کودهای حیوانی
کود حیوانی
کود حیوانی هرگونه مواد طبیعی که عموماً بخاطر مواد مفیدی که در آن وجود دارد در کشاورزی برای تقویت خاک مزرعه از آن استفاده میکنند. برای آنکه خاک از لحاظ مواد غذایی متعدد دچار کمبود نباشد استفاده از کود بسیار مفید خواهد بود.
کود حیوانی در حقیقت از فضولات حیوانات تهیه میشود که بیشتر از کود گوسفند و گاو و اسب و یا مرغ تشکیل میشود . کود حیوانی به علت دارا بودن حجم وسیعی از مود آلی و غذایی باقی مانده که برای غنای خاک بسیار مفید میباشد در طول تاریخ همواره مورد توجه کشاورزان بوده است .
کود انسانی نیز در رده کودهای حیوانی به حساب می‌آید. در بعضی کشورها از جمله ایران از مدفوع انسانی به عنوان کود در مزارع کشاورزی استفاده میشود.
منظور از کود حیوانی مجموعه ای از مواد بستری، ادرار و مدفوع گاو ، گوسفند ، مرغ یا هر حیوان دیگری است که از محل نگهداری آنها بدست می آید. درصد مواد غذایی کود حیوانی و کیفیت فیزیکی آن به عواملی مثل نوع حیوان، کیفیت مواد بستری، میزان پوسیدگی کود، تغذیه دام، میزان سدیم و مقدار بذر علفهای هرز، اسپور بیماریها، لارو و تخم حشرات، شن و خاک دارد.درصد ازت کود گاوی بیشتر از کود گوسفندی و مرغی است. ولی درصد فسفر و پتاسیم کود مرغی از کودهای گاوی و گوسفندی بیشتر است.
درصد مواد غذایی کودها به تغذیه دام بستگی دارد. مثلاً چنانچه جیره غذایی دام از نظر یک عنصر ضعیف باشد، کود حاصله نیز به طریق اولی از نظر آن عنصر ضعیف خواهد بود و یا مثلاً هر چه درصد فیبر جیره غذائی بیشتر باشد درصد فیبر مدفوع نیز زیادتر خواهد بود. فراوانی ترکیبات آلی ازت دار ساده در کود حیوانی تازه بسیار مساله ساز است. تجزیه سریع این مواد سبب آزاد شدن آمونیاک و تجمع آن در مجاورت ریشه ها گشته و موجب مسمومیت گیاه می گردد. پوسیدگی اولیه کود این مشکل را مرتفع می سازد بهمین جهت هیچ گاه نباید کود حیوانی تازه را به محصول کاشته شده داد.
زیادی املاح در کود نیز می تواند از طریق ایجاد پتانسیل اسمزی و یا مسمومیت مستقیم گیاه مساله ساز باشد. بنابراین وجود مقدار متعادلی از عناصر غذائی و عدم زیادی عناصری مثل سدیم در کود دامی مطلوب می باشد. کیفیت مواد بستری نیز نقش مهمی در کیفیت و حالت فیزیکی کود حیوانی دارد. معمولاً اصطبل گوسفند فاقد بستر است.
بدین لحاظ سرعت تجزیه و پوسیدگی کود گوسفندی زیاد و دوام آن در خاک کمتر از سایر کودها می باشد. کود گوسفندی را کود گرم گویند. در مرغداری ها بیشتر از خاک اره و در گاو داریها معمولاً از کاه بعنوان مواد بستری استفاده می کنند. سرعت تجزیه و پوسیدگی کاه بیش از خاک اره می باشد. و بالعکس دوام خاک اره در خاک بیش از کاه است. زررا خاک اره از ترکیبات مقاومتری در مقایسه با کاه تشکیل شده است. بطورکلی، هر چه مقدار مواد نامطلوب مثل بذر علفهای هرز، شن، خاک، اسپور بیماریها و تخم و لارو حشرات در کود کمتر و تجزیه اولیه آن بیشتر باشد، ارزش کیفی کود بیشتر است.
پوسیدگی کود سبب می شود که از میزان بذر علفهای هرز و آلودگی به امراض و حشرات نیز کاسته شود. برای پوسیدگی اولیه کود حیوانی می توان آن را در شرایطی مشابه تهیه کمپوست قرارداد و یا کود حیوانی را مدتی قبل از کاشت در خاک مزرعه اختلاط داد. تجزیه کود در خاک و تبدیل آن به هوموس نیز مستلزم کفایت تهویه، حرارت و رطوبت در خاک می باشد این عوامل از طریق انجام عملیات مناسب زراعی تامین می شوند.
کود حیوانی را در زراعت گیاهان پر ارزشی مانند سبزیجات، سیب زمینی، ذرت ، پنبه و چغندر قند. به مقدار تقریبی 20 تا 50 تن در هکتار به خاک می دهند. کود حیوانی را معمولاً در زمان شروع عملیات تهیه بستر تا حداقل یک ماه قبل از کاشت بر سطح خاک می باشند و با وسایلی مانند گاو آهن، دیسک یا کولتیواتور با خاک سطحی و تا عمق حدود 15 سانتیمتری مخلوط می نمائید.
در زراعتهای کوچک و سنتی کود حیوانی را بصورت کپه هائی در مزرعه قرار می دهند و سپس آنرا با بیل بر سطح خاک پراکنده ساخته و با خاک مخلوط می کنند. در زراعتهای مکانیزه از دستگاه کودپاش حیوانی استفاده می نمایند دستگاه کودپاشی حیوانی مانند یک تریلر است که در کف آن یک نوار نقاله قرار دارد. نوار نقاله کود را به سمت عقب و خارج از تریلز هدایت کرده و روی یک مارپیچ گریز از مرکز می ریزد. چرخش مارپیچ کود را به اطراف پرتاب می کند. از آنجائی که هزینه خرید، حمل و نقل و پاشیدن کود حیوانی بسیار زیاد است و بخصوص در زراعتهای وسیع می تواند مشکلاتی را در برنامه ریزی و زمان بندی عملیات زراعی پیش آورد، لازم است به باقی گذرادن بقایای گیاهی بر خاک و تلاش در حفظ هوموس خاک توجه کافی مبذول گردد.
بطور کل درصد مواد غذایی کودهای حیوانی به تغذیه دام بستگی دارد. معمولا به جهت نبودن بستر اصطبل گوسفند ، کود آن بسرعت تجزیه و دوام آن در خاک کمتر است . در مرغداریها که بیشتر از خاک اره و در گاوداریها بیشتر از کاه بعنوان مواد بستر استفاده میکنند بنابراین چون سرعت تجزیه کاه بیشتر از خاک اره میباشد و دوام خاک اره در خاک بیش از کاه است.کود گاوی نیز سریعتر از کود مرغی تجزیه میگردد.
درصد ازت کود گاو بیشتر از کود گوسفند و مرغ است ولی درصد فسفر و پتاسیم کود مرغ از کود گاو و گوسفند بیشتر است. زیادی املاح در کود مرغ میتواند خطراتی را در صورت استفاده از کود جمع آوری شده از مرغداریها بدنبال داشته باشد. و این مسئله ای است که باید به آن بیشتر توجه شود
در هر حال نباید کود تازه حیوانی را در پای گیاه قرار داد. تجزیه اولیه کود تازه حیوانی که سریع انجام میگیرد موجب آزاد شدن آمونیاک و تجمع آن در مجاورت ریشه گشته و موجب خسارت به گیاه میگردد
باتوجه به آنکه قسمتی ازعناصرغذایی کودهای حیوانی غیرقابل جذب اند ودرصدمواد غذایی آنها در مقایسه با کودهای شیمیایی بطور عام بسیاری کم است ضرورت مصرف مقادیرزیادی کودحیوانی را ایجاب می کند با تجزیه وفساد یک تن کود حیوانی 5 کیلو گرم ازت و5/2 کیلو گرم فسفر و 5کیلو گرم پتاس ومقداری عناصر دیگر مانند کلسیم ومنیزیم واهن وگوگرد آزاد می شود که درنظر می گیرد 5-25-5 به نسبت
منظور از کود حیوانی مجموعه ای از مواد بستری، ادرار و مدفوع گاو ، گوسفند ، مرغ یا هر حیوان دیگری است که از محل نگهداری آنها بدست می آید. درصد مواد غذایی کود حیوانی و کیفیت فیزیکی آن به عواملی مثل نوع حیوان، کیفیت مواد بستری، میزان پوسیدگی کود، تغذیه دام، میزان سدیم و مقدار بذر علفهای هرز، اسپور بیماریها، لارو و تخم حشرات، شن و خاک دارد.درصد ازت کود گاوی بیشتر از کود گوسفندی و مرغی است. ولی درصد فسفر و پتاسیم کود مرغی از کودهای گاوی و گوسفندی بیشتر است.
درصد مواد غذایی کودها به تغذیه دام بستگی دارد. مثلاً چنانچه جیره غذایی دام از نظر یک عنصر ضعیف باشد، کود حاصله نیز به طریق اولی از نظر آن عنصر ضعیف خواهد بود و یا مثلاً هر چه درصد فیبر جیره غذائی بیشتر باشد درصد فیبر مدفوع نیز زیادتر خواهد بود. فراوانی ترکیبات آلی ازت دار ساده در کود حیوانی تازه بسیار مساله ساز است. تجزیه سریع این مواد سبب آزاد شدن آمونیاک و تجمع آن در مجاورت ریشه ها گشته و موجب مسمومیت گیاه می گردد. می سازد پوسیدگی اولیه کود این مشکل را مرتفع و بهمین جهت هیچ گاه نباید کود حیوانی تازه را به محصول کاشته شده داد
در زراعتهای کوچک و سنتی کود حیوانی را بصورت کپه هائی در مزرعه قرار می دهند و سپس آنرا با بیل بر سطح خاک پراکنده ساخته و با خاک مخلوط می کنند. در زراعتهای مکانیزه از دستگاه کودپاش حیوانی استفاده می نمایند دستگاه کودپاشی حیوانی مانند یک تریلر است که در کف آن یک نوار نقاله قرار دارد. نوار نقاله کود را به سمت عقب و خارج از تریلز هدایت کرده و روی یک مارپیچ گریز از مرکز می ریزد. چرخش مارپیچ کود را به اطراف پرتاب می کند. از آنجائی که هزینه خرید، حمل و نقل و پاشیدن کود حیوانی بسیار زیاد است و بخصوص در زراعتهای وسیع می تواند مشکلاتی را در برنامه ریزی و زمان بندی عملیات زراعی پیش آورد، لازم است به باقی گذرادن بقایای گیاهی بر خاک و تلاش در حفظ هوموس خاک توجه کافی مبذول گردد.
به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران استفاده از کودهای حیوانی از زمان قدیم در روستاها و برای مصارف کشاورزی مرسوم بود . این کود به دلیل عدم عناصر شیمیایی قابلیت تجزیه پذیری در محیط دارد و به همین منظور می تواند روش خوبی برای نیل به اهداف توسعه کشاورزی پایدار باشد . در زیر با برخی انواع متفاوت این کود و راه های استفاده از آن آشنا می شویم . **کود اسبی
اسب مقدار زیادی علف هرز می خورد و غذای خود را نرم و پودر نمی کند و در نتیجه تعداد از بذور علف هرز سالم از دستگاه گوارش آن عبور می کنند و به همین علت کود اسبی بذر علف هرز زیادی دارد.برای گیاهان اسید دوست کود اسبی مناسب می باشد. کود اسبی نسبت به کودهای گاوی و مرغی درصد ازت بیشتری دارد.سرعت قابلیت استفاده عناصر غذایی کود اسبی متوسط می باشد.کود اسبی برای گیاهان گلدار ، سبزی و صیفی و گیاهان ریشه ای و غده ای مناسب ترین کود می باشد.
**کود گاوی
گاو مقدار زیادی علف می خورد و آنها را خوب جویده وخرد می کند و سیستم گوارش گاو کارایی بیشتر در هضم غذا دارد و در نتیجه کود گاوی تعداد بذر علف هرز کمتری دارد.آزاد سازی عناصر غذایی از کود گاوی تا میزان 50 درصد ممکن است بیش از 18 هفته طول بکشد.این کود برای پروش یونجه مناسب است .
**کود مرغی
کود مرغ مخلوطی از کود مرغی خام و مواد بستر نظیر خاک اره ، خرده چوب و پوسته برنج می باشد. وبه دلیل ماندگاری بالایی که دارد برای پرورش نهال مناسب است .
**شرایط مصرف کودهای حیوانی
کودهای حیوانی بلافاصله بعد از مصرف با خاک مخلوط کنید تا از هدر رفتن ازت آن جلوگیری بعمل آید.نزدیک به زمان کاشت گیاه زراعی از کودهای حیوانی به مقدار کمتر استفاده کنید در صورت مصرف زیاد کود حیوانی نزدیک به زمان کاشت مشکلات تاخیر در کاشت بدلیل ایجاد شرایط بسیار مرطوب هم چنین پس از کاشت نیز بعلت آزاد سازی آمونیاک می تواند موجب گیاهسوزی در بذور و رشد گیاهچه شود.
در کیفیت کودهای حیوانی موارد زیر موثر بوده و در ان دخیل میباشند .
1- نوع
2- سن
3- مقدار و ارزش غذائی مصرف روزانه حیوان
4- نوع کاری که حیوان انجام میدهد .
5- نوع جنس بستر و مقدار آن
6- نسبت کود مایع ( ادرار ) و جامد
7- نحوه و تکنیک نگهداری کود
- هر چند میزان فسفر داخل کودهای حیوانی نسبت به کودهای شیمیائی بسیار اندک است ولی جذب فسفر از سوی گیاه از طریق خاکها بخصوص خاکهای قلیائی بسیار کم میباشد زیرا فسفر وارده به خاک در سال اول حدود 10 تا 30 درصد قابل جذب خواهد بود در حالکیه فسفر داخل کود حیوانی در داخل خاک جذب را آسان مینماید .
اهمیت کودهای حیوانی در میزان تولید محصول :
همانطوریکه قبلاً نیز اشاره شد تاثیر کودهای حیوانی چه بر روی خاکهای زراعی و چه به لحاظ داشتن مواد مغذی یک کود با ارزش میباشد . در اغلب مواقع اثرات مثبت کودهای حیوانی را در افزایش تولید محصول محرز است .
چه در موسسه تحقیقات خاک و اب و چه در سایر مراکز تحقیقاتی در خارج کشور موارد یاد شده بالا به اثبات رسیده است .
اثرات مفید کودهای حیوانی ظرف 4-3 سال از بین خواهد رفت . ازمایشاتی که در این مورد صورت گرفته اثرات کودهای حیوانی بمیزان 40 تن در هکتار مدت 4 سال در افزایش مرکبات نقش داشته است .
تخمیر کودهای حیوانی :
کودی که در طویله موجود است نمی توان روزانه انرا خارج کرده به سر مزرعه برد . چراکه بایستی مدتی بشکل مناسبی نگهداری تا توسط باکتریهای هوازی و بی هوازی تخمیر گردند . در شرایطی کودها در توسط باکتریهای هوازی و با تولید گرما ی 60 تا 70 درجه باعث تجزیه مواد الی داخل ان میگردد و حتی قوه نامیه بذور علوفه هرز در این درجه حرارت از بین رفته و تا حد زیادی بیماریهای احتمالی در داخل ان بی اثر خواهند شد . چنانچه کودهای دپو شده فشرده شده و هوای داخل ان جایش را به CO2 بدهند تحت تاثیر باکتریهای بی هوازی تخمیر شده ، که حرارت داخل کودهای حیوانی کاهش خواهند یافت در مرحله تخمیر تغییرات شیمیائی عمده ای در داخل کود حیوانی صورت خواهد گرفت که خلاصه ای از ان ذیلاً آورده شده است
تغییرات در مواردی که دارای ازت میباشند :
تخمیر در شرایط هوازی فوراً شروع شده بدواً ترکیبات ازت دار نظیر اوره بشکلی که در فرمول زیر مشاهده میشود به کربنات آمونیم تبدیل و ظرف 5 روز باتمام خواهد رسید سپس بلافاصله به آمونیاک تبدیل خواهد شد و بوی داخل طویله مربوط به گاز امونیاک میباشد .
اوره CO ( NH2)2 + 2H2O → ( NH4 )2 CO3
( NH4)2 CO 3 → 2NH3 + CO2 + H2O
چنانچه در زمان سرما و یخبندان کود حیوانی در مزرعه ریخته شود یخبندان باعث تسریع در از بین رفتن آمونیاک خواهد شد چراکه در اثر سرما آمونیاک در کریستالیزه شده کاهش خواهد یافت بطوریکه ظرف چند روز میزان آن به نصف تقلیل خواهند یافت .
تغییرات در ترکیبات کربن هیدراتها :
در فاز جامد کود حیوانی به میزان زیاد سلولز، همی سلولز و مواد هضم نشدنی دیگر هنگام دفع فضولات از حیوانات در کودهای حیوانی وجود دارد این گونه مواد شامل کاه و کلش و سایر موادیکه در بستر خواب حیوانات همراه است بمیزان زیاد دارای سلولز ، همی سلولز و بمقدار کم که قابلیت هضم آن آسان است نظیر قند و نشاسته پروتئین وجود دارد که هنگام نگهداری کودها در نتیجه به هوموس و لیگنین پروتئین تبدیل خواهد شد .
تغییرات در ترکیبات کربن هیدراتها بستگی زیادی به هوادار بودن داخل کودها دارد .
تغییرات و تجزیه این مواد در فضای باز و حرارت زیاد دارای رطوبت و هوادهی مناسب سریع تر صورت خواهد گرفت.
در تجزیه اولیه کربن هیدراتها به کربنات آمونیوم سپس به کربن دی اکسید و آب و حرارت زیاد تبدیل خواهد شد.
تغییرات کربن هیدراتها در شرایط بی هوازی به آرامی و سختی تجزیه شده و به کربن دی اکسید متان هیدروژن ، استیک اسیدهای آن را بوجود می آورد .
تغییرات در مواد معدنی
فسفر اغلب در فاز جامد کودهای حیوانی بشکل فسفر آلی و ترکیبات معدنی وجود دارد.
در اثر تجزیه میکروبیولوژیکی فسفر آتی موجود در کودها به فسفر معدنی و قابل جذب تبدیل خواهد شد.
کودهاییکه تخمیر شده اند فسفرهای قابل جذب اغلب بصورت آمونیوم فسفات و منو کلسیو فسفات وجود دارد.
مقدار زیادی از پتاسیم کودهای حیوانی قابل حل در داخل آب می باشند که گیاهان به آسانی آنها را جذب می نمایند.
پتاسیم کلسیم و منیزیم غیر قابل حل در آب در خلال تخمیر بشکل قابل جذب گیاه در خواهند آمد .
کودهای تخمیر یافته تازه
کودهای تخمیر یافته همانطوریکه از اسم آن متوجه می شویم مواد اولیه آن کاملاً تغییر یافته و یا حداکثر مواد آن تغییر یافته است . در حالکیه کودهای تازه حیوانی فاز جامد و مایع یکی بوده میتوانیم تفاوت آنها را بشرح زیر بصورت مواد بیاوریم .
الف – کودهای تخمیر یافته مواد غذائی مورد نیاز گیاه بیشتر آماده برای جذب در اختیار دارند . در طول دوره تخمیر وزن آن کم خواهد شد . یک تن کود حیوانی تازه بعد از تخمیر وزن آن پنجاه درصد کاهش می یابد .
ب – قسمت زیادی از ازت داخل کودهای تازه قابل حل در آب میباشد . لذا برای تجزیه مواد آلی وسنتز پروتئین میکرو اورگانیسم ها از ازت قابل حل در آب مصرف مینمایند . روی این اصل ازت مورد نیاز گیاه در کودهای تازه کاهش خواهد یافت . یا چنانچه کنترلی در نگهداری آن نشود ازت بصورت گاز به هدر خواهد رفت .
ج – در کودهای تخمیر یافته فسفر قابل جذب بیشتر بوده چنانچه شستشوئی صورت نگیرد میزان فسفر و پتاس تغییری نمی یابد .
د – در پایان عملیات تخمیر نسبت کربن به ازت C/N= 1/20 تقلیل میابد . در حالیکه در کودهای تازه نسبت C/N بزرگتر بوده و بهمین جهت کمبود ازت در گیاه مشاهده خواهد شد .
از بین رفتن کودهای حیوانی
در داخل طویله و یا بعد از خارج نمودن کود از طویله چنانچه رعایت اصول در نگهداری آن نشود انتقال به مزرعه قسمت عمده آن از بین خواهد رفت . بنابراین از زمان تولید تا انتقال به مزرعه از راههای مختلفی خاصیت این کودها بشرح زیر از بین خواهد رفت .
- از بین رفتن مواد مایع داخل کود :
از بین رفتن فاز مایع در کود حیوانی به لحاظ مواد غذائی گیاه از اهمیت بالائی برخوردار است . فاز مایع و یا بعبارت دیگر ادرار از کف طویله ها و عبور از محل دپو کود حرکت کرده و چنانچه کف طویله بنحوی جاسازی نشده باشد این مایعات به هدر خواهد رفت . همانطوریکه قبلاً نیز اشاره شد تقریباً 50 درصد وزن کودهای حیوانی بدواً جزء فاز مایع میباشد .
نحوه شستشوی و از بین رفتن فاز مایع
عموماً در طویله های سنتی و روستائی کودهای حیوانی از پنجره طویله به خارج از آن می ریزند و یا در زیر باران و هوای آزاد نگهداری مینمایند و یا با وارد شدن آب باران از سقف و آبچکان آن تحت تاثیر قرار خواهند گرفت . چنانچه دپو کودهای حیوانی در فضای باز نگهداری گردند ارزش این نوع کودها ظرف شش ماه به نصف تقلیل خواهد یافت .
البته در از بین رفتن مایعات داخل کودهای حیوانی به تنهائی نبوده بلکه مواد غذائی قابل حل در آب نیز بهمراه این مایعات از بین خواهد رفت . یعنی ازت ، فسفر ، پتاس نیز بهدر خواهد رفت . از طرفی مواد آلی قابل حل نیز به میزان قابل توجه ای کاهش خواهد یافت . و این موضوع رنگ مایعاتی است که در زهکش و دپو این کودها ملاحظه میشود .
هدر رفت به شکل گاز
در اصل هدر رفت ازت و ماده آلی بشکل بخار از کودها قابل توجه است . اوره و آمونیاک موجود در کودهای حیوانی عمده ترین موادی است که بشکل گاز از کودهای حیوانی بهدر خواهد رفت و حرکت هوا و باد هدر رفت را تسریع مینماید .
نگهداری صحیح کودهای حیوانی
در حقیقت نگهداری صحیح کودهای حیوانی نگهداری مواد غذائی داخل انهاست . هدر رفت مواد غذائی در بهترین شرایط نیز اتفاق می افتد ولی می توانیم میزان آنرا کاهش دهیم . برای اینکار استفاده از روشهای زیر تا حدودی مناسب خواهد بود .
مواد زیر بستر حیوان
استفاده از بستر مناسب در حقیقت برای تمیز و خشک نگهداشتن بستر حیوانات است . همانطوریکه قبلاً نیز اشاره شد استفاده از بستر مناسب در اینجا نگهداری و جذب ادرار داخل فضولات حیوانی نهایتاً مواد غذائی مورد نیاز گیاه است . لذا بکار بردن نوع این مواد نظیر کاه و کلش و نسبت آن در جذب تثبیت آب و مواد غذائی موثرند بطوریکه کلش چند برابر گاه میتواند مواد غذائی قابل حل در آب و ادرار نگهداری نمایند . همانطوریکه قبلاً نیز گفته شد استفاده از کودهای تازه در مزرعه اثر سوء در تولید محصول خواهد داشت .
مصرف کودهای تازه مستقیماً در مزرعه
بعضی از کشاورزان کودهای تازه حیوانی را مستقیماً به مزرعه برده وارد خاک مینمایند . یا در نقاط مختلف بصورت دپو کوچک ریخته و بعداً با شخم وارد خاک مینمایند . با وارد نمودن کودهای تازه به مزرعه قبل از عمل تخمیر سبب خواهد شد که بذر علفهای هرز و یا احیاناً بیماریهای مختلف وارد مزرعه کردند و اگر بصورت کوپه ای در جاهای مختلف در مزرعه ردیفی نیز نگهداری گردند سبب میشود تا مواد غذائی در اثر بارندگی و یا تبخیر مواد غذائی و مواد آلی به هدر رود لذا برای جلوگیری از هدر رفت مواد غذائی نگهداری کود و تخمیر آن ضروریست .
نگهداری مناسب کودهای حیوانی در یکجا
برای جلوگیری از هدر رفت بهر نحوی که ممکن است کودها را یکجا دپو نموده و بشکل مناسبی برای تخمیر آماده نمائیم . برای اینکار موارد زیر عمده و ضروریست .
الف – کودها در محل نگهداری فشرده شوند .
ب – باندازه کافی در دپو و نگهداری کودها رطوبت وجود داشته باشد .
ج – نگهداری کود بایستی در حد مقدورات در فضای سرپوشیده و یا در جریان حرکت هوا قرار داشته باشد .
د – جابجائی کودهای دپو شده صورت نگیرد . این چهار مورد از موارد عمده ای است که بایستی بکار گرفته شود.
یکی از راههای جلوگیری از هدررفت که در بعضی از دامداریهای آسان وجود دارد مواد زیر بستر حیوانات را که در کف بستر طویله ها قرار دارد کاملاً با پاهای حیوانات مخلوط و فشرده خواهند شد . در این روش بمیزان زیادی مواد مورد مصرف بستر بکار میرود .
مصرف مواد نگهدارنده با کودهای حیوانی
برای جلوگیری از هدرفت ازت داخل کودهای حیوانی مصرف مواد شیمیائی معمول گشته است . مواد شیمیائی مورد مصرف اوره و ترکیبات ازت دار موجود در کودهای حیوانی توسط مواد شیمیائی از تجزیه آنها جلوگیری کرده و موادی که بصورت گاز بهدر می رود مانع از تشکیل گاز در این مرحله خواهند شد . موادی نظیر فسفریک و یا سولفوریک و یا هیدوکلریک اسید از موادی شیمیائی و اسید قوی هستند مواد محافظ میباشند . این مواد با اسیدی نمودن محیط مانع از تجزیه اوره شده و یا آمونیاک را بصوت نمک تبدیل کرده و از فرار آن بشکل گاز ممانعت می کند .
بخاطر گرانی اینگونه مواد شیمیائی و نحوه مصرف انها در عمل محدودیتهایی را بوجود می آورد .
از بین مواد شیمیائی بالا اسید فسفریک نسبت به بقیه ترجیح داده میشود چراکه مصرف آن نه فقط از هدررفت ازت جلوگیری میکند بلکه خود باعث افزایش فسفر قابل جذب گیاه را در کود افزایش میدهد . سایر مواد محافظ در این زمینه Caso4 ، Cacl و Ca ( NO3 ) 2 را میتوان نام برد .
در امریکا بجای استفاده از این مواد از کود سوپرفسفات تریپل بمیزان 50-30 کیلوگرم در یک تن کود محافظتی برای هدررفت در کودهای حیوانی مصرف مینمایند . ولی بهتر است از کودهای سوپرفسفات ساده استفاده نمود چون در کود تریپل میزان سولفات کلسیم کمتر است .
نحوه ، میزان و زمان مصرف کودهای حیوانی در مزرعه
زمان ، شکل و مقدار مصرف کود در زمین با خصوصیات فیزیکی و شیمیائی خاک و نوع گیاه شرایط اقلیمی و نوع کودهای مصرفی متفاوت خواهد بود .
زمان مصرف کودهای حیوانی
آزمایشاتی که بر روی کودهای شیمیائی در زمان مصرف انجام داده اند برای جلوگیری از شستشو و تاثیر آن بر روی گیاهان مختلف مشخص شد که مصرف اغلب کودها در زمان کاشت تاثیر بهتری داشته است . در زمینه زمان مصرف کودهای حیوانی نیز چنین است . یعنی کودهای حیوانی که کاملاً تخمیر شده است بایستی همزمان با کاشت و یا همزمان با مصرف کودهای شیمیائی مصرف نمود چراکه مواد مغذی داخل کودهای حیوانی نیز شسته شده به هدر میرود .
آزمایشی که در آمریکا روی مزرعه ذرت بهاره صورت گرفته است تاثیر مصرف کود حیوانی در پائیز و مقایسه آن در مصرف بهاره ملاحظه شده است .
مواد مغذی در کودهای مورد مصرف در پائیز کمتر تاثیر داشته است و نتایج مصرف بهاره مفیدتر بوده است . مصرف کودهای حیوانی در خاکهائی با بافت ریز هدر رفت مواد غذائی کمتر اتفاق میافتد . در این گونه مواقع مصرف کود در پائیز و یا اوایل زمستان که در منطقه بروز یخبندان نباشد اشکالی نیست . البته تثبیت مواد غذائی در اینگونه از خاکها بیشتر است . در خاکهای سبک و شنی و یا اراضی شیبدار که احتمال شستشو و فرسایش خاک مدنظر باشد زمان مصرف به زمان کاشت نزدیک میباشد .
نحوه مصرف کودهای حیوانی به خاک
کودها در فرصت کوتاه به مزرعه بشکل یکنواخت پخش نموده سپس با شخم زیر خاک مینمائیم . در یک هکتار بمیزان 10 تن کود حیوانی سوخته مصرف میگردد . این عمل در ممالک پیشرفته و یا در بعضی از شرکتهای دولتی در ایران دستگاهی است که در کف تریلی و پشت بندها میکانیزه شده و یکنواخت در مزرعه پخش مینماید . عمق مصرف در خاک بستگی به نوع خاک و نوع کود و شرایط اقلیمی دارد . بطور مثال برای خاک شنی در عمق داده میشود .
میزان مصرف کود حیوانی
بطور کلی جهت تعیین مقدار کود حیوانی به فاکتورهایی نظیر ماده آلی خاک ، نوع گیاه مورد کشت ، بافت خاک ، میزان باران باید توجه داشت . مثلاً برای خاکهائی که از لحاظ ماده آلی فقیر باشند باید میزان کود شیمیائی زیادتر مصرف نمود . از طرفی خاکهائیکه دارای بافت سبک هستند نسبت به خاکهای سنگین مصرف کود حیوانی بیشتر خواهد بود و یا در مناطقی که دارای باران زیادی باشند مصرف کود زیادتر خواهد شد . نیاز گیاهان به کود حیوانی متفاوت خواهد بود .
حاضر با بستن قرارداد با تولید کنندگان محصولات کشاورزی و مراکز دولتی و خصوصی نیازمند کودهای حیوانی
قم ، تهران، اراک ، کاشان ، اصفهان، رفسنجان، شیراز، فارس ، قزوین، کرمان ، یزد و شهرهای شمالی
موارد کود
1 -کود پوسیده برای فضای سبز
2- کود عادی
3- پودری برای چمن کاری(تابستان)
4 -کود خشک نرم
کود محصولی است که حدود 4 برابر خود رطوبت جذب می کند هنگام خرید علاوه بر ناخالصی ها به میزان رطوبت بیشتر توجه نمایید
محل بارگیری
قم جاده گازران
برای خریدهای بالا تخفیف ویژه در نظر گرفته می شود
تامین کود برای گلخانه های و مراکز پرورش گل و گیاه و قارچ
تامین کود دامی برای فضای سبز بدون علف هرز
تامین کود برای باغچه های خانگی
تامین کود برای باغات و مشاوره نحوه مصرف و عمل آوری
سفارش شما در مدتی که با شما توافق می شود تامین می شود
