینه‌های کاری این رشته را می‌توان به ۴ بخش کلی تقسیم کرد:

۱- طراحی و ساخت: طراحی و ساخت دستگاههای آزمایشگاهی و الکترونیکی و تجهیزات مربوط به آنها، طراحی و ساخت بخشهای مکانیکی و برقی سیستم‌های تصویرگر پزشکی، طراحی و ساخت سیستم‌های اندازه‌گیری پزشکی و بیمارستانی و همچنین طراحی و ساخت قطعات و اندام مصنوعی بدن و موادی که در طول، تشخیص، درمان و معالجات بیماری­ها به­کار می‌روند.

۲- تعمیر و نگهداری و بهینه سازی: از دیگر زمینه‌های کاری مهندسی پزشکی می‌توان به تعمیر، نصب، راه‌اندازی و نگهداری وسایل اشاره نمود و البته واضح است که این نیروی مجرب باید دارای اطلاعات کافی در مورد قطعات و جزئیات کار آن وسیله یا دستگاه باشد. در کنار این موارد، مسأله بهینه سازی یا تلفیق دستگاهها و عملکرد آنها نیز مطرح است. دامنه کاربری این زمینه چنان وسیع است که اکنون سالانه چندصد مقاله در معتبر‌ترین نشریات جهانی مهندسی پزشکی در این زمینه چاپ می‌شود و بیشترین تعداد پروژه‌ها برروی موضوع تلفیق و بهینه سازی انجام می‌شود.

 

۳- تشخیص بیماری و درمان: از دیگر موارد، زمینه­های همکاری جدی بین پزشکان و مهندسان پزشکی است تا این دو بتوانند به کمک هم مکمل کار یکدیگر باشند. ناهماهنگی و ارتباط نداشتن این دو گروه در زمینه­ی مهندسی پزشکی­، لطمه­ی بسیاری به پیشرفت این رشته در کشور وارد می کند. برای استفاده از تحقیقات در زمینه های گوناگون به ویژه در بخش پزشکی، باید بخش­های کلینیکی با مهندسان­پزشکی همگام باشند، چرا که مکمل یکدیگرند و باید همکاری کنند. در بسیاری اوقات پزشکان معترفند که به کمک مهندسان­پزشکی نیاز دارند. این همکاری در زمینه­های باز آموزی و برگزاری سمینارهای مشترک نیز دیده می شود که در کشور ما به جد به آن پرداخته نشده است. در کشورهایی که این رشته از قدمت و پیشرفت بیشتری برخوردار است دانش­آموختگان رشته­ی مهندسی پزشکی به عنوان کارمندان و دست­اندرکاران محیط پزشکی تلقی می شوند. اینان مهندسانی هستند که کاربرد و تخصص و علمشان در علوم پزشکی است.

۴- خرید و فروش تجهیزات پزشکی: بدون شک صنعت تجهیزات پزشکی، یکی از سودآورترین صنایع جهان است و البته به دلیل شرایط خاص کاربری و درگیر بودن با مقوله سلامت انسان از حساسیت ویژه‌ای برخوردار است. واقعیت این است که ما حجم قابل ملاحظه­ای ارز خارجی را صرف تهیه و تجهیز وسائل و دستگاه­های پزشکی می­کنیم. برای مراکز درمانی و کلینیکی، دستگاه­های گران­قیمت با امکانات پیشرفته­ای تهیه می­نمائیم که وجودشان ضروری است و نمی­توان آن­ها را نادیده گرفت. لازم است برای جلوگیری از خرید کور در این حجم وسیع، کار توسط کارشناسان و متخصصان مهندسی پزشکی صورت گیرد. به این ترتیب خرید وسائل پزشکی، با پشتوانه­ی علمی و دانایی لازم انجام می­شود.

موقعیت­های شغلی ممکن برای مهندسان پزشک بر اساس زمینه­های کاری فوق به شرح ذیل است:

–     صنایع تولید تجهیزات و دستگاههای پزشکی، بیمارستانی و کلینیکی

–     بیمارستان ها

–     مراکز تحقیقاتی موسسات آموزشی و پزشکی

–     مراکز آموزشی

–     مؤسسه استاندارد

–     شرکت­های خصوصی

فارغ التحصیلان همچنین می­توانند در مراکز تحقیقاتی از قبیل بنیاد مستضعفان و جانبازان، مرکز تحقیقات وزارت دفاع و سایر مراکز تحقیقاتی مشغول کار شوند. وزارت بهداشت، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، وزارت صنایع، سازمان تامین اجتماعی، بیمارستانهای دولتی و خصوصی و … نیز از سایر محلهایی هستند که مهندس پزشک می تواند در آنجا مشغول شود.

نوع دروس و زمینه تحصیلات آتی رشته به چه صورت است؟

با شناسایی تقسیمات مختلف این رشته و شاخه­ های مربوط به آن به طور کلی سه شعبه­  مشخص تحت عنوان مهندسی پزشکی تعریف گردیدند که عبارت بودند از: بیوالکتریک، بیومکانیک و بیومواد. امروزه در دنیا این سه گرایش با نام مهندسی پزشکی، در مقاطع مختلف تحصیلی به کار پرداخته، رشد کرده و به نتایج قابل توجهی نیز دست یافته­اند. در کشور ما نیز برای این گرایش­ها در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری برنامه­ ریزی شده است.

گرایش بیوالکتریک حدود ۸۰% دارای دروس مهندسی الکترونیک است و لذا با مهندسی برق و الکترونیک در رابطه ای تنگاتنگ است. البته در این رشته از واحدهای پزشکی دروس فیزیولوژی و آناتومی هم تدریس می ­شود. بنابراین، عنوان مهندس پزشکی به هیچ عنوان نباید باعث شود که دانشجویان تصور کنند که این رشته بی ارتباط یا کم ارتباط با مباحث ریاضی و مهندسی است، چون دانشجویان این رشته به طور کامل با ریاضیات مهندسی پیشرفته و فیزیک در ارتباطند و از سنگین‌ترین نوع ریاضیات، به عنوان ابزار کار، دائماً بهره می‌برند، تا آنجا که دانشجویان این رشته، تا دروس ریاضیات مهندسی پیشرفته و معادلات دیفرانسیل و فیزیک الکتریسیته، موج، ارتعاش و حرکت را نگذرانند، قادر به اخذ دروس چندانی در دانشگاه خود نیستند.

مهندسی پزشکی- بیوالکتریک، به نوعی هم خانواده همان رشته برق و الکترونیک است و این قرابت و نزدیکی حتی در دوره‌های کارشناسی ارشد و دکترا نیز تا حدی ادامه می یابد. بنابراین یک دانشجوی مهندسی پزشکی در دوره کارشناسی تقریباً ملزم به گذراندن تمامی دروس اصلی مجموعه مهندسی برق است و به همین خاطر، فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی پزشکی می‌توانند گرایش‌های کارشناسی ارشد مجموعه مهندسی برق را انتخاب کنند و همپای مهندسین کنترل، مخابرات، قدرت و الکترونیک، به تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد مهندسی برق بپردازند.

امکان ادامه تحصیل در دوره کارشناسی ارشد و دکتری در رشته مهندسی پزشکی در کشور در سه گرایش عمده بیوالکتریک، بیومکانیکی و بیومواد فراهم است. در کشور ما تاکنون در بین دانشگاه­های دولتی فقط دانشگاه امیرکبیر و در دانشگاه آزاد اسلامی نیز واحد علوم و تحقیقات تهران دارای دانشکده مهندسی پزشکی با ارائه چهار گرایش در سه مقطع­ تحصیلی هستند. سایر دانشگاه­هایی که پذیرش دانشجو در این رشته دارند عبارتند از دانشگاه صنعتی شریف، تهران، صنعتی خواجه نصیر، علم و صنعت، تربیت مدرس، شاهد، صنعتی سهند تبریز، دانشگاه اصفهان و همچنین دانشگاه آزاد اسلامی در واحدهای مشهد (تنها دانشگاه پذیرنده دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد خارج از تهران در بین کلیه دانشگاه­های کشور)، دزفول و قزوین به تربیت دانشجویان مهندسی پزشکی می­پردازند.

دورنما و افق مهندسی پزشکی چگونه است؟

امروز به شکل جدی می توان از این مطلب صحبت به میان آورد که قرن آینده، قرن مهندسی پزشکی است. اگر در گذشته صنایع نظامی از جنبه­ی سود آوری و نیاز مطرح ترین صنعت­ها به شما می رفتند، امروز به دلیل اهمیتی که انسان ها به خود، سلامت و توانمندی­های خود می­دهند، مهندسی پزشکی این چشم انداز را می نمایاند. به همین لحاظ تولید محصولات مهندسی پزشکی از جدی­ترین نیازهاست و سرمایه­گذاری­های زیادی در این راستا انجام شده است.

با توجه به توضیحات داده شده و نوپا بودن این رشته در کشورمان به نظر می رسد تا سالیان متمادی امکان اشتغال برای فارغ التحصیلان این رشته میسر باشد. در نهایت می توان گفت برای ارتقای کیفی خدمات پزشکی و دستگاه­ها نیاز به متخصصان این رشته روزافزون است. در کشورهای پیشرفته هر بیمارستان، یک بخش مهندسی پزشکی دارد که در بخش های مختلف بیمارستان فعالیت دارند. همچنین یک مهندس پزشک می­تواند در مؤسسات و شرکتهای خصوصی یا دولتی، در زمینه ساخت تجهیزات پزشکی فعالیت کند که بیانگر ضرورت حضور متخصصان مهندسی پزشکی در جامعه است. در نهایت پیش­بینی می­شود آینده این رشته در ایران از چشم­انداز روشنی برخوردار باشد و ضرورت وجود مهندسان پزشک در بیمارستان­ها، خرید تجهیزات و … در صرفه­ جویی اقتصادی هم کاملاً احساس می­شود و می توان گفت که زمینه توسعه این رشته فراهم است و برای کار بیشتر فضای مناسبی دارد. چنانکه امروزه جهت هماهنگ نمودن بخش مهندسی و پزشکی، دفتر تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت با توجه به تبصره ۲ ماده ۱۶ از قانون مقررات امور پزشکی، دارویی، مواد خوردنی و آشامیدنی که ساخت یا ورود انواع مواد و ملزومات تجهیزات پزشکی، دندانپزشکی، مواد اولیه و بسته­بندی آنها را منوط به موافقت از طرف وزارت بهداشت می­داند، رسیدن به جایگاهی را که برای متولی سلامت جامعه یعنی وزارت بهداشت در نظر گرفته شده است را بدون همکاری و استفاده از متخصصان این حوزه ممکن نمی­داند. به همین دلیل در این حوزه بهره گیری از مهندسان پزشکی در خطوط تولید، عرضه، توزیع و مصرف تجهیزات پزشکی در کشور مورد توجه قرار گرفته است. شاید طی چند سال گذشته جایگاه مهندسی پزشکی در نظام سلامت چندان تعریف نشده بود اما امروز این ورق برگشته و حوزه سلامت کشور عطش بسیار جدی به حضور مهندسین پزشک در حوزه‌های تولید،‌ واردات و عرضه تجهیزات پزشکی دارد.

در زمینه مدیریت تجهیزات پزشکی نیز حضور مهندسین پزشک مغتنم و مقتضی است. در وزارت بهداشت جایگاه اداره تجهیزات پزشکی کاملا شفاف شده و جایگاه مهندسین پزشکی به ازای تعداد تخت‌های مشخص بیمارستانی، تعریف و تصویب شده است. بر اساس آن بازای هر ۱۰۰ تخت بیمارستانی به یک کارشناس و یک تکنسین نیاز است که برآورد می شود به حدود ۲۰۰۰ کارشناس در این زمینه نیاز داشته باشیم بر این اساس مهندسین پزشک باید در مدیریت تجهیزات پزشکی نیز حضور داشته باشند. امروزه نیاز است که مهندسین پزشک بتوانند در حوزه‌های مدیریتی وزارت بهداشت نیز حضور یابند. حال که بهره­گیری از مهندسان پزشک در نظام سلامت کشور تعریف شده است نسبت به این موضوع باید توجه ویژه شود تا بتوان نهایت استفاده را از مهندسان پزشکی برای ارتقاء سلامت جامعه به کار برد.

سردرد

سردرد

 

شایعترین درد انسان سردرد است بیش از 400 نوع سردرد وجود دارد و 20%انسان ها بیش از 10 سال از زندگیشان با سردرد شدید میگذرد.سردرد از جمله علل مهم غیبت از سر کار و افت درآمد مردم محسوب میشود.

اغلب از من میپرسند چرا من سردرد گرفته ام برای پاسخ دادن به این سوال پزشک باید از شما شرح حال بگیرد و سپس معاینه انجام دهد و اگر لازم شد عکس و آزمایش یا نوار و غیره بعمل آورد تا بتواند هم تشخیص دهد و هم سوال شما را جواب بدهد.

 

من دوست ندارم دارو مصرف کنم فقط میخواهم اطمینان حاصل کنم که مساله خطرناکی در بین نیست؟

این مساله را در همان ابتدا به پزشکتان بگویید این اطلاع باعث میشود پزشک فقط بیماریهای خطرناک را رد کند و خیال شما راحت شود و کار یا مخارج اضافی از نظر مسایل درمانی بر شما تحمیل نشود.

 

میگرن چه نوعی از سردرد است و چه خطراتی دارد؟

میگرن یک سردرد ژنتیکی است که به ارث میرسد.9% آقایان و 16% خانمها در جامعه از یکی از انواع میگرن رنج میبرند(در کل 25% افراد یا از هر 4 نفر یک نفر) این سردرد مشخصاتی دارد اما کشنده نیست وخطر قابل توجهی ندارد با کنترل درد میتوان به زندگی عادی ادامه داد

 

ایا ممکن است سرگیجه من به میگرن ربط داشته باشد؟

بله بعضی از انواع میگرن بشکل سرگیجه بروز میکنند.

 

من هروقت عصبی میشوم سردرد میگیرم چکار کنم؟

افراد عصبی باید با کمک روشهایی نظیر عبادت/ورزش یوگا/ریلاکسیشن/مدیتیشن و غیره یر خود مسلط شوند و اگر از روشهای فوق نتیجه ای بدست نیامد به پزشک مراجعه کنند تا با کمک دارو آرام شوند.

 

به من گفته اند داروی اعصاب وابستگی میاورد آیا این مطلب درست است؟

مصرف بسیاری از داروها منجمله داروهای آرام بخش اگر تحت نظر پزشک نباشد میتواند وابستگی بدهد اما اگر تحت نظر پزشک دارو مصرف نمایید مشکلی نخواهید داشت.

چه اشکالی دارد اگر من برای درمان سردرد مسکن مصرف کنم و به پزشک مراجعه نکنم؟

ذر شرایط زیر اشکالی ندارد:

سردرد از تعداد دفعات کمی برخوردار باشد و به داروی مسکن با دوز پایین پاسخ مناسب بدهد و بیمار بیماری مهم دیگری نداشته باشد و مسکن نیز از داروهای استاندارد بدون نیاز به نسخه باشد که از داروخانه معتبر تهیه شده باشد.

 

من میترسم که علت سردرد من تومور باشد مادرم تومور مغزی داشته است؟

جهت بررسی به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید و اطلاع فوق را به ایشان بدهید تا بررسی شوید.

 

من قبل از سردرد تاری دید دارم ایا مشکل بزرگی است؟

لزوما خیر.برخی از انواع سردرد میتوانند تاری دید بدهند نظیر برخی از انواع میگرن.جهت بررسی به پزشک مراجعه کنید

 

من سینوزیت خود را عمل کرده ام اما باز سردرد دارم چکار کنم؟

از آنجاییکه علیرغم عمل برخی از موارد سینوزیت عود میکند ابتدا به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید اگر اطمینان پیدا کردید که از نظر سینوسها مشکلی ندارید به متخصص مغز مراجعه کنید.

 

سردرد من قبلا به مسکن پاسخ میداد اما در حال حاضر هر چه دارو مصرف میکنم اثر نمیکند چکار کنم؟

شما در حالتی هستید که ما به آن حالت "پرچم قرمز" میگوییم حالت پرچم قرمز یکی از حالات زیر است:

1-آغاز سردرد در بالاتر از 50 سالگی

2-سردردی که الگو و نحوه آن عوض شده است

3-سردردی که علیرغم درمان شدت و تعداد آن اضافه شده است

4-سردردی که اخیرا به دارو مقاوم شده است

5-سردرد همراه با علایم اضافه نظیر:تاری دید-بی حسی یک نیمه بدن-خواب آلودگی-تشنج و ...

6-سردرد با تب و علایم عفونی

7-سردرد در کسانیکه بیماریهای خاص نظیر سرطان و ...دارند

در موارد فوق بیمار سریعا باید به متخصص مغز مراجعه کند.

 

اصلا سردرد یعنی چه؟

درد در بدن زمانی ایجاد میشود که یک عامل آسیب زا به بدن آسیب بزند و درد زنگ خطر فرد است که از فرد میخواهد به مساله رسیدگی کرده آنرا حل کند.

EMG چیست؟

اسخ به سوالات رایج در مورد نوار عصب و عضله

NCV چیست؟

 NCV مخفف بررسی سرعت هدایت عصبی Nerve Conduction Velocity می باشد. عملا بررسی  سرعت هدایت Nerve Conduction Study   (NCS   شامل

1.      تعیین سرعت هدایت عصبی، 2. تعیین "تاخیر زمانی" Latency  از وقتی که عصب را تحریک می کنیم تا زمانی که موج حاصله ثبت می شود و بررسی ارتفاع موج است.

 EMG چیست؟

 الکترومیوگرافی شامل ثبت فعالیت الکتریکی عضله است که معمولا با الکترود سوزنی انجام می گیرد. الکترودهای سطحی نیز  در مواردی که بخواهیم فعالیت کلی عضله را ثبت کنیم بکار می روند.مثلا در بیو فیدبک یا در بررسی قدرت عضلات اما در بررسی بیماریهای عصب و عضله انجام الکترومیوگرافی ضروری است.

 آیا همیشه  EMG و NCV  با هم انجام می شوند؟

 در اکثر موارد ایندو باید با هم انجام شوند. بطور استثنائی مثلا اگر پزشک تنها بخواهد وجود یا عدم وجود سندرم تونل کارپ را   بداند و رد سایر بیماریها مثل درگیری ریشه گردنی را در نظر نگیرد و یا ممنوعیتی برای استفاده از سوزن وجود داشته باشد  با درخواست پزشک معالج این کار انجام می شود.

 روش ثبت موج حسی و حرکتی:

 برای گرفتن موج حسی ،عصب را در یک محل تحریک کرده و پاسخ را از روی پوست ثبت می کنیم.  برای گرفتن موج حرکتی، پاسخ از روی عضله ثبت می گردد.

 برای اندازه گیری سرعت هدایت عصبی، عصب را در دو نقطه تحریک می کنیم و  فاصله بین دو نقطه تقسیم بر زمان طی شده در این حالت سرعت هدایت عصبی است.

مراکز نوار عصب:

 خ. شریعتی روبروی پارک شریعتی. نبش کوچه پیروز. ساختمان شریعتی. طبقه اول واحد 10 تلفن [phone] و 09198045447

سطح مطلب: عمومی، کارشناسی، تخصصی و فوق تخصصی

تست مغزی (نوار مغز EEG) چیست؟

مغز ما با جریان الکتریکی کار میکند حال اگر هرگونه اختلال در این فعالیت وجریان الکتریکی مغز ایجاد شود ما دچار مشکل میشویم با استفاده از تست مغزی امواج مغز ثبت میشود ومیتوان هرگونه اختلال رابررسی کرد بنابراین تست مغزی یک آزمون برای سنجش فعالیت و ارزیابی عملکرد مغزی است.

گاهی پزشک برای اینکه عملکرد مغز شما را مورد سنجش قرار دهد، این تست مغزی را پیشنهاد می دهد. در این تست، الکترودهایی با استفاده ازکلاه مخصوص وگیره های مخصوص روی سر وصل شده و امواج مغزی بر روی کاغذ یا مانیتور نمایش داده می شوند و اگر مشکلی در عملکرد مغزی باشد، نشان داده می شود.

مواردی که باید هنگام انجام تست مغزی بدانید

- بهتر است قبل از تست حتما موهایتان تمیز بوده و خشک باشد.

- از هیچ گونه مواد آرایشی مو (مانند ژل یا تافت و..)قبل از تست استفاده نکنید.

- می توانید داروهایی را که روزمره استفاده می کنید ، را مصرف کنید.

- نباید در حین تست صحبت ویا حرکت  کنید.

- درهنگام انجام تست چشمانتان را باید  ببندید.

- گاهی نیاز است که در حین خواب از شما تست گرفته شود و شما باید با آنها درست همکاری کنید. شاید نیاز باشد که از داروی خواب آور استفاده کنید تا بهتر بخوابید.

برای اینکه تست شما با موفقیت انجام شود بهتر است قبل از انجام تست در مورد مسائل زیر با فردی که تست را می گیرد صحبت کنید:

- که آیا داروی خاصی مصرف کرده اید یا خیر؟

- آیا تشنجی در گذشته داشته اید یا خیر؟

- آیا باردار هستید یا خیر؟    

---

---

الکترومیوگرافی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. لطفاً با توجه به شیوهٔ ویکی‌پدیا برای ارجاع به منابع با ارایهٔ منابع معتبر این مقاله را بهبود بخشید. مطالب بی‌منبع را می‌توان به چالش کشید و حذف کرد.

این مقاله نیازمند ویکی‌سازی است. لطفاً با توجه به راهنمای ویرایش و شیوه‌نامه، محتوای آن را بهبود بخشید.

الکترومیوگرافی
مداخله درمانی
آی‌سی‌دی-۹-سی‌ام:	۹۳٫۰۸
سمپ	D004576

الکترومیوگرافی، یا ماهیچه‌نگاری برقی (به انگلیسی: Electromyography) به صورت مخفف ای‌ام‌جی (EMG) تکنیکی است برای محاسبه و ضبط حالات عضلات بدن در مواقع انقباض و انبساط که از دستگاهی به نام ماهیچه‌نگار برقی (electromyograph) که به نتایج آن ماهیچه‌نگاشت (Electromyogram) گفته می‌شود.

ماهیچه‌نگاشت پالس‌های تولید شده از سلول‌های ماهیچه‌ای را در حالات انبساط و انقباض دریافت می‌کند.

محتویات

  [نهفتن] 

• ۱ اصول اساسی
• ۲ انواع
• ۳ سایر متغیرها
• ۴ الکترودها
• ۵ طراحی های الکترودی
• ۶ تقویت کننده ها
• ۷ وظایف اپراتور
• ۸ برخی مشکلات
• ۹ استاندارد سازی
• ۱۰ تفسیر سیگنال
• ۱۱ اطلاعات واقعی EMG
• ۱۲ منابع

اصول اساسی[ویرایش]

الکترومایوگرافی (EMG) مطالعه عملکرد عضله از طریق تحلیل سیگنالهای الکتریکی تولید شده حین انقباضات عضلانی است. EMG اغلب به طور نادرستی بوسیله پزشکان و محققان به کار گرفته می شود. EMG اندازه‌گیری سیگنال الکتریکی همراه با تحریک عضله است که می تواند شامل عضلات ارادی و غیر ارادی شود. وضعیت EMG انقباضات عضله ارادی به میزان کشش بستگی دارد. واحد عملکردی انقباض عضله یک واحد حرکتی (motor unit) است که متشکل است از یک نورون حرکتی آلفا منفرد و تمام فیبرهایی که از آن منشعب می شوند. وقتی پتانسیل عمل (impulse) عصب حرکتی که فیبر را تغذیه می کند به آستانه دپلاریزاسیون برسد فیبر عضله منقبض می شود. دپلاریزاسیون باعث ایجاد میدان الکترومغناطیسیمی شود و این پتانسیل به عنوان ولتاژ اندازه گرفته می شود. دپلاریزاسیون که در طول غشا عضله منتشر می شود یک پتانسیل عمل عضله است. پتانسیل عمل واحد حرکتی (m.u) مجموع پتانسیل عملهای منفرد تمامی فیبرهای یک واحد حرکتی است. بنابراین سیگنال EMG جمع جبری تمام پتانسیل عملهای واحدهای حرکتی موجود در ناحیه ای است که الکترود در آنجا قرار گرفته است. ناحیه قرار گرفتن الکترود معمولاً شامل بیش از یک واحد حرکتی است زیرا فیبرهای عضلانی واحدهای حرکتی مختلف در تمام طول عضله در ترکیب با هم قرار دارند. هر بخش از عضله می تواند حاوی فیبرهای متعلق به حدود ۲۰ تا ۵۰ واحد حرکتی باشد. یک واحد حرکتی مستقل می تواند دارای ۳ تا ۲۰۰۰ فیبر عضله باشد. عضلاتی که پنج حرکت را در کنترل دارند از تعداد فیبر عضلانی کمتری به ازای هر واحد حرکتی برخوردارند. (معمولاً کمتر از ۱۰ فیبر به ازای هر واحد حرکتی). در مقابل عضلاتی که محدوده وسیعی از حرکات را در کنترل دارند دارای ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ فیبر در هر واحد حرکتی می باشند. در خلال انقباضات عضلانی ترتیب خاصی وجود دارد به این صورت که واحدهای حرکتی با فیبر عضلانی کمتر در ابتدا و سپس واحدهای حرکتی دارای فیبرهای عضلانی بیشتر منقبض می شوند. تعداد واحدهای حرکتی در عضلات در بدن متغیر است.

انواع[ویرایش]

دو نوع اصلی EMG داریم: بالینی (که گاهی مواقع EMG تشخیصی نامیده می شود) و Kinesiological. EMG تشخیصی که معمولاً به وسیله پزشک یا متخصص اعصاب یا متخصص طب فیزیکی انجام می شود، مطالعه مشخصات پتانسیل عمل واحد حرکتی از نظر مدت و دامنه است و برای کمک به تشخیص آسیب شناسی اعصاب انجام می شود با این روش همچنین می توان دشارژهای خودبخودی عضله در حال استراحت را ارزیابی کرد و یا فعالیت یک واحد حرکتی منفرد را ایزوله نمود. Kine Siological EMG نوعی EMG است که با تحلیل حرکت مرتبط است. این نوع از EMG رابطه بین عملکرد عضله با حرکت بخشهای مختلف بدن را ارزیابی می کند و زمان بندی فعالیت عضله با حرکت را مورد بررسی قرار می دهد. به علاوه بسیاری از مطالعات در تلاشند تا قدرت عضله و نیروی تولید شده در عضله را بررسی کنند.

سایر متغیرها[ویرایش]

رابطه‌ای بین EMG با بسیاری از متغیرهای بیومکانیکی وجود دارد. با در نظر گرفتن انقباضات ایزومتریک، رابطه ای مثبت در افزایش کشش عضله و دامنه سیگنال ثبت شده EMG وجود دارد. اگر چه یک زمان تاخیر وجود دارد و به این دلیل است که دامنه EMG به صورت مستقیم با build-up کشش ایزومتریک در تطابق نیست. برای تخمین قدرت تولید شده از روی سیگنال EMG می بایست دقت زیادی کرد چون اعتبار رابطه نیرو با دامنه وقتی تعداد زیادی عضله از یک مفصل منشعب شده‌اند یا یک عضله به مفاصل متعددی وصل است خیلی قطعی نیست. در بررسی فعالیت یک عضله با توجه به انقباضات Concentric و eccentric مشخص می شود که انقباضات eccentric نسبت به انقباضات concentric در مقابل نیروی وارده برابر فعالیت کمتری در عضله تولید می کنند. همراه با خستگی عضله، کاهش در میزان کشش عضله اغلب همراه با دامنه ثابت یا حتی بیشتر در فعالیت عضله مشاهده می شود. بخش پر فرکانس سیگنال همراه با خستگی فرد افت می کند و می تواند به صورت کاهش در فرکانس مرکزی سیگنال عضله دیده شود. در خلال حرکت رابطه ای تقریبی بین EMG و سرعت حرکت مشاهده می شود. رابطه ای معکوس بین قدرت انقباض تولید شده بوسیله انقباض Concentric و سرعت حرکت وجود دارد در حالیکه eccentric توانایی حمل وزنه بیشتر با سرعت بیشتری را دارد. به عنوان مثال اگر وزنه ای بزرگ و سنگین را به سرعت ولی با کنترل پائین ببرید آن وزنه را با استفاده از انقباض eccentric پائین برده‌اید. شما قادر نخواهید بود که وزنه را با همان سرعت پائین بردن، بالا ببرید (انقباض Concentric). نیروی تولید شده لزوماً بیشتر نخواهد بود اما شما توانستید وزنه بیشتری را حمل کنید و فعالیت EMG در عضلات مورد استفاده کمتر بوده است. بنابراین رابطه‌ای معکوس برای انقباضات Concentric و رابطه ای مثبت برای انقباضات eccentric از نظر سرعت حرکت وجود دارد. از نقطه نظر ثبت سیگنال EMG, دامنه پتانسیل عمل واحد حرکتی به عوامل مختلفی بستگی دارد نظیر: قطر فیبر عضله، فاصله بین فیبر عضله فعال و محل آشکار سازی (ضخامت چربی بافت) و خصوصیات فیلترینگ خود الکترود. هدف اصلی بدست آوردن سیگنالی بدون نویز است (مثلاً ً آرتی فکت حرکتی، آرتی فکت Hz ۶۰ و...) بنابراین نوع الکترود و خصوصیات تقویت کنندهنقش حیاتی در بدست آوردن سیگنال بدون نویز ایفا می کند.

الکترودها[ویرایش]

برای Kine Siological EMG دو نوع اصلی الکترود وجود دارد: سطحی و سیستم باریک الکترودهای سطحی خود به دو گروه تقسیم می شوند. گروه اول الکترودهای فعال که در سطح آنها آمپلی فایر وجود دارد و امپدانس را بهبود می بخشد. (برای این الکترودها نیازی به استفاده از ژل نیست و این الکترودها آرتی فکت حرکتی را کاهش و نسبت سیگنال به نویز را افزایش می دهند). الکترود دیگر، الکترود غیر فعال (Passive) است که سیگنال EMG را بدون آمپلی فایر درونی آشکارسازی می کنند و لذا کاهش تمام مقاومتهای پوست تا حد ممکن برای آن اهمیت می یابد (لذا نیاز به ژل هادی و آماده‌سازی پوست دارند). با الکترود غیر فعال نسبت سیگنال به نویز کاهش یافته و بسیاری از آرتی فکتهای حرکتی با تقویت سیگنال اصلی، تقویت می شوند. مزیتهای الکترود سطحی این است که کاربرد آنها بدون درد است، قابلیت تکرار بیشتری دارند، کاربرد آنها ساده است و برای کاربردهای حرکتی مناسب است. عدم مزیت الکترودهای سطحی این است که ناحیه آشکارسازی آنها وسیع بوده و لذا پتانسیل‌هایی از عضلات کناری نیز ثبت می کنند. به علاوه این الکترودها تنها برای عضلات سطحی کاربرد دارند.

الکترودهای سیم باریک برای ورود به درون عضله به یک سوزن نیاز دارند. مزایای الکترودهای سوزنی (سیم باریک Fine-wire) عبارتند از: پهنای باند وسیع، ناحیه آشکارسازی اختصاصی تر، توانایی مطالعه عضلات عمقی، جداسازی بخشهای مشخص عضلات بزرگ و توانایی مطالعه عضلات کوچک که آشکارسازی آنها به دلیل اثر عضلات کناری (cross-talk) با الکترودهای سطحی غیر ممکن است. عدم مزیتهای این الکترود اینها می باشند که فروکردن سوزن باعث ایجاد ناراحتی می شود، ناراحتی باعث افزایش گرفتگی و سفتی در عضله می گردد، برخی مواقع گرفتگی عضله رخ می دهد، الکترودها تکرارپذیری کمتری دارند چون قراردادن مجدد سوزن و سیم نازک در همان محل قبلی در عضله مشکل است. به علاوه ممکن است که فرد برای تعیین دقیق محل الکترود آن را تکان دهد و باعث افزایش ناراحتی بیمار شود. با این وجود برای برخی عضلات مشخص الکترودهای سوزنی تنها امکان برای بدست آوردن اطلاعات می باشند.

تفاوتهای موجود بین نتایج الکترودهای سطحی و سوزنی به دلیل تفاوت در پهنای باند آنهاست. الکترودهای سوزنی دارای فرکانس بالاتری هستند و فعالیت یک واحد حرکتی را نیز ثبت می کنند. پهنای باند آنها بین ۲ تا Hz ۱۰۰۰ است در حالیکه پهنای باند الکترودها سطحی بین ۱۰ تا Hz ۶۰۰ می باشد.

طراحی های الکترودی[ویرایش]

صرفنظر از نوع الکترود مورد استفاده، برخی از طراحی های الکترودی می توانند به افزایش نویز ناخواسته کمک کنند. طراحی تک قطبی ساده ترین شکل ممکن است که در آن تنها یک الکترود و یک زمین وجود دارد. با این وجود این طراحی سیگنالهای ناخواسته بیشتری نسبت به سایر روشها جمع آوری می کند. طراحی دو قطبی روشی است که در تحلیل حرکت به طور شایعی به کار می رود. در این طراحی دو الکترود و یک زمین وجود دارد. این روش به این صورت است که در آن سیگنالهای مشترک بین دو الکترود به عنوان نویز در نظر گرفته می شود و حذف می گردند و آنچه بین دو الکترود متفاوت است به عنوان سیگنال مورد نظر نگهداری می شود. این روش به عنوان سیستم تقویت اختصاصی نامیده می شود و کمتر تحت تاثیر تداخل عضلات کناری یا عمقی قرار دارد. طراحی سوم ترکیب از دو سیستم اختصاصی است. در این سیستم سه الکترود فعال و یک زمین وجود دارد. بنابراین در اینجا دو جفت سیگنال دو قطبی داریم که به صورت اختصاصی تقویت می شوند. این روش ناحیه آشکارسازی کوچک تری دارد و لذا نویز آن از روش دو قطبی کمتر است. این روشهای طراحی الکترودها بسته به سیستم تقویت کننده خریداری شده منحصربه‌فردند و حداقل یک سیستم دو قطبی مورد نیاز است.

تقویت کننده ها[ویرایش]

بسیاری دیگر از خصوصیات تقویت کننده ها نیز می بایست مورد توجه قرار گیرند: اولین آنها نسبت سیگنال به نویز است. این نسبتی است بین سیگنالهای مفید به سیگنالهای ناخواسته و معیاری است بر کیفیت سیگنال تقویت شده هر چه این نسبت بیشتر باشد، کاهش نویز بیشتر بوده است. الکترودهایی که روی خود یک پیش تقویت کننده دارند دارای نسبت سیگنال به نویز بسیار بالایی می باشند. بهره تقویت کننده نیز مهم می باشد که عبارت است از مقدار تقویتی که به سیگنال اعمال می شود و می بایست آنقدر باشد که دامنه خروجی به یک ولت برسد. خصوصیت دیگر تقویت کننده پهنای باند است که به صورت محدوده فرکانسهای قابل جمع آوری تقویت کننده تعریف می شود. پهنای باند می بایست هم آنقدر زیاد باشد که فرکانسهای کم آرتی فکت حرکتی را حذف کند و هم آنقدر کم باشد که حداقل تضعیف سیگنال را داشته باشیم. به طور کلی به این معناست که باید در محدوده Hz ۶۰۰- ۰ برای الکترود سطحی و Hz ۱۰۰۰ – ۰ برای الکترود سوزنی باشد. استفاده از Nyquest theorem بدین مناست که فرد باید نمونه گیری را در حداقل Hz ۱۲۰۰ برای الکترود سطحی و Hz ۲۰۰۰ برای الکترود سوزنی انجام دهد تا از جمع آوری تمام سیگنالها مطمئن شود. یکبار که سیگنالها ثبت شدند سپس می توان از یک فیلتر بالا گذر ۱۰-۱۵Hz (High-Pass) برای حذف آرتی فکت حرکتی استفاده کرد (برخی ترجیح می دهند که از یک فیلتر آنالوگ در پایانه جلویی استفاده کنند ولی من ترجیح می دهم آرتی فکت حرکتی را پس از جمع آوری حذف کنم). می بایست این اطمینان فراهم باشد که تمام فیلترهای مورد استفاده دارای انتقال فاز صفر می باشند. توانایی آمپلی فایر اختصاصی در حذف سیگنال حالت عادی، نسبت حذف حالت عادی نامیده می شود. نسبت حذف حالت عادی هر چه بالاتر باشد، حذف سیگنال عادی (نویز) بهتر صورت می گیرد. مقدار ۱۰۰۰0 (dB 80) مورد نظر و مطلوب است. ورودی و امپدانس سیستم می بایست بیشتر از ۱۲+ ۱۰ اهم و جریان بایاس ورودی کم در حدود ۵۰ پیکوآمپر یا کمتر باشد. امپدانس ورودی بالا اجازه می دهد که سیگنالهای زیادی برای تقویت به تقویت کننده بروند. هر سیگنال ورودی کمتر از جریان بایاس ورودی تقویت نخواهد شد. با دانستن این مشخصات فرد قادر خواهد بود که تقویت کننده مناسب برای سیگنال EMG خریداری کند. همچنین امکان اشتباه ناشی از بورد آنالوگ به دیجیتال نیز وجود دارد. بیشتر بوردها تنها دارای ۱۲-۱۰ بیت بورد هستند و اگر سیستم امکان استفاده از تمام این محدود جمع آوری شده را ندهد مشکل به وجود می آید. این بدین معناست که اگر جمع آوری شما برای ۱۰± ولت تنظیم شده و شما در حال انجام EMG هستید که محدوده آن بعد از تقویت ۱± ولت است، سیستم شما در حالت بهینه عمل نمی‌کنند و شما دچار مشکل کمی سازی و نمونه گیری هستند. بنابراین فرد باید مطمئن باشد که نرم‌افزار و سخت‌افزار خریداری شده امکان بهینه بودن محدود ولتاژ جمع آوری با محدوده آنالوگ به دیجیتال (A-D) را فراهم می کند.

وظایف اپراتور[ویرایش]

اپراتور EMG می بایست اطلاعات کاملی از آناتومی بدن انسان داشته باشد چون محل و درجاگذاری الکترود بسیار مهم است. در ابتدا این فرد می بایست پوست را به خوبی تمیز نماید تا مقاومت پوست کاهش یابد. همین کار ساده می تواند مقاومت پوست را تا ۲۰۰٪ کاهش دهد. برای بسیاری از کاربردهای بالینی EMG, بدنه عضله به عنوان محل قرار دادن الکترود استفاده می شود. با این وجود برای اطمینان از تکرارپذیری نتایج محل خاص قرار گرفتن الکترود، استفاده از نشانه های استخوانی (Land mark) ضروری است. کتابهای بسیار زیادی وجود دارند که محلهای دقیق قرار دادن الکترود را توضیح داده‌اند. روش شایع و پذیرفته شده دیگر برای قرار دادن الکترودها استفاده از نقاط حرکت است (motor point). با قرار دادن الکترودها در بدنه عضلات، برخی از مقالات هستند که موقعیت نقاط حرکت معمول را به عنوان نقطه شروع آورده‌اند و لذا شما می توانید به راحتی با استفاده از یابنده نقطه حرکت، آن نقاط را پیدا کنید. بحث خاص دیگر می بایست در مورد فاصله داخلی الکترود صورت پذیرد. بسیاری از الکترودها دارای فاصله داخلی ثابت هستند. ولی برخی نیز دارای فاصله داخلی متغیر می باشند و لذا فرد می بایست از ثبوت این فاصله در تمامی مراحل کار اطمینان حاصل کند تا مطمئن شود که الکترود بر روی همان فیبر عضله قرار دارد. منابع زیادی برای نویز وجود دارد. (نویز: هر سیگنال ناخواسته ای که به همراه سیگنال های مورد نظر جمع آوری می شود). برخی از این منابع عبارتند از: میدان الکترواستاتیک (پوست), میدان الکترومغناطیس (سیمهای برق), آرتی فکتهای حرکتی ناشی از نقص الکترود در سطح پوست یا نقص در سیم، واکنشهای غیر ارادی (clonus) و هرگونه وسیله الکتریکی دیگری که در هنگام انجام EMG در اتاق وجود دارد. بسیاری از این نویزها را می توان با چند روش ساده حذف کرد. یکی از این روشها تمیز کردن پوست است. اگر از الکترودهای بدون پیش تقویت کننده استفاده کنیم، کارمان مشکل تر می شود. استفاده از سیستم تقویت دو قطبی یا دوگانه به حل این مشکل کمک می کند. اگر سیستم شما دارای امکان استفاده از باتری نیز می باشد مزیت بسیار مهمی است. قبل از آغاز جمع آوری اطلاعات می بایست از موارد زیر اطمینان حاصل شود. تماس کامل الکترود، عدم وجود کشیدگی در سیمها و اینکه سیمها به خوبی به متصل کننده ها وصل هستند. وقتی الکترودها در محل خود قرار گرفتند می بایست یک قسمت دستی انجام پذیرد تا مطمئن شویم که الکترودها فعالیت عضله را به درستی ثبت می کنند. اگر مشخص شود که یکی از الکترودها درست کار نمی‌کند می توان لیدهای مختلف الکترودها را سوئیچ کرد البته در صورتیکه سیستم امکان چنین کاری داشته باشد و یا اینکه الکترود را بین کانالهای مختلف سوئیچ کند تا ببیند آیا این الکترود در کانال دیگر کار می کند یا خیر. اگر بعد از سوئیچ کردن همچنان سیگنال مشکل دارد باید الکترودها را سوئیچ کرد و دید آیا خود الکترودها مشکل دارند یا خیر. باید دانشت که نسبت معکوس بین سیگنال دریافتی و حجم بافت تحت بررسی وجود دارد. بنابراین داشتن سیگنالهای مفید در بررسی افراد چاق با استفاده از الکترودهای سطحی مشکل خواهد بود.

برخی مشکلات[ویرایش]

یکی از عدم مزایای استفاده از سیستمهای جمع آوری کامپیوتری جدید این است که با این سیستمها فرد امکان دیدن یک سیگنال خام در همان لحظه به صورت real time (نظیر یک اسیلوسکوپ) را ندارد. دیدن سیگنال خام قبل از شروع کار (بجز یک فیلتر ضد افزایش) مهم است چون تشخیص بین سیگنال و نویز در سیگنال خام اغلب مشکل است و در صورتیکه هر گونه پردازش در EMG صورت گیرد این کار غیر ممکن می شود. یک بار محقق به سیگنال خام نگاه می کند می بایست تعیین کند که آیا فیلترینگ مورد نیاز است یا خیر. یک الکترومایوگرافر تازه‌کار ممکن است در تعیین مشکلات سیگنال خام دچار مشکل شود. خط پایه موج دار در اغلب موارد با آرتی فکتهای حرکتی کم فرکانس دیده می شود. به علاوه قله های تیز می تواند نشاندهنده حرکات ناگهانی الکترود باشد. برخی موارد دیگر ممکن است شامل سیگنالهای یکسان بین تمام کانالها و یا سیگنال Hz ۶۰ که روی بقیه سیگنالها می افتد باشد. اگر سیگنال خیلی تمیز نباشد ممکن است محقق بخواهد که اطلاعات را فیلتر کند (برخی محققین می گویند همیشه باید اطلاعات را فیلتر کرد). سه نوع اصلی از فیلترها در EMG استفاده می شوند: بالاگذر، پائین گذر و میان گذر. البته فیلترهای مختلف دیگری نیز وجود دارند مثل butter worth , cheby shev و.... در این آزمایشگاه استفاده از یک فیلتر دیجیتال بالاگذر butter worth با قطع در Hz ۱۵-۱۰ معمول است که البته به فعالیت تحت بررسی بستگی دارد (Hz برای قدم زدن و Hz ۱۵ برای حرکات سریع). در سوی دیگر طیف، ما یک فیلتر آنالوگ پائین گذر با قطع Hz ۶۰۰ برای EMG سطحی و Hz ۱۰۰۰ برای EMG با الکترود سوزنی به عنوان الکترود ضد افزایش استفاده می شود. اگر مشخص شود که سیگنالهای Hz ۶۰ روی بقیه سیگنالها می افتند می توان از یک فیلتر میان گذر که همه سیگنالهای Hz ۶۵-۵۵ را حذف می کند استفاده کرد. حال که ما سیگنالی تمیز داریم می توان به آن نگاه کنیم و اطلاعاتی در مورد عضلات از آن بدست آوریم. اولین اطلاعاتی که به دست می آید زمان روشن و خاموش است. در بیشتر موقعیتهای تحلیل حرکت فقط از سیگنال خام استفاده می شود هیچ پردازشی برای تمیز کردن سیگنال (فیلترهای بالا و پائین گذر) استفاده نمی‌شود. با این وجود برخی از روشهای پردازش سیگنال EMG انجام می شود. معمول ترین آنها عبارتند از: یکسوسازی نیم موج (حذف تمام بخشهای منفی سیگنال), یکسوسازی تمام موج (مقدار مطلق کل سیگنال), envelope خطی (فیلتر کردن پائین گذر سیگنال یکسو شده تمام موج), ریشه مربع میانگین (root meat square) (اساساً سیگنال را به توان ۲ می رساند، میانگین یک پنجره زمانی مشخص در حدود ms ۲۰۰-۱۰۰ را می گیرد سپس ریشه دوم را حساب می کند). انتگرال EMG (ناحیه زیر منحنی یکسو شده را می توان به عنوان فعالیت کامل و یا زمان پیش تنظیم یا مقدار دامنه تعیین کرد) و تحلیل فرکانس (معمولاً از طریق آنالیز سریع و بررسی طیف پردانسیته تعیین می شود). بسته به کاربرد شما هر کدام از این روشهای پردازش ممکن است لزوم پیدا کند ولی هر کدام عدم مزایای خاص خود را دارند، از جمله اینکه با انجام هر پردازش بخشهایی از اطلاعات مفید از بین می روند. برای مقایسه اطلاعات EMG میان افراد مختلف می بایست اطلاعات را در یک قالب کلی فراهم کرد. بنابراین روشهای مختلف نرمال سازی سیگنال از هر دو جنبه زمان و دامنه توسعه یافته‌اند. احتمالاً دو روش شایع تر نرمال سازی بر اساس زمان عبارتند از نرمال سازی به یک آزمون / سیکل یا به فازهایی در آزمون / سیکل. به عنوان مثال بیایید فرض کنیم که ما می خواهیم EMG عضلات پشت یک فرد را به صورت مداوم اشیایی را از روی زمین بر می دارد و در یک سبد قرار می دهد بررسی کنیم. ما می توانیم یک سیکل را به صورت زمان آغاز حرکت از زمانی که شی را از روی زمین بر می دارد تا وقتی که مجدداً می خواهد شی دیگر را بردارد در نظر بگیریم. حال می توان به سادگی بر اساس زمان تقسیم بندی کرد به این صورت که کل زمان لازم برای انجام این کار را به تعداد کار انجام شده تقسیم کرد و درصد سیکل را محاسبه نمود. این کار برای بسیاری از کارهایی سیکلی به خوبی عمل می کند ولی اگر کار دارای بیش از یک فاز باشد دارای عدم مزایایی است. برای کارهای چند فازی تقسیم کردن بر اساس زمان به درصد فاز به خوبی عمل می کند. مثلاً در همان مثال قبلی. حال بیایید فاز بلند کردن را به صورت از لحظه برداشتن جسم تا وقتی که فرد کاملاً ایستاده باشد در نظر بگیریم. فاز دوم از لحظه ایستادن کامل تا لحظه ای که جسم در سبد قرار بگیرد خواهد بود و فاز سوم از لحظه قرار گرفتن جسم در سبد تا لحظه ای که فرد می خواهد جسم دیگری را بردارد است. هر فاز به عنوان یک اتفاق مجزا صورت می گیرد. بنابراین زمانی که لازم است تا فرد جسم را برداشته و به حالت ایستاده در آید می تواند به عنوان یک تقسیم‌کننده حساب آید و یک درصد فاز ایجاد کند. همین طور برای فازهای بعدی. این نوع از استاندارد سازی بر اساس زمان برای کارهایی که فازهای مشخص دارند خیلی مناسب است. در این مثال بیایید بگوییم که بیشترین فعالیت عضلات قبل از قرار دادن جسم در سبد صورت می گیرد. بسیار معنی دارتر خواهد بود اگر بگوییم بیشترین فعالیت EMG در %۹۵ فاز دوم صورت گرفته است تا اینکه بگوییم بیشترین فعالیت در ۵۵٪ کل کار، صورت پذیرفته است. در نوع دوم شما باید برگردید و ببینید چه کاری در ۵۵٪ کار صورت می پذیرفته است. لذا آزمایشگاه ترجیح می دهد در صورت امکان از روش درصد فاز استفاده کند.

استاندارد سازی[ویرایش]

در بسیاری از موارد دامنه سیگنال نرمال سازی می شود. معمولترین روش استاندارد سازی حداکثر انقباض ایزومتریک ارادی (MVIC) در عضله خاص مورد استفاده است. براساس مراجع منتشر شده در آزمایش دستی عضله، معاینه کننده سپس بر قسمتی از عضله تحت بررسی نیرویی آنقدر زیاد وارد می کند که عضله نتواند خود را در موقعیت ثابت حفظ کند. اینکه آیا همیشه قادر خواهیم بود MVIC درست به دست آوریم قابل بحث است. لذا روشهای مختلف دیگری توسعه یافتند. یکی از آنها استفاده از حداکثر سطح سیگنال در کل کار است. در مثال بلند کردن اجسام که قبلاً گفته شد، این بدین معنی است که حداکثر سطح EMG از هر عضله مشخص در خلال کل کار را در نظر بگیریم سپس به این مقدار نرمال سازی کنیم. بسیاری از افراد ترجیح می دهند ه از پیکهای مختلف (۵-۴) استفاده کنند و میانگین آنها را به عنوان حداکثر در نظر می گیرند تا از امکان استفاده از یک قله بلند اشتباه به عنوان حداکثر جلوگیری کنند. روش دیگر نرمال سازی استفاده از مقدار متوسط سیگنال در کل آزمایش است. اگر چه این روش از حساسیت کمتری به قله های سریع که در طول آزمایش رخ می دهند دارد و اگر عضله در بیشتر زمان آزمون در حال فعالیت نباشد اطلاعات را به شدت نامتجانس می کند. مشکلی که در طول استفاده از مقادیر حداکثر یا متوسط کل آزمون رخ می دهد این است که سیگنال EMG بسته به سرعت مفاصل در طول انقباض تغییر خواهد کرد. بنابراین تا وقتی که سرعت کار را استاندارد نکنیم این روش امکان مقایسه بین کارهای مختلف را نخواهد داشت. روش دیگر که مشابه استفاده از MVIC است استفاده از یک سطح مشخص نیرو است (مثلاً تقسیم به دامنه EMG وقتی ۲۰ پوند را با سرعتی مشخص بلند می کنیم). شکل دیگر این روش استفاده از دامنه EMG است وقتی نیروی مشخصی را در مقابل یک شی ثابت به کار می بریم لذا سرعت از معادلات حذف می شود. تمام این روشها دارای نکات مثبت و منفی هستند و همه روشهایی برای مقایسه دامنه بین عضلات و افراد مختلف می باشند. به علاوه اگر فرد مورد بررسی دارای شرایط پاتولوژیک باشد که عضله تحت بررسی را شامل شود، به صورت مجازی به دست آوردن MVIC صحیح غیر ممکن خواهد بود و لذا اینکه آیا سایر روشهای نرمال سازی ارزش دارند مورد سوال می باشد. صرفنظر از نوع نرمال سازی که براساس زمان است یا بر اساس دامنه، باید دانست که این کار باعث حذف اطلاعات می شود.

تفسیر سیگنال[ویرایش]

حال که سیگنال را پاک کرده‌ایم و روشهای نرمال سازی را به کار بردیم، زمان بررسی سیگنال و تلاش برای تفسیر معنی آن است. اول از همه باید بدانیم که خود سیگنال EMG دارای متغیرهای بزرگی است. مثلاً در یک فرد انجام یک کار با کار دیگر یا انجام یک کار بین افراد مختلف نتایج مختلفی ایجاد خواهد کرد چون ترکیبهای مختلف عضلات می توانند یک حرکت خاص را ایجاد کنند و این از ویژگیهای سیستم عضلانی – عصبی است. EMG از کاری به کار دیگر متفاوت خواهد بود و این به دلیل تفاوت در سرعت، ریتم و یا حتی تفاوتهای کوچک در الگوی حرکت حتی وقتی که در ظاهر مشابهند می باشد. محدوده طبیعی برای فازهای EMG وجود دارد ولی فرد باید هوشیار باشد و نقاطی مجزا را برای شروع و پایان هر بخش کار تعریف کند. این موضوع را در هنگام انجام EMG باید به یاد داشت. فاکتورهای دیگری نیز بررسی و تفسیر نتایج EMG را مشکل می سازند. تغییر سرعت یا ریتم، بروز خستگی و وجود درد همگی بر الگوهای EMG اثر گذارند. عامل مزاحم دیگر در تفسیر EMG پدیده Cross talk است. Cross talk تداخل سیگنالهای EMG از عضلات کناری یا عمقی تر ناحیه آشکارسازی الکترود است. راه حل ثابتی برای این مشکل وجود ندارد و اندازه بیمار لید الکترود تاثیر زیادی بر کاهش و افزایش این اثر دارند. به عنوان مثال اگر سیستم شما دارای فاصله الکترود فعال ثابت و بزرگ است و شما بر روی جمعیت بچه ها در حال مطالعه هستید باید مطمئن باشید که اطلاعات شما حاوی مقادیر زیادی از اطلاعات عضلات کناری و عمقی است که برای شما مطلوب نیست. بسیاری از محققین الکترودهای سوزنی را بهینه کرده‌اند تا این مشکل را کاهش دهند.

اطلاعات واقعی EMG[ویرایش]

زمان روشن و خاموش شدن عضله و افزایش و کاهش فعالیت آن دو پارامتر اصلی به دست آمده از EMG است. اطلاعات EMG نمی‌توانند به ما بگویند که عضله چقدر قوی است، یا یک عضله از عضله دیگر قوی تر است، یا انقباض از نوع Concentric است یا Eccentric یا حتی فعالیت عضله ارادی است یا غیر ارادی. قدرت عضله یا تعیین قوی تر بودن یک عضله نسبت به دیگری از مهمترین مواردی هستند که محقق به خاطرشان EMG انجام می دهد. نرمال سازی به MVIC, میانگین گیری یا استفاده از ماکزیمم همه تلاشهایی هستند برای ایجاد مکان مقایسه بین عضلات یک فرد یا عضلات افراد مختلف. این کار به صورت معمول انجام می پذیرد ولی فرد باید بداند که نتایج به دست آمده دارای مشکلاتی است که به صورت ذاتی در روشهای مورد استفاده وجود دارد و متغیرهای مختلفی در عضلات، افراد و کارهای مختلف وجود دارد. در کنار استفاده از EMG برای تعیین الگوهای EMG (زمان فعال شدن و زمان استراحت) بسیاری از محققین از آن برای تعیین تغییرات سیگنال در اثر خستگی استفاده می کنند. همه اینها استفاده های ارزشمند EMG در بیومکانیک شغلی هستند.

TDCS (Transcranial Direct Current Stimulation)

TDCS (Transcranial Direct Current Stimulation)

چیست و نحوه کار آن چگونه است؟

 TDCSیکی از روشهای غیرتهاجمی تحریک مغز است که با

استفاده از جریان الکتریکی ضعیف و پیوسته اثر خود را به جا

میگذارد. این جریان الکتریکی پیوسته تحریکپذیری نورونی را در

نواحی خاص مغز افزایش یا کاهش میدهد. این تغییر در

تحریکپذیری نورونی به تغییر در عملکرد مغز منجر میشود و

امروزه کاربرد گستردهای در اختلالات نورولوژیکی و روانپزشکی

پیدا کرده است. سابقه کاربرد این روش درمانی حدوداً به  100سال

قبل باز میگردد. در این روش درمانی دو الکترود با توجه به اختلال

مورد نظر روی قسمتی از سر قرار میگیرند. یکی از الکترودها دارای

بار مثبت و دیگری دارای بار منفی است. جریانی که شدت آن بین

 2-1میلیآمپر متغیر است بین الکترودها برقرار شده و بخشی از آن از

طریق جمجمه وارد مغز میشود. جریان الکتریکی وارد شده به مغز

قادر است فعالیت سلولهای مغزی را تحت تاثیر قرار داده و از این

1

درمان با  TDCSشامل دو مرحله درمان فشرده و درمان نگهدارنده

است. در در مرحله درمان فشرده جلسات پی پی برای فرد طراحی

میشود و پس از دستیابی به نتایج بالینی رضایتبخش، درمان

نگهدارنده که به شکل جلسات هفتگی یا ماهانه خواهد بود با هدف

تثبیت نتایج بالینی اجرا میشود.

آدرس:

اردبیل- خیابان سیمتری- روبروی بیمارستان آرتا- اول کوچه طوی-

ساختمان پزشکان میلاد- طبقه سوم- واحد  ،2مرکز مشاوره و روان

درمانی.

شماره تماس: [phone]

6

چه کسانی میتوانند از  TDCSاستفاده کنند؟

ماهیت  TDCSو بینیازی آن به شرکت فعالانه فرد در امر درمان

باعث شده تا در محدوده سنی گسترده و انواعی از اختلالات )حتی

زمانی که همکاری فرد در درمان کم است( قابلیت استفاده را داشته

باشد.

آیا استفاده از  TDCSفرد را از سایر درمانها همچون

رواندرمانی، کاردرمانی و غیره بینیاز میکند؟

 TDCSابزاری است که توانمندی مغز را در پردازش اطلاعات

ورودی افزایش میدهد. این ویژگی اثربخشی سایر درمانها را

افزایش میدهد ولی فرد را از آنها بینیاز نمیکند. برای مثال، هرچند

TDCSقدرت یادگیری را در کودکان مبتلا به اختلال یادگیری

افزایش میدهد ولی آنها را از کاردرمانی بینیاز نمیکند.

برنامه زمانی استفاده از  TDCSچگونه است؟

 TDCSدر عرصه بالینی ابزاری انعطافپذیر محسوب میشود.

جلسات درمانی آن از هفتهای یکبار تا استفاده روزانه متغیر است؛

هرچند که نتایج درمانی آنها متفاوت خواهد بود. جلسات پیوسته و

متراکم نتایج بالینی بهتر و سریعتری دارند. فشردگی جلسات

 TDCSبر حسب نیاز درمانی فرد و سایر ویژگیها تعیین میشود.

5

چه کسانی نباید ازدستگاه  TDCSاستفاده کنند؟

کسانیکه باطری قلب و یا دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب دارند و

کسانی که پوست سر آنها زخم است و یاخراشیدگی دار .دن همچنین

برای مغز در حال رشد کودک عدم مداخله بهترین گزینه است.

وقتیکه دستگاه  TDCSکار میکند شخص چه احساسی

دارد ؟

در شروع درمان معمولا شخص احساس سوزش خیلی ضعیفی در

ناحیهای که الکترود وصل شده احساس میکند وپس از مدتی ازبین

میرود.

جریان الکتریکی ضعیف در سطح قشر مغز چگونه عمل

میکندکه باعث بهبود عملکرد و یا درمان بیماری می

شود ؟

جریان الکتریکی مستقیم و ضعیف که به قشر مغز می رسد درسطح

نورون ها یا سلول های مغزی در ناحیه قطب مثبت )آند( باعث

دپولاریزاسیون ودر ناحیه قطب منفی )کاتد( باعث هیپرپولاریزاسیون

در سطح سلول مغزی میشود این عمل باعث ورود کلسیم به داخل

سلول شده و در نتیجه باعث افزایش فعالیت سلولی میشود خود این

عمل باعث افزایش میزان گلوکز و اکسیژن در آن ناحیه میشود و به

ترمیم مغز کمک میکند. این عمل ازطریق ایجاد ارتباطات جدید

بین سلولها ویا ایجاد ارتباط سلولهای سالم با سلولهای آسیب دیده

در مجموع به باز توانی و ترمیم و بهبود ویا افزایش توان عملکرد در

آن ناحیه میانجامد.

4

این وسیله یک ابزار کمکی برای درمان است که افراد سالم نیز

میتوانند برای افزایش توان عملکرد مغزی تقویت حافظه و افزایش

قدرت یادگیری ازآن استفاده کنند. کاربرد آسان و کم خطر

بودن  TDCSدر مقایسه با سایر روشهای تحریک مغزی

همچون  TMSو در عین حال ایجاد اثرات درمانی مشابه با ،TMS

آن را به ابزاری توانمند در عرصه پژوهش و درمان تبدیل کرده

است.

آیا استفاده از  TDCSعوارض جانبی به دنبال دارد؟

 TDCSاثرات بلندمدت در تحریکپذیری قشری مغز ایجاد

میکند. با استفاده از شیوههای مختلف مثل افزایش طول مدت

تحریک، افزایش شدت تحریک و افزایش دفعات تحریک )افزایش

تعداد جلسات( میتوان ماندگاری اثرات  TDCSرا افزایش داد.

همچنین، مداخلات شناختی یا حرکتی در طول تحریک مغزی نقش

بسزایی در افزایش ماندگاری اثرات آن دارد. این اثرات ماندگار

احتمالا به این علت روی میدهند که مداخلات خاص، نواحی مغزی

درگیر را به طور طبیعی فعال میکنند و این فرایند به افزایش

اثرگذاری بر رفتار منتهی میشود. از طرفی، درمان همزمان

»مداخلات حرکتی یا شناختی+ «TDCSکه از دیگر

مزایای  TDCSمحسوب میشود به  (1صرفهجویی در زمان و

کاهش مدت زمان حضور در کلینیک و (  2فرصت اثرگذاری مثبت

بر عملکرد و تثبیت یادگیری منتهی میشود.

3

طریق اثرات درمانی به جا بگذارد. تحریک پذیری ایجاد شده در مغز

وابسته به شدت جریان، طول مدت تحریک و جهت جریان

الکتریکی متغیر است. برای اهداف بالینی که نیازمند اثرات

طولانیمدت است افزایش طول مدت تحریک یا افزایش قدرت

تحریک حائز اهمیت است. از سوی دیگر، تکرار جلسات و افزایش

تعداد جلسات  TDCSباعث انباشتگی اثرات درمانی آن میشود.

کاربردهای :TDCS

 TDCSبر انواعی از حوزه های حسی، حرکتی، شناختی و

هیجانی اثر دارد.  TDCSدر بهبود سرعت پردازش مغزی، ظرفیت

حافظه، توجه و کلیه عملکردهای شناختی موثر است.

موارد کاربرد  TDCSدر درمان افسردگی )معادل یک دوره  6هفته

ای مصرف فلوکستین(، میگرن، درد ناشی از صدمات تروماتیک

نخاع و فیبرومیالژیا، سکته های مغزی، اختلالات تکلمی که به دنبال

سکته مغزی ایجاد شده، کاهش اشتها، تعدیل وزن، تقویت حافظه

دربیماری آلزایمر، آفازی، ولع مصرف )مواد، الکل، سیگار و غذا ، (

انواع دردهای مختلف بدن که به دارو جواب نداده، پارکینسون و

وزوزگوش با موفقیت به کار رفته است. همچنین شواهد بسیاری

اثربخشی  TDCSرا بر بهبود توانمندیهای شناختی مانند حافظه،

یادگیری، توجه، برنامهریزی و . . . تأیید میکنند.

2

TDCS چیست

TDCS چیست

tDCS چیست و نحوه کار آن چگونه است؟ tDCS یکی از روش¬های غیرتهاجمی (یعنی چیزی وارد بدن نمی¬شود) تحریک مغز است که با استفاده از جریان الکتریکی ضعیف و پیوسته اثر خود را به جا می¬گذارد. این جریان الکتریکی پیوسته تحریک¬پذیری نرونی را در نواحی خاص مغز افزایش یا کاهش می¬دهد.

این تغییر در تحریک¬پذیری نرونی به تغییر در عملکرد مغز منجر می¬شود و امروزه کاربرد گسترده¬ای در اختلالات نورولوژیکی و روانپزشکی پیدا کرده است. سابقه کاربرد این روش درمانی حدوداً به 100 سال قبل باز می¬گردد.

در این روش درمانی دو الکترود با توجه به اختلال مورد نظر روی قسمتی از سر قرار می¬گیرند. یکی از الکترودها دارای بار مثبت و دیگری دارای بار منفی است. جریانی که شدت آن بین 2- 1 میلی¬آمپر متغیر است بین الکترودها برقرار شده و بخشی از آن از طریق جمجمه وارد مغز می¬شود. جریان الکتریکی وارد شده به مغز قادر است فعالیت سلولهای مغزی را تحت تاثیر قرار داده و از این طریق اثرات درمانی به جا بگذارد. تحریک پذیری ایجاد شده در مغز وابسته به شدت جریان، طول مدت تحریک و جهت جریان الکتریکی متغیر است. برای اهداف بالینی که نیازمند اثرات طولانی¬مدت است افزایش طول مدت تحریک یا افزایش قدرت تحریک حائز اهمیت است. از سوی دیگر، تکرار جلسات و افزایش تعداد جلسات tDCS باعث انباشتگی اثرات درمانی آن می¬شود.
کاربردهای tDCS tDCS به عنوان یک ابزار غیرتهاجمی و ابزاری برای تحریک انعطاف¬پذیری نورونی مغز، در اختلالهای روانپزشکی و نورولوژیکی که ناشی از نقص در تحریک پذیری قشری است مثل صرع، میگرن، سکته مغزی، افسردگی و غیره کاربرد دارد. tDCS همچنین نتایج درمانی در اختلالاتی مثل اسکیزوفرنی، بی¬اشتهایی و پرخوری، وزوز گوش، اختلال درد و ... داشته است. در واقع، tDCS بر انواعی از حوزه های حسی، حرکتی، شناختی و هیجانی اثر دارد. tDCS در بهبود سرعت پردازش مغزی، ظرفیت حافظه، توجه و کلیه عملکردهای شناختی موثر است. این روش علاوه بر استفاده در جمعیت بالینی قابلیت استفاده در افراد سالم را نیز دارد. بررسی روی افراد سالم نشان داده که tDCS در بهبود عملکرد شناختی افراد در برخی از تکالیف همچون زبان، ریاضی، فراخنای توجه، حل¬مساله، حافظه و هماهنگی موثر بوده است. به دلیل استفاده از جریان الکتریکی ضعیف، tDCS قابلیت استفاده در کودکان را نیز دارد. طی سالهای اخیر، استفاده از tDCS در اختلالات دوران کودکی همچون بیش فعالی/عدم تمرکز (ADHD)، اختلالات یادگیری (LD)، اختلال درخودماندگی (Autism)، تاخیر تکلم و عقب ماندگی ذهنی (Mental Retarded) روند گسترده¬ای داشته و امید تازه¬ای برای درمان این اختلالات به وجود آورده است. جذابیت، کاربرد آسان و کم خطر بودن tDCS در مقایسه با سایر روش¬های تحریک مغزی همچون TMS و در عین حال ایجاد اثرات درمانی مشابه با TMS، آن را به ابزاری توانمند در عرصه پژوهش و درمان تبدیل کرده است.
آیا استفاده از tDCS عوارض جانبی به دنبال دارد؟پس از پنج دهه استفاده از tDCS و صدها بررسی آزمایشی و بالینی هیچ عوارض جدی برای tDCS ذکر نشده است. مطالعات حیوانی نیز نشان داده¬اند که شدت تحریک با tDCS صدها بار کمتر از شدت تحریکی است که قادر است آسیب بافتی در مغز انسان ایجاد کند. اثرات جانبی¬ای که به وفور ذکر شده و کاملا طبیعی است شامل احساس خستگی، بی¬خوابی، سردرد و سوزش در ناحیه زیر الکترودها است که همگی پس از 72 ساعت برطرف می¬شوند.
آیا tDCS اثرات ماندگار ایجاد می¬کند؟tDCS اثرات بلندمدت در تحریک¬پذیری قشری مغز ایجاد می¬کند. با استفاده از شیوه¬های مختلف مثل افزایش طول مدت تحریک، افزایش شدت تحریک و افزایش دفعات تحریک (افزایش تعداد جلسات) می¬توان ماندگاری اثرات tDCS را افزایش داد. همچنین، مداخلات شناختی یا حرکتی در طول تحریک مغزی نقش بسزایی در افزایش ماندگاری اثرات آن دارد. این اثرات ماندگار احتمالا به این علت روی می¬دهند که مداخلات خاص، نواحی مغزی درگیر را به طور طبیعی فعال می¬کنند و این فرایند به افزایش اثرگذاری بر رفتار منتهی می¬شود. از طرفی، درمان همزمان (tDCS+ مداخلات حرکتی یا شناختی) که از دیگر مزایای tDCS محسوب می¬شود به 1) صرفه¬جویی در زمان و کاهش مدت زمان حضور در کلینیک و 2) فرصت اثرگذاری مثبت بر عملکرد و تثبیت یادگیری منتهی می¬شود.
آیا کاربرد tDCS برای کودکان مضر است؟قطعا برای مغز در حال رشد کودک عدم مداخله بهترین گزینه است. لیکن گاهی کودکان در دوره¬های رشدی خود با مشکلاتی مواجه می¬شوند که عملکرد طبیعی مغز آنها را تحت تاثیر قرار می¬دهد. برای مثال، یکی از حساس¬ترین دوره¬های رشدی مغز کودک، دوران جنینی است که بسیاری از عوامل همچون استرس¬های بارداری، مواجهه با دارو یا مواد سمی، بیماریهای خاص مادر، تولد زودهنگام و نارسی می¬توانند سلامت مغز کودک را تهدید کنند. علاوه بر این، مشکلات حین زایمان که معمولا کاهش اکسیژن¬رسانی به مغز کودک را در پی دارند مشکلاتی از قبیل بیش¬فعالی، مشکلات یادگیری، اوتیسم، عقب¬ماندگی ذهنی و ... را به بار می¬آورند. این کودکان نقایصی در حوزه¬های رفتاری، شناختی و عاطفی خواهند داشت. گاهی شدت نقایص در حدی است که رفتار و هیجانات کودک قابل کنترل نیست و گذشته از صدمه جدی به ساختار خانواده، فرصت رشد و مهارت آموزی را از کودک سلب می¬کند. آسیب مغزی اثرات پایدار در مغز دارد و در حال حاضر با وجود پیشرفت علمی گسترده، درمانی برای آن وجود ندارد. در چنین مواردی است که رویکرد کاهش آسیب یا به عبارتی توانبخشی اهمیت پیدا می¬کند. بر این اساس درمانهای مختلف مثل دارو درمانی، کاردرمانی، گفتاردرمانی، رفتاردرمانی و غیره با هدف توانبخشی و کنترل رفتاری و هیجانی در این کودکان استفاده می¬شوند. والدینی که با مشکلات فراگیر دوران کودکی مواجهند گاها از سنین بسیار پایین برنامه¬های توانبخشی این کودکان را آغاز می¬کنند. در موارد زیادی این درمانها موثرند لیکن با افزایش سن شدت نقایص از کارآمدی آنها کاسته می¬شود و گاها بی¬تاثیر می¬شوند.
tDCS به عنوان ابزار توانبخشی مکمل و حتی جایگزین سایر روشها چشم انداز روشن و امیدوارکننده¬ای برای درمان اختلالات فراگیر دوران کودکی به ارمغان آورده است. تاکنون درمان خاصی برای مسائلی مثل تاخیر تکلم در کودکان (که کارکرد مغز و ارتباطات آن برای عملکرد زبان ناکارآمد است) یا مشکلات شناختی و درکی (عقب ماندگی ذهنی) وجود ندارد.. tDCS قادر است عملکرد تکلم و قدرت درک و استدلال را حتی در کودکانی که سطح هوشی آنها کمتر از حد بهنجار است بهبود ببخشد. توجه به این نکته نیز الزامی است که tDCS بدون عوارض جانبی خاص، مشابه آنچه که در دارودرمانی وجود دارد، به بهبود عملکرد در کودکان منجر می¬شود. تاکید بر این نکته ضروری است که وقتی با آسیب مغزی مواجهیم بهبودی کامل یک انتظار خوشبینانه است. نقش tDCS در چنین مواردی صرفاً ایجاد تغییرات و بهبودی نسبی است که سایر شیوه¬های درمانی از انجام آن ناتوانند.
چه کسانی می¬توانند از tDCS استفاده کنند؟ماهیت tDCS و بی¬نیازی آن به شرکت فعالانه فرد در امر درمان باعث شده تا در محدوده سنی گسترده (حتی کودکان 3 ساله نیز می¬توانند از این روش استفاده کنند) و انواعی از اختلالات (حتی زمانی که همکاری فرد در درمان کم است) قابلیت استفاده را داشته باشد.
آیا استفاده از tDCS فرد را از سایر درمانها همچون رواندرمانی، کاردرمانی و غیره بی¬نیاز می¬کند؟tDCS ابزاری است که توانمندی مغز را در پردازش اطلاعات ورودی افزایش می¬دهد. این ویژگی اثربخشی سایر درمانها را افزایش می¬دهد ولی فرد را از آنها بی¬نیاز نمی¬کند. برای مثال، هرچند tDCS قدرت یادگیری را در کودکان مبتلا به اختلال یادگیری افزایش می¬دهد ولی آنها را از کاردرمانی بی¬نیاز نمی¬کند.
برنامه زمانی استفاده از tDCS چگونه است؟ tDCS در عرصه بالینی ابزاری انعطاف پذیر محسوب می¬شود. جلسات درمانی آن از هفته¬ای یکبار تا استفاده روزانه متغیر است؛ هرچند که نتایج درمانی آنها متفاوت خواهد بود. جلسات پیوسته و متراکم نتایج بالینی بهتر و سریعتری دارند. فشردگی جلسات tDCS بر حسب نیاز درمانی فرد و سایر ویژگیها تعیین می¬شود. درمان با tDCS شامل دو مرحله درمان فشرده و درمان نگهدارنده است. در مرحله درمان فشرده جلسات پی¬در¬پی برای فرد طراحی می¬شود و پس از دستیابی به نتایج بالینی رضایت¬بخش، درمان نگهدارنده که به شکل جلسات هفتگی یا ماهانه خواهد بود با هدف تثبیت نتایج بالینی اجرا می¬شود.
http://www.atiehclinic.com