هنگامی که کامپیوتر را روشن می کنید از درون کیس صدای بوق هایی به گوش می رسد که نوع و تعداد این بوق ها هرکدام مشخص کننده ایرادهای سیستم می باشد.
همانطور که می دانید یکی از اصلی ترین عملیات کامپیوتر در هنگام روشن شدن عملیات POST یا Power On Self Test می باشد که تمامی نرم افزارها و قطعات سخت افزاری لازم برای بوت سیستم را تست کرده و آماده به کار می کند و در واقع کامپیوتر شما بعد از فشردن کلید Power توسط شما، در ابتدا تمامی فرمان ها را از بایوس کامپیوتر دریافت می کند.
از اینرو بایوس وظیفه دارد که مشکلات سخت افزاری را به شما گوشزد کند. همه بایوس ها در هنگام درست بوت شدن سیستم یک بوق کوتاه در شروع کار می زنند که این بوق به معنی درست و کامل کار کردن تمامی نرم افزارها و سخت افزارهای اصلی سیستم است، اما گاهی نیز اتفاق می افتد که یک یا چندی از برنامه ها یا قطعات معیوب شده یا به عللی از انجام وظیفه باز می مانند، اینجاست که بایوس با تنها راه ارتباطی مستقیم با کاربر ( بوق ) شما را آگاه می سازد. اما تا وقتی که از مفهوم بوقهای بایوس اطلاع نداشته باشید تشخیص اینکه کدام یک از قطعات وظیفه خود را به خوبی انجام نمی دهد، تقریبا غیر ممکن است. و رفع اشکال را با سختی و مشقت بسیار همراه می کند. در ادامه بوق های اصلی دو شرکت بزرگ تولید کننده چیپ بایوس (AWARD) ,( AMIBIOS) را شرح داده ایم.
تعداد بوقها در زمان POST :
1 خطای Timer احیای حافظه سیستم
2 خطای پریتی حافظه سیستم
3 خطای آزمایش خواندن / نوشتن حافظه سیستم
4 خرابی تایمر مادربرد
CPU ERROR 5
6 کامپیوتر نمی تواند به حافظه حالت حفاظت شده برود
7 خطای استثنای عمومی (مربوط به CPU)
8 خطای حافظه نمایش ( مربوط به VGA)
9 خطای مجموع بررسی AMIBIOS ROM
10 خطای خواندن / نوشتن رجیستر CMOS
11 اشکال آزمایش حافظه نهانگاهی (CACHE)
کدهای بوقی بایوس AWARD :
بایوس AWARD به پیامهای خطا برای آگاه کردن کاربران از وجود مسئله اتکا دارد، اما چند کد بوقی مشهور وجود دارد که این تراشه بایوس تولید میکند:
تعداد بوقها در عملیات Post ------مفهوم بوق
نا محدود (تکرار شوند) ------ خطای حافظه سیستم
یک بوق بلند پس از دو بوق کوتاه ------ خطای کارت گرافیک
یک بوق بلند پس از سه بوق کوتاه ------ خطای گرافیک یا حافظه گرافیک
بوقهای با تن بالای نا محدود (تکرار شونده) ------ خطای داغ شدن پردازنده
بوقهای با تن بالا ،با تن پایین ( تکرار شونده) ------ خطای پردازنده
کدهای بوقی بایوس AMIBIOS :
بایوس AMIBIOS یکی از بایوسهای متداول است و آخرین نگارش تعدادی کد بوقی دارد که اشکالات زمان بوت شدن را به کاربران می گوید:
تعداد بوقها در زمان راه اندازی (پیش از POST )------>مفهوم بوقها:
1 دیسکت را در دیسکران A: قرار دهید
2 فایل AMIBOOT.ROM بر روی دیسکت بوت شدنی نیست
3 خطای حافظه سیستمی
4 عملیات آپدیت بایوس موفقیت آمیز بوده است
5 خطای خواندن دیسک
6 خرابی فرمان صفحه کلید
7 حافظه فلش بایوس تشخیص داده نشده است
8 خرابی کنترل کننده دیسکت ران
9 خطای مجموع بررسی (checksum) بایوس
10 خطای پاک کردن حافظه فلش
11 خطای برنامه سازی حافظه فلش
12 اندازه فایل AMIBOOT.ROM درست نیست ( یا حضور ویروس)
بطور کلی بوقها نشان دهنده وضعیت زیر می باشد :
یک بوق : اشکال از رم است و ایراد از حافظه ی دستگاه می باشد.
دو بوق : حافظه فاقد تعادل است و تساوی گردش در حافظه دچار مشکل است.
سه بوق:رم سیستم حافظه ی لازم جهت شروع و راه اندازی سیستم (64کیلو بایت ) را در اختیار ندارد.
چهار بوق:ایراد از تایمر سیستم و عدم همزمانی عملکرد مادر برد می باشد.
پنج بوق:ایراد از سی پس یو می باشد.
شش بوق: Controller ورودی A20/Keyboard با مشکل مواجه است IC کنترل کننده کیبورد با مشکل مواجه شده است و مانع از ورود A20 برای سوییچ کردن پردازنده میشود.
هفت بوق: حافظه مجازی Virtual با مشکل مواجه است.
هشت بوق: حافظه کارت ویدئو مشکل دارد BIOS . نمیتواند بر روی فریم های بافر کارت ویدئو بنویسد.
نه بوق ROM: شما مشکل دارد، چیپ BIOS ROM روی Motherboard دچار خطا است.
ده بوق CMOS: مشکل دارد. ایرادی در Motherboard مانع از کار با CMOS می شود.
یازده بوق Cache: در Level 2 حافظه دچار مشکل شده است.
یک بوق بلند و دو بوق کوتاه: VGA دچار مشکل شده است.
یک بوق بلند سه بوق کوتاه: ایرادی همانند مشکل در سه بوق.
یک بوق بلند هشت بوق کوتاه: عملگر تست کننده خطا دارد.
بوق مداوم: اشکال از RAM یا VGA
نکته : اگر موقع عملیات POST یک ، دو یا سه بوق بشنوید، تعویض کارتهای RAM را در نظر بگیرید یا دست کم آنها را بررسی کنید تا اطمینان یابید که درست نصب شده اند. اگر در عملیات POST هشت بوق بشنوید اطمینان یابید که کارت ویدئویی درست نصب شده است، ممکن است لازم باشد که آن را عوض کنید. اگر موقع عملیات POST تعداد بوقها با آنچه گفته شد متفاوت بود ( چهار تا هفت یا 9 تا یازده بوق)، ممکن است یک مسئله جدی در تخته مدار مادر یا قطعات دیگر وجود داشته باشد، کامپیوتر را به یک تعمیرگاه تخصصی یا نمایندگی مجاز مربوط یه قطعات داخلی ببرید.
مطمئناً شما نیز صدا و بوق‌هایی که هنگام روشن کردن کامپیوتر از درون کیس‌تان به گوش می‌رسد را شنیده‌اید. همگی این بوق ها از جانب مادربورد شما هستند. تفاوت این بوق ها از نوع آن و تعداد آن‌هاست که بیانگر یک مشکل در درون مادربورد است. در این ترفند تمامی بوقها و پیامهای خطای مربوطه آنها را برای شما جمع آوری کرده‌ایم. در صورتی که چنین صداهایی از کیس شما بیرون می‌آید حتماً این ترفند را خوانده و به فکر راه حل باشید.
وقتی یک کامپیوتر روشن شده و برای بالا آمدن آماده میشود و یا هنگامی که کامپیوتر Reset میشود، BIOS سیستم شما با عملکردی به نام POST به تست کردن سخت‌افزار سیستم می‌پردازد تا از درستی اتصال انواع Deviceها مطلع شود.
در این صورت اگر سیستم با مشکلی مواجه شود، POST برای BIOS پیغام خطا میفرستد. این که به عنوان مثال کارت گرافیکی شما با مشکل مواجه شده است. این ها همان بوق ها هستند که باعث اطلاع شما از پیش آمدن مشکل میشوند. بنابراین بهتر است با اینگونه بوق ها اشنا بشویم (ترفندستان) تا در صورت هر گونه ایرادی، خودمان در صورت امکان رفع اشکال کنیم.
البته همانطور که گفتیم BIOSهای سیستم از سوی شرکتهای مختلفی تولید میشوند. ما در اینجا به معرفی بوقهای اشکال مادربوردهای شرکت AMI:American Megatrends International و Phoenix می‌پردازیم.
AMI Beep Codes
یک بوق: اشکال از DRAM میباشد. بنابراین مشکلی در حافظه سیستم به وجود آمده است.
دو بوق: حافظه فاقد تعادل است. تساوی گردش در حافظه به درستی کار نمیکند.
سه بوق: 64 کیلوبایت مورد نیاز برای شروع و راه‌اندازی سیستم در دسترس نیست که به RAM سیستم بر میگردد.
چهار بوق: تایمر سیستم شما با مشکل مواجه شده است که مانع از درستی همزمان عملکرد Motherboard میشود.
پنج بوق: CPU با مشکل مواجه است.
شش بوق: Controller ورودی A20/Keyboard با مشکل مواجه است IC کنترل کننده کیبورد با مشکل مواجه شده است و مانع از ورود A20 برای سوییچ کردن پردازنده میشود.
هفت بوق: حافظه مجازی Virtual با مشکل مواجه است.
هشت بوق: حافظه کارت ویدئو (ترفندستان) مشکل دارد. BIOS نمیتواند بر روی فریم‌های بافر کارت ویدئو بنویسد.
نه بوق: ROM شما مشکل دارد، چیپ BIOS ROM روی Motherboard دچار خطا است.
ده بوق: CMOS مشکل دارد. ایرادی در Motherboard مانع از فعل و انفعال با CMOS میشود.
یازده بوق: Cache در Level 2 حافظه دچار مشکل شده است.
یک بوق بلند و دو بوق کوتاه: سیستم ویدئویی دچار مشکل شده است.
یک بوق بلند سه بوق کوتاه: ایرادی همانند مشکل در سه بوق.
یک بوق بلند هشت بوق کوتاه: عملگر تست کننده خطا دارد.
بوق مداوم: اشکال از RAM یا از ویدئو.
Phoenix Beep Codes
این شرکت از بوقهای دنباله دار استفاده میکند. برای مشخص کردن فاصله بوق ها از خط تیره - استفاده کرده ایم. به معنای یک توقف و ادامه. 1-2-3 یعنی اول یک بوق، سپس دو بوق و نهایتاًًً هم سه بوق. ورژن چهارم به پایین این محصول از سه بوق و از ورژن چهار به بالا از چهار بوق استفاده میکند.
1-1-1-3 یا 1-1-2-1: CPU/Motherboard مشکل دارد.
1-1-2-3 یا 1-1-3-1 یا 1-1-3-2 یا 1-1-3-3: Motherboard و یا یکی از اجرای داخلی مشکل دارد.
1-1-3-2 یا 1-1-3-3 یا 1-1-3-4: اشکال از حافظه 64 KB است.
1-1-4-1: Cache در Level 2 حافظه دچار مشکل شده است.
1-1-4-3: اشکال از پورت I/O است.
1-2-1-1: مشکل از Power Management است.
1-2-1-2 یا 1-2-1-3: و یا یکی از اجرای داخلی مشکل دارد.
1-2-2-1 یا 1-2-2-3: BIOS ROM یا ورودی کیبورد مشکل دارد.
1-2-3-1: تایمر سیستم ایراد دارد.
1-2-3-3: مشکل از DMA است.
1-2-4-1: مشکل از IRQ است.
بوقهای POST
یکی از اصلی‌ترین عملیات کامپیوتر به هنگام روشن شدن عملیات POST یا Power On Self-Test1 میباشد که تمامی نرم‌افزارها و قطعات سخت‌افزاری لازم برای بوت سیستم را تست کرده و آماده به کار میکند. در واقع کامپیوتر شما پس از فشرده شدن کلیدPower ، در ابتدا تمامی فرمان‌ها را از بایاس کامپیوتر دریافت کرده، از این رو بایاس وظیفه دارد که مشکلات سخت‌افزاری را به شما گوشزد نماید . اگر در این مرحله سیستم به درستی بوت شود شما یک بوق کوتاه یا به اصطلاح بوق سلامت را در شروع کار خواهید شنید، در غیر این صورت –نشنیدن بوق سلامت - شکی نیست که یک یا چندی از برنامه‌ها یا قطعات معیوب شده یا به عللی از انجام وظیفه باز مانده‌اند.
یک بوق بلند چه معنایی می‌تواند داشته باشد؟
هشدارهای صوتی مادربرد 2 با نام بوقهای خطای بایاس3 یا کدهای صوتی مادربرد 4 نیز شناخته میشوند. هر یک از این دنباله کدهای صوتی می‌توانند به شنونده اعلام کنند که دقیقاً چه مشکلی وجود دارد. این حالت به ویژه می‌تواند کمک بزرگی برای تکنسین‌ها باشد و آنها را در عیب‌یابی هر چه سریعتر یک دستگاه یاری رساند. اگر به هنگام روشن کردن دستگاهتان یک بوق بلند یا بوقهای ممتد بلند به گوشتان رسید، به احتمال زیاد مشکلی در رابطه با یک یا تمامی ماژول‌های حافظه‌ی کامپیوتر وجود دارد.
چگونه می‌توان مشکل یک حافظه‌ی معیوب را رفع کرد؟
در برخی موارد، به ویژه هنگامی‌که با مادربرد یا کیس کامپیوتر در حال کار هستید، ماژول‌های حافظه ممکن است سست شده یا از جای خود خارج‌شده باشند. اگر خیلی خوش‌شانس باشید می‌توانید مشکل را تنها با جایگذاری مجدد کارتهای حافظه رفع کنید. در غیر این صورت می‌توانید با طی کردن مراحل پیش رو نسبت به رفع یک کد خطای حافظه اقدام نمایید.
1- کامپیوتر را خاموش کنید، سیم برق منبع تغذیه را از پریز جدا کرده و درپوش جعبه کامپیوتر را بردارید.
2- برای حفاظت کامپیوتر در برابر الکتریسیته ساکن همواره قبل از لمس قطعات الکتریکی از جمله درایو سخت، مادربرد، کارتهای توسعه، پردازنده (CPU) و واحدهای حافظه‌ی خود را به زمین متصل کنید. بهترین شیوه برای حفاظت در برابر این مشکل استفاده همزمان از دستبند ESD و صفحه زمین است باید در نظر داشت که دستبند زمین در زمان کار بر روی کامپیوتر ضروری میباشد در صورتی که امکان استفاده از دستبند برای شما وجود ندارد قبل از تماس با هر قطعه محفظه فلزی کامپیوتر را لمس کنید هنگام تحویل قطعه به شخص دیگر حتماً با زمین تماس حاصل کنید قطعات را تا زمان استفاده از آنها در داخل محفظه نگهداری کنید.
3- کارت‌ها را یکی‌یکی از محل خود خارج سازید. برای انجام این کار، دو لبه کارت را گرفته و به آرامی و محکم به طرف بالا بکشید. سپس مجدداً آنها را در جای خود قرار دهید. بهتر است پیش از جایگذاری مجدد مادربرد، اطلاع از وجود یا عدم وجود آسیب‌های وارده، آن را به دقت بررسی نمایید.
4- کابل برق را به منبع تغذیه وصل کنید. یک آزمایش نهایی انجام دهید. کارت‌ها باید به طور محکم در محل خود قرارگرفته باشند و کابلها و سیمها نیز باید در جای مناسب خود قرارگرفته و به درستی تنظیم‌شده باشند.
5- اگر مشکل هنوز رفع نشده است، باید هر یک از ماژول‌های حافظه را به صورت جداگانه بررسی کرده و در نهایت قطعه‌ی معیوب را پیدا کنید.
6- اگر تمامی ماژول‌های حافظه معیوب به نظر می‌رسند، بهتر است به فکر خرید جایگزینی برای هر یک از آنها باشید.
کدهای BIOS خاص ارائه‌شده از سوی سازندگان مختلف
دنباله بوق‌هایی که به هنگام بروز کدهای خطای صوتی از سوی دستگاه شما به گوش می‌رسند، تا حدی به شرکت تولید کننده‌ی بایاس مادربرد یا CMOS بستگی دارند. بوقهای اشکال مادربوردهای شرکت AMI: American Megatrends International و Phoenixبسیار متداول هستند اگر چه بیشتر شرکتهای سازنده ترجیح می دهند کدهای صوتی بایاس خود را مبتنی بر استاندارد توسعه یافته از سوی IBM ارائه نمایند. اگر دنباله ای واحد از بوقهای طولانی به گوشتان برسد، به احتمال زیاد بایاس شما از کدهای صوتی مبتنی بر IBM استفاده میکند.
کدهای صوتی IBM
عدم شنیدن تک بوق یا بوق سلامت- اشکال در کابل برق یا منبع تغذیه، اشکال در CPU یا مادربرد، سست شدن یا عدم جایگذاری صحیح لوازم جانبی
یک بوق- همه چیز طبیعی است و فرایند POST با موفقیت به پایان رسیده است.
دو بوق- بروز اشکال در عملکرد CMOS یا فرایند POST
یک بوق بلند، یک بوق کوتاه- اشکال در مادربرد
یک بوق بلند، دو بوق کوتاه- بروز مشکل در حافظه کارت ویدئو
یک بوق بلند، سه بوق کوتاه- بروز مشکل در حافظه کارت ویدئو
سه بوق بلند- اشکال در صفحه‌کلید
بوقهای بلند ممتد- بروز مشکل در حافظه
بوهای ممتد کوتاه و بلند- بروز مشکل گرمای بیش از حد در CPU
1- قسمتی از برنامه BIOS می باشد که سلامت قطعات سخت افزاری مانند RAM ، هارد ، فلاپی و ... را به صورت سطحی تست می کند. شنیدن بوق های مختلف از جمله بوق سلامت یا کارت گرافیک از نشانه های این قسمت است.
2- Motherboard audio alerts
3- BIOS beep codes
4- motherboard audio codes
Award BIOS
دراین نوع بایوس،بوق های نامحدود نشانه وجود خطا در حافظه اصلی است یا علت آن خرابی RAM و یا عدم وجود آن است.یک بوق بلند و دو بوق کوتاه بیانگر و جود اشکال در کارت گرافیک است که ممکن است ناشی از خرابی یا نصب نادرست سخت افزاری باشد در ضمن باید در این مواقع اتصال درست کابل ویدئو یی به نمایشگر نیز بررسی شود.یک بوق بلند و سه بوق کوتاه نیز بیانگر عدم وجود کارت گرافیک یا وجود اشکال در حافظه کارت گرافیک است.
بوق های مکرر و فرکانس های پایین و بالا از وجود اشکال در CPU است که یا درست جاگذاری نشده است و یا کاملا خراب است.
بوق های متمادی و یکنواخت با فرکانس بالا در حین کار با رایانه نیز بیانگر گرمای بیش از حد مجاز CPU است که در صورت عدم توجه به آن ممکن است باعث سوختن CPU شود.
AMI BIOS
در این نوع بایوس یک یا دو یا سه بوق کوتا بیانگر اشکالات متفاوت حافظه اصلی است و یک بوق بلند به همراه۳بوق کوتاه بیانگر توقف آزمایش حافظه به علت وجود خطا در آن است.
نکته:یک بوق بلند نشانه سالم بودن تمام قطعات و انجام تمامی آزمون ها است.
۵ بوق کوتاه وجود اشکال در پردازنده را بیان می کند ۸ بوق کوتاه و یک بوق بلند به همراه ۸ بوق کوتاه هر کدام از وجود اشکالاتی از جانب کارت گرافیک و یا حافظه آن خبر می دهند .
وقتی یک کامپیوتر روشن شده و برای بالا آمدن ویندوز آماده می شود و یا وقتی کامپیوتر reset میشود،BIOS سیستم شما با عملکردی به نام POST به تست کردن سخت افزار سیستم شما می پردازد تا از درستی اتصال انواع device ها مطلع شود.در اینصورت اگر سیستم با مشکلی مواجه شود POST برای BIOS پیغام خطا می فرستد.
AMI Beep Codes
یک بوق : اشکال از DRAM میباشد . بنابراین مشکلی در حافظه سیستم به وجود آمده و یا motherboard
دو بوق: حافظه فاقد تعادل است . تساوی گردش در حافظه به درستی کار نمی کند
سه بوق: ۶۴ کیلو بایت مورد نیاز برای شروع و راه اندازی سیستم در دسترس نیست که این هم به RAM بر میگردد
چهار بوق: تایمر سیستم شما با مشکل مواجه شده است که مانع از درستی همزمان عملکرد motherboard می شود
پنج بوق : CPU با مشکل مواجه است
شش بوق: ورودی A20/Keyboard کنترلر آن با مشکل مواجه است. IC کنترل کننده keyboard با مشکل مواجه شده است و مانع از ورودیه A20 برای سوییچ کردن پردازنده می شود
هفت بوق:حافظه مجازی Virtual با مشکل مواجه است
هشت بوق :حافظه کارت ویدئو مشکل دارد BIOS نمیتواند بر روی فریم های بافر کارت ویدئو بنویسد
نه بوق : ROM شما مشکل دارد. چیپ BIOS ROM روی motherboard دچار خطا است
ده بوق : CMOS هم مشکل دارد . سعنی یه چیزی روی motherboard مانه از فعل و انفعال با CMOS می شود
یازده بوق:کش در level 2 حافظه دچار مشکل شده است
یک بوق بلند و دو بوق کوتاه: سیستم ویدئویی مشکل دارد
یک بوق بلند سه بوق کوتاه : بازهم خطا در مورد ۶۴ k میباشد
یک بوق بلند هشت بوق کوتاه : عملگر تست کردن خطا دارد
بوق مداوم : یا اشکال از RAM یا از ویدئو
انتهای پیام/
